Waarom zo veel mensen zelf politieagent spelen

Op grote schaal worden burgers betrokken bij opsporing en veiligheid. Bijna anderhalf miljoen doen mee aan Burgernet. En in meer dan 200 wijken en buurten zijn burgerwachten de ogen en oren van de politie. ’s Avonds patrouilleren ze door de straten, verdachte situaties worden doorgegeven aan de wijkagent. Veiligheid is een zaak van ons allemaal, zegt het kabinet, en de burger mag best een handje helpen.

Maar steeds vaker nemen burgers zelf het initiatief. Ondernemers beginnen op Facebook hun eigen Opsporing Verzocht. Op het internet wordt jacht gemaakt op dierenbeulen. En pedojagers trappen de deur in bij vermeende kindermisbruikers. ZEMBLA onderzoekt: Waarom willen zo veel mensen zelf politieagent spelen? En wat zijn de gevaren?

“Op geen enkele ander terrein is de bereidheid van de burger om te participeren zo groot als op gebied van veiligheid”, zegt Albert Meijer, hoofddocent publiek management verbonden aan de  Universiteit Utrecht. “Als mensen de politie helpen, dan is daar natuurlijk helemaal niks mis mee. Maar mensen kunnen snel een stap te ver gaan.”

Meijer doet onderzoek naar de rol van sociale media bij de politie. “Je ziet dat de politie steeds vaker de sociale media gebruiken om de burger te betrekken bij de veiligheid. Het is snel en goedkoop en je kan op een makkelijke manier veel mensen bereiken.”

Zembla laat zien hoe in Nijmegen een twitterbericht van de dierenpolitie over een dode hond uitloopt op een bijna-lynchpartij.

Volgens publicist en privacy expert Bart de Koning lopen de gemoederen vooral hoog op als het gaat om dierenmishandeling of misbruik bij kinderen. “Op het internet wordt jacht gemaakt op “een ponypletter”. Vermeende pedo’s worden ernstig bedreigd. Als we niet uitkijken gaan er doden vallen.”