VVD wint nipt van PvdA

De Kamerverkiezingen zijn een nek-aan-nekrace tussen PvdA en VVD. Lange tijd liepen de partijen gelijk op, met ieder 31 zetels. Pas nadat bijna 90 procent van de stemmen was geteld, namen de liberalen 1 zetel voorsprong op de sociaal democraten. Momenteel is ruim 97 procent geteld en heeft de VVD die voorsprong behouden. De PVV staat verrassend dichtbij als derde, met 24 zetels. Het CDA wordt gehalveerd. Premier Balkenende heeft zicch per direct zijn partijleiderschap van het CDA neergelegd.

Door redactie Joop

Het themaprogramma Nederland Kiest maakte om 21:00 uur de eerste prognoses van Synovate bekend, die op verschillende punten flink verschilden van wat de opiniepeilingen vooraf hadden voorspeld. Om 21:30 uur volgde een definitievere prognose, die ook de laatste stemmers mee had genomen. 

Wie de verkiezingen gaat winnen, was bij de eerste prognoses (bekijk de grafieken hier) nog niet duidelijk. VVD en PvdA staan daar allebei op 31 zetels. De PVV is derde met 22 zetels, CDA duikelde naar 21 zetels.

De SP staat vijfde, met het alleszins meevallende aantal van 16 zetels. GroenLinks blijft vooralsnog D66 nipt voor, met 11 om 10 zetels. ChristenUnie stond in de peilingen op winst, maar zakt verrassend van 6 naar 5 zetels. De SGP blijft stabiel op 2 zetels. Verliezers zijn verder de Partij voor de Dieren (gehalveerd naar 1 zetel) en Trots op Nederland, die geen zetel lijkt te gaan vergaren.

Update 0:40 Er komen nu tussenstanden binnen: na 20% getelde stemmen was er een gewogen uitslag van 32-31 ten faveure van de PvdA. Niet veel later stond de VVD weer voor bij 25% getelde stemmen.

Update 1:19 Bij 32% staan beide partijen weer gelijk, op 31 zetels. En dat is het bij 51% nog steeds.

Update 1:30  Tussenstand is bij 55% nog steeds 31-31. SP gaat van 15 naar 14, D66 van 10 naar 11.

Update 1:54 Ook tussenstand bij 69% gelijk. Verschil nog maar 10.000 stemmen, in het voordeel van PvdA.

Update 2:02 Tussenstand bij 72% is 31-31. VVD heeft nu meer stemmen dan PvdA!

Update 2:20 Nog steeds 31-31 bij 82%. VVD is 20,3%, PvdA 19,9%. 29.000 stemmen meer.

Update 2:39 Met 88% van de getelde stemmen tekent zich toch een winnaar af: VVD 31, PvdA 30. Die ene zetel verschuift naar de PvdD. Wilders staat inmiddels op 24 zetels, ten kosten van D66 die weer terugzakt naar 10.

Update 3:37 Na lang wachten in een hotel om de hoek is Mark Rutte dan eindelijk naar de feestvierende VVD’ers gekomen om een (tweede) speech te houden. De overwinning claimde hij nog niet, maar ‘zeer waarschijnlijk worden we de grootste’.

Coalities? Volgens de eerste prognoses zijn er eigenlijk geen logische coalities van drie partijen mogelijk. De enige voor de hand liggende coalitie is Paars Plus (VVD, PvdA, D66, GroenLinks). De rechtse coalitie VVD-PVV-CDA haalt nu slechts 74 zetels. Bij de uiteindelijke peiling leek dit ook lang het geval, maar uiteindelijk haalde de Peroxide-coalitie (VVD-PVV-CDA) toch nipt een meerderheid. 

Eerste reacties:

Maxime Verhagen (CDA) op Twitter: “Dramatische exitpol voor CDA.”

PvdA-voorzitter Lilianne Ploumen liet in een reactie weten dat “voor Cohen en voor Rutte de deur naar het Torentje op een kiertje staat.”

VVD-voorzitter Ivo Opstelten na de eerste prognose: “Ik hoop straks op PvdA 31, VVD 32.”

Volgens CDA-minister Ab Klink, genoemd als opvolger van Balkenende als partijleider, zal de premier later op de avond of anders morgen zeggen wat de uitslag betekent voor zijn positie. Over deelname aan mogelijke coalities wilde Klink niets zeggen. Volgens hem zijn andere partijen nu aan zet. “Ons past bescheidenheid.”

Bij GroenLinks is de prognose met gejuich ontvangen. Volgens Kamerlid Jolande Sap moet bij de coalitieonderhandelingen nu eerst met D66 en GL worden gesproken.

De oudgedienden Henk Kamp (VVD) en Doekle Terpstra (CDA) noemden op televisie een brede coalitie VVD-PvdA-CDA de enige logische optie, al moet het CDA zich eerst herpakken.

Mark Rutte wacht in een hotel op de uitslag en zwaait tegen twee uur ’s nachts naar de NOS-camera.

Lokale uitslagen

De lokale uitslagen druppelen binnen. Het rijke plaatsje Rozendaal bij Arnhem kwam als eerste met een uitslag, waarbij de VVD met 43% de grote winnaar is. Op de eilanden Vlieland en Schiermonnikoog won respectievelijk de VVD (30%) en de PvdA (26%). In Boxmeer, de woonplaats van Emile Roemer, stijgt de SP van 23 naar 33% van de stemmen. In de Limburgse steden Vaals en Kerkrade werd de PVV de grootste partij.

In Amsterdam won de PvdA overtuigend (zie foto). Ook de PVV groeit in de hoofdstad: bijna een op de tien Amsterdammers stemt op de partij van Wilders. Wel zijn VVD, GroenLinks en D66 groter.

Een (zeer voorlopige) tussenstand is te zien op Verkiezingskaart.nl.

Op Twitter delen kiezers hun ervaringen en stemgedrag via de hashtag #TK2010.