69.528 handtekeningen voor 100.000 doden

Terwijl Obama zijn achterban en andere landen probeert te overtuigen om Syrië aan te vallen, probeert Oxfam haar achterban te mobiliseren om druk uit te oefenen op Obama en Poetin om tot een vreedzame oplossing te komen.

Oxfam is een hoofdzakelijk westerse organisatie die wereldwijd actief is. Oxfam weet zelf niet hoe groot haar achterban is, maar in Nederland claimt Oxfam Novib, de Nederlandse poot van Oxfam, ‘een grotere achterban te hebben dan alle politieke partijen samen’ (Tom van der Lee, Directeur Campagnes van OxfamNovib @ het Follow the Money debat). Daarbij vergeleek Tom van der Lee appels met peren, want politieke partijen (behalve de PVV) hebben leden en Oxfam heeft donateurs; 400.000.

Leden hebben formele zeggenschap in de vereniging, terwijl donateurs formeel alleen de keuze hebben tussen geld doneren of niet. Leden kunnen ook heel lastig zijn (vraag Samson maar), maar leden zorgen voor een gezonde (corrigerende) dynamiek tussen de organisatie en haar leden uit de maatschappij. Uiteraard kan een stichting meer doen met haar donateurs, maar formeel is ze daartoe niet verplicht.

Aangezien Oxfam Novib in Nederland een ‘achterban’ heeft van 400.000 donateurs, moet het totale Oxfam netwerk, dat bestaat uit 14 westerse organisaties en 4 niet-westerse organisaties, minimaal over een ‘achterban’ beschikken van 1,5 miljoen mensen. De vraag is hoeveel zeggenschap en invloed Oxfam deze ‘achterban’ geeft en in hoeverre deze 1,5 miljoen mensen te mobiliseren zijn als haar stem gehoord moet worden. Dat haar stem NU gehoord moet worden, nu zich in Syrië een van de meest verschrikkelijke burgeroorlogen voltrekt, mag duidelijk zijn. Als Oxfam, een van de grootste en meest zichtbare maatschappelijke organisaties ter wereld, nu niet in staat is samen met haar achterban haar stem te laten horen, dan is het bar slecht gesteld met de gevestigde orde van het maatschappelijk middenveld.

Op 1 juli is Oxfam wereldwijd begonnen met het verzamelen van digitale handtekeningen voor een vreedzame oplossing in Syrië. Deze handtekeningen zullen aangeboden worden aan Obama en Poetin. Na ruim twee maanden heeft Oxfam wereldwijd 69.528 handtekeningen verzameld (stand 8 september, 13u20). Terwijl Oxfam dus over een achterban moet beschikken van meer dan 1,5 miljoen mensen, is zij niet in staat om meer dan 70.000 handtekeningen op te halen in ruim 2 maanden. Nog geeneens 1 handtekening voor 1 dode Syriër.

Nog zieliger wordt het als je je bedenkt dat Oxfam deze petitie serieus aan Obama en Poetin gaat aanbieden. Zouden die daarvan onder de indruk zijn?

Oxfam verdedigt zich door te zeggen dat het heel moeilijk is om mensen digitaal te mobiliseren. Dat slaat nergens op. Avaaz, een nieuwe organisatie die als een razende is gegroeid, heeft in minder dan twee weken tijd bijna 500.000 handtekeningen verzameld met een zelfde soort petitie.

Net als vele maatschappelijke organisaties heeft Oxfam te laat het proces in gang gezet om zichzelf opnieuw uit te vinden in onze snel veranderende wereld. Net zoals Microsoft dat te lang dacht onaantastbaar te zijn en door Apple van zijn troon werd gestoten. Maar anders dan in het bedrijfsleven, blijft het geld naar Oxfam stromen omdat minimaal een gedeelte van de donateurs doneert om zijn eigen schuldgevoel af te kopen (waar de fondsenwervende afdeling van Oxfam goed gebruik van maakt – denk maar aan die vervelende straatverkopers die op je schuldgevoel inpraten).

En minister Ploumen voor ontwikkelingssamenwerking, die heeft niet het lef om afscheid te nemen van deze oude garde. Ze moet in plaats daarvan jonge en vernieuwende organisaties ondersteunen! Eind september maakt Ploumen haar beleid voor het maatschappelijk middenveld bekend. De publiekelijke stilte bij de gevestigde orde maakt duidelijk dat de lobby geslaagd is. De subsidie gaat straks gewoon weer naar Oxfam, Cordaid, ICCO en Hivos en een paar nieuwe inmiddels wat grotere organisaties waar Ploumen niet om heen kan. Wedden?

Volg Frank van der Linde ook op Twitter