Vluchtelingen leven in kunstwerk

In het centrum van Vlissingen wonen de komende maand twee uitgeprocedeerde vluchtelingen in een huis op de Zeilmarkt. De mannen zijn onderdeel van een kunstwerk dat Tinkebell heeft gerealiseerd op verzoek van het Bevrijdingsfestival en de organisatie achter ‘Maand van de Vrijheid’.

“Het is een beetje een verrassing,” zegt Tinkebell. “Het thema van deze maand mei is ‘Vrijheid’, ze vroegen me daar een kunstwerk voor te maken. Een essentieel ingrediënt van vrijheid is veiligheid en waar voelt een mens zich het veiligst? Thuis. Dus ik heb voorgesteld een huis te bouwen en daar twee mensen een maand lang in te laten wonen. Dat is akkoord bevonden en er is een vergunning verstrekt. Ik heb alleen niet verteld wie er in gaan wonen.”

De ene bewoner is een jongen van circa 20 jaar oud, vertelt de kunstenares die ook actief is betrokken bij de Vluchtkerk in Amsterdam. Hij is Soedan ontvlucht omdat zijn dorp was platgebrand door het leger en hij opgepakt en gemarteld werd toen hij daar tegen protesteerde. Hij belandde in Griekenland, waar hij onder een vrachtwagen is gaan hangen en kwam zo in Frankrijk terecht. Daar nam hij een bus op weg naar Denemarken, zijn reisdoel. Bij de Nederlandse grens werd hij aangehouden en in een asielzoekerscentrum gezet. Na verloop van tijd werd hij op straat gezet en zwierf door Groningen.

Hij werd ziek, maar een ziekenhuis weigerde hem te helpen vanwege zijn illegale status. In Duitsland werd hij wel drie weken opgenomen en behandeld. Eenmaal terug in Nederland sloot hij zich aan bij het tentenkamp dat vorig jaar door uitgeprocedeerden in Amsterdam werd opgezet, vandaar kwam hij in de Vluchtkerk terecht. Hij zegt dat niet alleen hijzelf maar ook zijn familie gevaar loopt als hij op transport naar Soedan wordt gezet. Zover wil hij het niet laten komen en stelt dat hij liever zelfmoord pleegt dan gedwongen terugkeert naar zijn land van herkomst.

De andere jongen komt uit Armenië, is 23 en spreekt vloeiend Nederlands. Zijn verhaal is al even schrijnend. Hij dreigt uitgezet te worden en is in afwachting van een hoger beroep bij het Europees hof, zijn laatste strohalm. Dat lot treft niet alleen hem maar ook zijn familie. Sterker nog, zelfs een zus die inmiddels met een Nederlander getrouwd is en daar kinderen mee heeft. Als de asielaanvraag wordt afgewezen moet ook zij het land verlaten.

Tinkebell hoopt met haar project de vluchtelingen, die steeds vaker alleen maar anoniem in statistieken en beleidsdoelen figureren, een gezicht te geven. “Ze zijn illegaal maar nu heb ik een vergunning voor ze. Per dag ontvangen ze 15 euro vergoeding, dat is drie keer zoveel als de 5 euro die de IND meegeeft als ze iemand op straat zetten.”

Het project heet HomeSweetHome. De twee bewoners ontvangen gedurende de hele maand gasten in het huis, ook worden er debatten gehouden over het thema ‘je thuis voelen’. Dat worden vast geen gemakkelijke, vrijblijvende gesprekken.

Tinkebell is ook opiniemaker op Joop. Bekijk hier haar profiel