'Zelden aangifte tegen ambtenaar'

Tegen ambtenaren wordt zelden aangifte gedaan bij politie of het Openbaar Ministerie als ze verdacht worden van een strafbaar feit. Dat blijkt uit een onderzoek van NU.nl naar integriteitsschendingen van ambtenaren. Integriteitsschendingen worden daarnaast vaak alleen intern onderzocht. Kamerleden en hoogleraren willen juist dat er vaker aangifte wordt gedaan van schendingen en roepen op tot het vastleggen van integriteitsregels in de wet, zo meldt NU.nl vrijdag.

Volgens hoogleraren is het vanwege de bijzondere positie van ambtenaren gewenst om onderzoek eerder aan politie en justitie over te dragen. NU.nl onderzocht ruim drieduizend vermoedelijke integriteitsschendingen van 22 overheidsinstanties in 2011 en 2012. In ten minste 279 gevallen was sprake van een mogelijk strafbaar feit, zoals diefstal, corruptie en fraude:

Het betreft hier de meest ernstige integriteitsschendingen die door ministeries worden gerapporteerd. Daar werd slechts 45 keer aangifte van gedaan, terwijl overheidsinstanties een aangifteplicht hebben bij deze categorie misdrijven.

NU.nl noemt voorbeelden bij verschillende ministeries, De Nederlandsche Bank, de Voedsel en Warenautoriteit en de Autoriteit Financiële Markten, van drugssmokkel tot het voortrekken bij het uitdelen van opdrachten tot het delen van vertrouwelijke informatie.

Voor het beoordelen van schendingen is er een richtlijn, de handreiking Zorgvuldige Handhaving van het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS). Die bevat een aangifteplicht voor misdrijven waarbij een ambtenaar misbruik maakt van macht, gelegenheid of middel dat hem door zijn ambt is geschonken. Er is echter wel ruimte voor een individuele afweging. Volgens hoogleraren bestuurskunde en integriteit is die ruimte te groot. Hoogleraar Henk Addink van de Universiteit Utrecht:

Ministeries hanteren nu allemaal hun eigen beleid. De handreiking is te vrijblijvend. Als je integriteit belangrijk vindt, dan moet je dat in de wet vastleggen.

Addink pleit er eveneens voor om mogelijk strafbare feiten eerder aan te geven.

Ook Kamerleden willen duidelijkheid. D66-Kamerlid Gerard Schouw wil van het kabinet een grondige analyse om vast te kunnen stellen waarom er nauwelijks aangifte is gedaan. VVD-Kamerlid Pieter Litjens vindt dat ambtenaren een voorbeeldfunctie hebben en PvdA-Kamerlid Manon Fokke gaat ook Kamervragen stellen over de kwestie. Zij wil daarom de regels laten vastleggen in een protocol.

NU.nl: Zelden aangifte van strafbaar feit ambtenaren

Foto-cc: Pieter Musterd