Zuid-Afrika neemt omstreden perswet aan

Het parlement van Zuid-Afrika heeft woensdag een omstreden perswet aangenomen die verbiedt staatsgeheimen te openbaren. Wie geheimen van de overheid aan het licht brengt, kan 25 jaar gevangenisstraf krijgen. Het parlement dat wordt gedomineerd door de African National Congress (ANC) stemde met een ruime meerderheid, 229 stemmen tegen 107, voor de wet.

Er zijn wel meer landen met een liberale democratie die draconische wetten doorvoeren om de veiligheid van de staat te bewaken. In de meeste gevallen vallen klokkenluiders en journalisten buiten die wet omdat ze handelen in het algemeen belang. Staatsveiligheid minister Siyabonga Cwele vindt dat journalisten en klokkenluiders die beschermingsstatus niet langer verdienen. Hij ging zelfs zo ver door te stellen dat bescherming van het algemeen belang ‘roekeloos’ is.

De Zuid-Afrikanen kunnen zich echter afvragen of de veiligheid van hun land wel in goede handen is bij Cwele. Zijn vrouw werd afgelopen mei veroordeeld voor het runnen van een internationale drugsbende, schrijft Time. Cwele hield zich afzijdig van de aanklachten door te zeggen dat hij er niet van wist. Om schoon schip te maken scheidde hij in september van zijn vrouw en mocht hij aanblijven als minister.

De aangenomen wet is een klap in het gezicht van de post-Apartheid democratie die Zuid-Afrika had opgebouwd na de vrijlating van Nelson Mandela in 1990. Journalisten, schrijvers, kerkelijke groepen en anti-apartheidstrijders hebben de afgelopen weken flink gedemonstreerd tegen de wet. The Guardian werd afgelopen week zelfs verboden om details bekend te maken over corruptieaantijgingen tegen de nieuwe presidentiële woordvoerder Mac Maharaj.

De nieuwe wet stelt dat geheimhouding in sommige gevallen noodzakelijk is om ‘levens te redden, de vrijheid en veiligheid van personen te versterken en beschermen, misdadigers voor de rechter te brengen, de nationale veiligheid te beschermen en effectief te besturen en diplomatie te bedrijven’. Wie staatsgeheimen onthult, wordt veroordeeld voor een misdrijf. Ook op het achterhouden van informatie, misdragingen of incompetentie van politici te verhullen staan straffen. ANC is ook bezig om een tuchtraad voor de journalistiek in te stellen.

Nieuws.nl: Nieuwe wet staatsgeheimen Zuid-Afrika aangenomen Mis niets: Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook