Weekers overleeft 'stevig' debat toeslagenfraude

Het was dinsdag erop of eronder voor staatssecretaris Frans Weekers (Financiën). Het was aan hem om duidelijk te maken of hij wist van de grootschalige fraude met zorg- en huurtoeslagen door Bulgaarse bendes. Lukte het hem niet aannemelijk te maken dat hem niets te verwijten viel, dan hing een motie van wantrouwen hem boven het hoofd. RTL Nieuws onthulde maandag nog dat de staatssecretaris belangrijke informatie over toeslagenfraude niet naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit terwijl de Kamer unaniem om deze informatie had gevraagd. Weekers wilde de Kamer er niets over vertellen, omdat het om lopend onderzoek zou gaan, aldus RTL.

Dit artikel wordt bijgewerkt. Updates leest u onderaan

RTL Nieuws is in bezit van een document van de Belastingdienst met daarin de beschrijving van vele vormen van fraude, onder andere met toeslagen. Het is een stuk van anderhalf jaar geleden, waarin de fraude al “een structureel probleem” wordt genoemd. Het document gaat over de werkwijze van de daders, waar ze vandaan komen, en er wordt gezegd wat voor straf de rechter heeft opgelegd.

RTL:

Van de 250 zaken zijn 69 zaken afgewezen, lopend of stopgezet. 90 zaken liggen bij het OM te wachten op afdoening en 91 zaken zijn door het OM afgewikkeld door een zitting, transactie of sepot. In het merendeel van de afgewikkelde zaken heeft het geleid tot een veroordeling of boete. 14 zaken zijn geseponeerd en 3 zaken hebben geleid tot vrijspraak.

Verontwaardiging De Kamerleden Omtzigt van het CDA en Koolmees van D66 reageren verontwaardigd. Volgens Koolmees is Weekers hiermee “tot een dieptepunt gedaald”. Het ministerie van Financiën wilde geen reactie geven op het nieuws.

Debat dinsdag De Tweede Kamer debatteert dinsdag verder over de kwestie. Trouw schrijft maandag dat Weekers in dit debat geen fouten mag maken. Volgens bronnen in de coalitie zijn VVD en PvdA niet van plan hem naar huis te sturen, maar de liberale bewindsman moet wel laten zien dat hij de steun waard is.

De oppositie is van plan de staatssecretaris hard aan te pakken. SP, CDA en D66 vinden dat Weekers heel veel uit te leggen heeft. Ze dreigen echter nog niet openlijk met een motie van wantrouwen. “We wachten eerst het debat af”, zei CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt in Trouw.

RTL Nieuws bracht onlangs de grootschalige fraude met toeslagen door Bulgaren in Nederland aan het licht. Weekers heeft de afgelopen tijd stug volgehouden dat hij van niets wist en dat hij ook niet van iedere fraudezaak op de hoogte kon zijn. Zijn eigen ambtenaren beschuldigden hem openlijk van jokken en de oppositiepartijen in de Tweede Kamer eisten opheldering. Onlangs dook een interview met Weekers uit 2011 met het vakblad Accountancy Nieuws op waaruit bleek dat de staatssecretaris toen al wist van de fraude met toeslagen.

Update 23.30 De oppositiepartijen CDA, GroenLinks en D66 overwegen dinsdag een motie van wantrouwen in te dienen tegen Weekers. Dat meldt de NOS. De drie partijen zeggen dat Weekers het, tijdens het debat over de fraude met belastingtoeslagen, moeilijk zal krijgen omdat hun geduld met hem bijna op is. Weekers zou niet alert hebben gereageerd. Volgens D66 is Weekers ondanks brieven die hij over de kwestie naar de Kamer heeft gestuurd, er niet in geslaagd om het vertrouwen van de Tweede Kamer terug te winnen, aldus de NOS.

Update 14.05 14:40

Het ministerie van Financiën heeft op de valreep een rapport over de financiële risico’s van de rijksoverheid naar de Kamer gestuurd. Het Algemeen Dagblad kreeg het 47-pagina’s tellende rapport in handen na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Pas na dit beroep besloot minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem het rapport alsnog naar de Kamer te sturen.

Het AD schrijft over het rapport:

In het rapport wordt de Belastingdienst gewaarschuwd ‘onvoldoende werk’ te maken van haar toezichtstaak waardoor ‘ten onrechte geld wordt uitbetaald’. Ook wordt de noodklok geluid over ‘ontoereikende processen’ en ‘fraude’ met uitkeringen aan Caribisch Nederland. De Kamer is hierover destijds niet geïnformeerd. ‘We zijn van plan om dit wel naar de Kamer te gaan sturen,’ verklaarde directeur communicatie van het ministerie van Financiën Remco Dolstra vanmorgen voorafgaand aan het debat tegenover het AD.”

Het document is op 12 december 2012 al besproken, in overleg met de hoogste ambtenaren van alle departementen. In de bijlage van het rapport staat per departement een overzicht van de risico’s en de geplande onderzoeken van de Auditdienst Rijk voor 2013. Het rapport velt ook een keihard oordeel over het toezichtbeleid van de gehele Rijksoverheid. Er zou sprake zijn van ‘witte vlekken’ in het toezichtbeleid. Ook is onduidelijk wie waarop aangesproken kan worden.

Update 20.45 uur Het Kamerdebat is hervat en het woord is aan Weekers. In de eerste termijn , voor de dinerpauze, was het de beurt aan de Kamer. De gehele oppositie was uiterst kritisch op de staatssecretaris. De Volkskrant schrijft:

D66-Kamerlid Koolmees liet weten dat het dieptepunt voor Weekers nagenoeg bereikt is. De klachten gingen niet zozeer over wat Weekers wanneer precies wist over de toeslagenfraude door Bulgaarse bendes, maar over de houding van Weekers en zijn ‘verstoorde’ houding met zijn ambtenaren. Het nadeel voor de oppositie hiermee is dat deze klachten niet te bewijzen zijn, er is geen document waaruit blijkt dat Weekers zijn taak niet meer aankan of dat zijn ambtenaren muiten. Dat maakt de kwestie vrij subjectief en daarin lijkt de ontsnapping van Weekers te liggen.

Update 21:45 uur: De oppositie maakt een groot punt van de vraag of Weekers de FIOD had moeten informeren over de Brandpunt-uitzending over de Bulgarenfraude, opdat de FIOD daar in zijn opsporingsactiviteiten rekening mee had kunnen houden. Op maandag na de uitzending van Brandpunt vonden nu spoedarrestaties plaats. ‘Ik ga niet voor brigadier Snuf spelen’, zegt Weekers. Waarna hij zegt de opsporing niet te willen bagatelliseren. Hij neemt zijn woorden terug, maar benadrukt wel dat het niet normaal is dat bewindslieden informatie over strafzaken aan opsporingsdiensten geven. Op de vraag of hij daarmee de opsporing in het gevaar heeft gebracht, moet hij het antwoord schuldig blijven.

Maar even later krijgt hij een briefje waarop staat dat zijn mensen twee dagen voor de uitzending de FIOD hebben geïnformeerd. Weekers lijkt blij met die ‘redding’, maar Van Ojik, die de staatssecretaris al eerder had gevraagd of hij wel de regie heeft, valt hem aan. Voor hem is dit briefje het bewijs dat dat niet zo is.

Update 22:20 uur: Weekers zegt graag door te willen als staatssecretaris en somt een hele serie maatregelen op waaruit moet blijken dat hij hard gewerkt heeft om de situatie te verbeteren en hij dus de juiste man op de juiste plek is.

Update 23.00 uur: De oppositie zet daar vraagtekens bij en vraagt zich af of Weekers wel genoeg heeft gedaan. Van Ojik wil weten hoe groot de toeslagenfraude is, maar Weekers zegt dat niet te weten. Koolmees citeert een ambtenaar die zegt dat de fraude met Oost-Europeanen allang bekend was en Van Vliet vindt de verstoorde arbeidsverhoudingen reden voor vers bloed aan het hoofd van de belastingdienst. Weekers doet zijn best, maar lijkt de oppositie niet te overtuigen.

Update 0:00 uur: Inmiddels is het de beurt aan minister Opstelten die bevestigt dat het OM en de FIOD tevoren op de hoogte waren van de uitzending van Brandpunt.

Update 0:20 uur: Nadat ook minister Asscher aan het woord is geweest wordt besloten de vergadering tot 1 uur te schorsen, waarna de tweede termijn zal beginnen.

Update woensdag 07.15 Staatssecretaris Frans Weekers van Financiën heeft het debat over de fraude met toeslagen overleefd. Dat meldt de Volkskrant woensdagochtend. Een motie van wantrouwen van de oppositiepartijen CDA, SP, D66, GroenLinks, PVV, 50PLUS en Partij voor de Dieren, is verworpen. De regeringspartijen VVD en PvdA en ChristenUnie en SGP steunden de motie niet. Weekers zei na het debat in de Tweede Kamer buitengewoon gemotiveerd te blijven om fraude met toeslagen aan te pakken. Hij sprak van een “stevig debat” en constateerde dat zijn betoog door diverse fracties “verschillend wordt gewogen”. Hij verzekerde de Kamer dat hij alle signalen serieus zal nemen.

In het debat benadrukte Weekers dat hij wel wist van het verschijnsel identiteitsfraude met toeslagen. Alleen het specifieke dossier van de Bulgaarse fraude was hem niet bekend. Hij erkende dat hij er wel politiek voor verantwoordelijk is.

Weekers betreurt het dat de discussie vooral gaat “over de vraag wie wist wat wanneer”. Hij heeft inmiddels maatregelen in gang gezet om in bepaalde gevallen toch vooraf te controleren bij het verstrekken van toeslagen, aldus de Volkskrant.

Volkskrant: Weekers overleeft debat over toeslagenfraude

RTL: Weekers hield rapport fraude achter voor Kamer Trouw: Weekers mag geen fouten maken in Bulgarendebat

NOS: Positie Weekers wankel

cc-foto: marie-II