Politie brengt sociale stabiliteit in gevaar met etnisch profileren

Dit stuk is geschreven in samenwerking met Dionne Abdoelhafiezkhan.

Ondanks onze kritische houding zijn we, vanuit Controle Alt Delete, altijd constructief en slaan we een brug tussen burgers en politie. En daar staan we dan met onze mond vol tanden. Hoe kunnen we constructief blijven als de politie moeizaam opgebouwde bruggen telkens opblaast waardoor we continue moeten herbouwen om het vertrouwen van, met name, ‘allochtone burgers’ terug te winnen?

De druppel Het in 2014 verschenen onderzoek van de Universiteit van Leiden naar etnisch profileren in Den Haag, en de totstandkoming hiervan, was niet objectief en rammelt aan alle kanten. Dit blijkt naar aanleiding van een WOB-verzoek en publicatie van het rapport van Buro Jansen en Jansen. Volgens het bureau zijn er vooraf onderlinge afspraken gemaakt tussen de politie en de onderzoekers en is het Leidse onderzoek gebaseerd op masterscripties die al waren afgerond voordat de opdracht voor het onderzoek werd gegeven.

Eerdere vraagtekens Gelijk In 2014, bij het verschijnen van het   onderzoek, uitten Amnesty Nederland, Frank Bovenkerk en Sinan Çankaya inhoudelijk kritiek. Zo stelde Sinan Çankaya vast dat het onderzoek van de Universiteit Leiden onvoldoende bewijs bood voor de stelling dat etnisch profileren niet structureel voorkomt in Den Haag. Zijn kritiek was dat de onderzoekers kiezen voor zeer smalle definitie van etnisch profileren, niet de redelijkheid en objectiviteit van de politiecontroles beoordelen en in wezen niet het verschijnsel van etnisch profileren onderzoeken, met als voornaamste conclusie dat dit onderzoek niets toevoegt aan de kennis die we hebben over etnisch profileren.

Problematisch Om diverse redenen is dit alles problematisch: allereerst wordt er met het Leidse onderzoek voortdurend ontkend dat etnisch profileren niet structureel plaatsvindt. Ook zit het onderzoek beleidsmatige veranderingen binnen de Politie in de weg om etnisch profileren te voorkomen. Door het gesjoemel rondom het onderzoek van de Universiteit van Leiden is  de wetenschappelijke onafhankelijkheid en transparantie van het onderzoek in het geding komen. Achterkamertjespolitiek en wetenschappelijk falen zorgen ervoor dat het weinige vertrouwen dat ‘allochtone burgers’ al hebben in de politie en overheid, verder afneemt.

Zowel het Ministerie van Veiligheid & Justitie als de politie als de wetenschap beseffen niet hoezeer ze het vertrouwen van burgers wederom geschaad hebben en met hun handelen de sociale stabiliteit in gevaar hebben gebracht.

En nu?! Met Controle Alt Delete streven we er naar dat de politie alle burgers gelijkwaardig behandelt, zijn we tegen etnisch profileren en buiten proportioneel politiegeweld. We bereiken onze doelen door middel van het organiseren van bijeenkomsten, het produceren van kritische films en het geven van workshops. We begeleiden jongeren, onderwijzen burgers over hun rechten op straat en leren ze methodes om het conflict met de politie op straat te minimaliseren. In alles wat we doen proberen we als brug te fungeren en de sociale stabiliteit te waarborgen. Onze conclusie na drie jaar bruggen bouwen is dat het ministerie van Veiligheid & Justitie en de politietop niet van plan lijken te zijn om problemen beleids- en procesmatig aan te pakken. Zo komt in het actieplan ‘Kracht van het Verschil’ het woord ‘etnisch profileren’ niet eens voor. Ondanks het feit dat er voldoende agenten zijn, op diverse lagen binnen de politieorganisatie, die het probleem van etnisch profileren (h)erkennen.

Genoeg is genoeg Dus zeggen we nu: genoeg is genoeg en nemen we het heft in eigen handen. Daarom zijn we afgelopen week de crowdfundingactie #KiesEenKant’ begonnen. Een crowdfunding om een app te bouwen die voor meer transparantie en meetbaarheid van politiecontroles moet zorgen. Een app waarmee burgers meldingen kunnen maken van onterechte staandehoudingen én die burgers kunnen gebruiken om te leren over hun rechten op straat. Ons uiteindelijke doel is dataverzameling waardoor het probleem van etnisch profileren in kaart wordt gebracht, beleid gewijzigd wordt en het vertrouwen in de politie hersteld wordt.