2013 is nu al een rampjaar voor de olifant

De cijfers logen er niet om, in 2012 is een record verbroken. Meestal is dit iets om blij van te worden, maar deze keer niet. 2012 was namelijk één van de slechtste jaren voor de olifant ooit. In totaal werd er zo’n 34.000 kilo ivoor onderschept. Een schrikbarende hoeveelheid. En 2013 lijkt alleen maar erger te worden…

Het jaar begon met één van de ergste slachtpartijen uit de geschiedenis van het Keniaanse Tsavo park; 12 olifanten, waaronder een kalfje van twee maanden oud, werden genadeloos gedood door stropers. Samen met een berg kostbare slagtanden verdwenen de jagers van de aardbodem. Hoe gruwelijk deze gebeurtenis ook is, het kan eigenlijk niet meer als een verrassing komen. Natuur- en dierenwelzijnsorganisaties waarschuwen al jaren dat de hoeveelheden onderschept ivoor slechts het topje van de ijsberg zijn.

Experts menen dat de situatie nu vergelijkbaar is met die in 1989. In dat jaar werden duizenden olifanten, en de mannen die hen moesten beschermen, gedood door stropers. Datzelfde jaar nog werd een verbod ingesteld op de handel in ivoor, zo moest de olifantenpopulatie er weer bovenop komen. Wereldwijd zijn er nog zo’n 25.000 tot 30.000 olifanten, en nu worden ze opnieuw bedreigd door stropers; veel Afrikaanse naties willen hun bestaande voorraden ivoor verkopen, wat de illegale jacht op de slagtanden van olifanten natuurlijk weer aanwakkert.

In januari werd in Hong Kong een partij van 1300 kilo ivoor onderschept. De 779 stukken slagtand waren verstopt in een container die ‘archeologische stenen’ zou bevatten. De laatste vangst dateert van 31 januari: 1800 kilo ivoor werd ontdekt in Singapore. De waarde van de 1099 stukken bedraagt ongeveer 2,5 miljoen dollar.

Tel hier nog twee vangsten in Kenia bij op en januari is nu al ‘goed’ voor zo’n 5000 kilo ivoor. Als het in dit tempo doorgaat, dan wordt het record van 2012 met gemak verbroken.

Van alle kanten bedreigd Jammer genoeg zijn ivoorhandelaren niet de enige bedreiging voor de olifant. In Zimbabwe worden bijvoorbeeld jonge wilde olifanten gevangen en aan Chinese dierentuinen verkocht. Deze dieren worden bruut van hun moeder gescheiden en in een onnatuurlijke omgeving geplaatst, waar de verzorging vaak te wensen overlaat. Dat veel kalfjes vlak na hun aankomst sterven, is helaas geen uitzondering.

Niet alleen de olifant zelf wordt bedreigd, ook hun leefgebied ligt regelmatig onder vuur. Olifanten leiden een zwervend bestaan, ze trekken van plaats naar plaats op zoek naar voedsel en water. Hierbij komen ze regelmatig in conflict met de menselijke bewoners van een streek. Als gemeenschappen overlast van olifanten ondervinden, dan worden er vaak ‘oplossingen’ bedacht die alles behalve in het voordeel van de olifant zijn. Selectief doden of het op brute wijze verjagen van de olifant, zijn de populairste oplossingen.

Kortom: de olifant heeft het niet makkelijk en wordt van alle kanten bedreigd. Is er dan helemaal geen goed nieuws? Gelukkig wel. Afgelopen maand werd het transport van vijf Zimbabwaanse olifantenkalfjes naar een Chinese dierentuin tegen gehouden dankzij de inzet van het IFAW en haar Aziatische collega-organisaties. Ook worden er dit jaar weer veel parkwachters en douaniers opgeleid om de ivoorsmokkel tegen te gaan. Deze kleine lichtpuntjes zorgen voor hoop, maar we zijn er nog lang niet. We kunnen alleen maar wensen dat 2013 een beter jaar wordt voor de olifant en dat het record van 2012 niet verbroken wordt.