Zembla: 'Minister laat mensen stikken'

Mensen die langs drukke snelwegen wonen of in drukke steden krijgen veel te veel fijnstof binnen. Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) vond dat de maximaal snelheid op bepaalde plekken omhoog kan, maar op vele andere plekken in Nederland wordt het steeds ongezonder om te wonen. Zo laat Zembla zien in de uitzending ‘Stikken langs de snelweg’.

Bekijk de video in andere formaten. De gezondheidsschade die iemand kan oplopen doordat hij te veel fijnstof binnenkrijgt, wordt volgens wetenschappers onderschat. Zo maakt iemand die veel fijnstof binnen krijgt aanzienlijk meer kans op een hartinfarct. Hoogleraar transportbeleid Van Wee van de TU Delft legt in Zembla uit dat de minister zich zorgen hoort te maken om de luchtkwaliteit langs de Nederlandse snelwegen. 

Het is wel waar dat de luchtkwaliteit nu veel beter is dan dertig jaar geleden. Maar het is niet waar dat we ons geen zorgen hoeven te maken. Want met name voor fijn stof geldt dat er geen ‘no effect level’ is: de norm van 40 microgram per kubieke meter is een maximum, maar het is het allerbeste om helemaal geen fijn stof binnen te krijgen”, aldus Van Wee.

De EU stelt dat de concentraties fijnstof en stikstofdioxide overal onder de 40 microgram per m3 lucht moet blijven, maar die norm werd vanaf januari 2011 stelselmatig overschreden. Zo laten metingen zien die onlangs werden uitgevoerd door het RIVM, GGD Amsterdam en GGD Rotterdam. Daarnaast zijn het juist de kleinere deeltjes die meer schade veroorzaken volgens hoogleraar Van Schayck, preventieve geneeskunde van de Universiteit van Maastricht. “Die kleine deeltjes komen veel dieper in de longen, die komen op een plek waar je ze niet meer kunt ophoesten. Dat kan heel veel kwaad, niet alleen voor de longen, maar met name voor het hart. Het aantal hartinfarcten dat veroorzaakt wordt door fijn stof is aanzienlijk.”

Stichting Milieudefensie maakt zich zorgen. Over twee maanden moet Nederland de Europese normen van fijnstof gaan halen, maar de concentraties fijnstof en stikstofdioxide zijn veel hoger dan wetenschappers verantwoord vinden. Als Nederland niet door de keuring komt, loopt ze kans om een boete van enkele honderden miljoenen euro’s te krijgen. Schultz van Haegen houdt momenteel de kaken op elkaar. Ze wil pas in juni openheid van zaken geven. Milieudefensie wil politici oproepen tot een spoeddebat, ‘want de deadline loopt af in juni’.

Het is hoog tijd dat de minister uitleg geeft over alle tegenvallers binnen het dossier Luchtkwaliteit. Daarnaast dient de minister een toezegging te geven voor een effectieve spoedaanpak om de uitstoot aanzienlijk te reduceren en de luchtkwaliteit ten minste binnen de Europese normen te brengen.