ZEMBLA onthult: KLM-piloot kreeg zwijgcontract over giftige lucht

KLM eist in een zwijgcontract dat oud-piloot Willem Felderhof nooit meer praat over het ziek worden van giftige dampen aan boord van vliegtuigen. Daarover gaat de komende uitzending van ZEMBLA. De piloot heeft last van hoofdpijn, evenwichtsstoornissen en een vertraagde reactiesnelheid. Zijn neuroloog is ervan overtuigd dat Felderhof lijdt aan het zogeheten aerotoxisch syndroom, waardoor hij niet meer kan vliegen. Bij het beëindigen van zijn contract heeft KLM uitgebreide zwijgclausules opgesteld.

Felderhof mag niet praten over “zijn mening, zijn visie en de feiten met betrekking tot de luchtkwaliteit in KLM-vliegtuigen in verband met zijn gezondheidsklachten, de arbeidsomstandigheden en het ‘aerotoxic syndroom’.” Doet hij dan wel, dan moet hij zijn ontslagvergoeding à €300.000 aan KLM terugbetalen. Het contract is in handen van ZEMBLA. Ook als “derden” zich uitlaten over Felderhof, moet hij zijn volledige ontslagvergoeding terugbetalen.

KLM laat over het zwijgcontract aan ZEMBLA weten:

Aerotoxisch syndroom Het aerotoxisch syndroom is een nog niet erkende ziekte die voorkomt bij piloten, cabinepersoneel en frequent flyers. De klachten bestaan uit hoofdpijn, verlammingsverschijnselen, evenwichtsstoornissen, geheugenproblemen en trillende handen. Het patroon is vergelijkbaar met vergiftiging door organofosfaten. Dat zijn giftige stoffen die in de motorolie voorkomen. Motorolie lekt in lage hoeveelheden in de cabinelucht, waardoor personeel en passagiers ze ongemerkt inademen. Soms zijn er zogeheten ‘fume events’, waarbij er ineens meer olie in de lucht lekt. Hoe hoog de vrijgekomen concentraties dan zijn, is nooit onderzocht.

Overtuigd Volgens KLM is er geen verband tussen gezondheidsklachten en de cabinelucht. Ook de Nederlandse overheid erkent het aerotoxisch syndroom niet.

Daarbij baseren zij zich op verschillende onderzoeken. Een ervan is betaald door KLM en deels uitgevoerd door KLM-medewerkers. Een ander onderzoek is uitgevoerd door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCVB). In de uitzending erkent de onderzoeker dat zijn onderzoek alleen iets zegt over de vijf onderzochte personen en niet over het wel of niet bestaan van een beroepsziekte. Maar KLM gebruikt het wel op die manier.

Neuroloog Gerard Hageman van het Medisch Spectrum Twente noemt Willem Felderhof echter een van de best gedocumenteerde gevallen en hij twijfelt er niet aan dat de beroepsziekte wel degelijk bestaat. Hageman:

KLM KLM wil vragen van ZEMBLA over het aantal zieke werknemers niet beantwoorden. Ook de Nationale Adviesgroep Cabinelucht, die in 2015 is opgericht door staatssecretaris Mansveld, weet niet om hoeveel personen het gaat. Voorzitter Pieter Jan Biesheuvel: “Zo concreet hebben we het niet aan de orde gehad nog.” ZEMBLA heeft echter documenten in handen waarin een KLM-bedrijfsarts aangeeft dat er “meerdere werknemers zijn met een soortgelijk beeld.”