Aarden aan de Waal

Het migrantenbestaan kent momenten waarop de pijn van ontworteling hevig gevoeld wordt.

Ruim 20 jaar geleden kwam ik als asielzoeker naar Nijmegen. Hier woonde ik samen met een kleine groep lotgenoten in een tijdelijke woning. Anderhalf jaar lang wist ik niet of ik in Nederland mocht blijven. Ik wist niet of mijn dierbaren in mijn geboortestad, die in de vlammen van oorlog brandde, nog leefden. Met lezen en wandelen schudde ik de gevoelens van angst en onzekerheid van me af. Mijn nieuwsgierigheid hielp mij deze nieuwe wereld te ontdekken. Soms leidde het tot de teleurstellingen. Zoals toen ik halte voor halte de route van buslijn 5 naar Berg en Dal volgde. Het woord ‘berg’ was een van mijn vroegste Nederlandse woorden. De heimwee in mij bracht mij helemaal naar het Duitse dorp Wyler, maar ik trof geen berg aan. 

Ik werd een kind van de stad aan de Waal. 

Laatst hing een groep vluchtelingen aan mijn lippen omdat ik ze zou vertellen hoe ze aan een relevant netwerk kunnen komen dat hun participatie op de arbeidsmarkt mogelijk zou maken. Vele van deze mannen en vrouwen moesten jaren op een verblijfsvergunning wachten. Ze zijn Nederland dankbaar voor het veilige nest. Ze willen hier graag aan de slag.

Ik tekende een boom met diepe wortels en vervolgens een zaag waarmee de boom ontworteld wordt. De verwijderde stam die een lange route naar acculturatie aflegde, komt naar een ander land. De overlevingsdrang zorgt ervoor dat de stam nieuwe scheuten krijgt en uiteindelijk hier aardt. Op de oorspronkelijke wortels groeien nieuwe takken en bladeren. Het enten van de afgesneden boomstam op de achtergebleven wortels is niet mogelijk. De mensen: je familie, vrienden en collega’s die je daar om je heen had, moet je hier in de nieuwe samenleving compenseren… wij rouwden samen om ons verleden, maar waren met elkaar eens: kijk vooruit!

Een paar dagen later zat ik aan een kroegtafel met een groep vrienden en kennissen. Ongeveer na elk nieuwe drankje, wisselden we van onderwerp. Toen de dreigende wereldellende ISIS ter sprake kwam, barstte een aanwezige vrouw in tranen uit: “Ik heb twee zonen en wil niet dat zij de ellende van de oorlog meemaken. Ik ben bang voor jullie moslims. Jullie hebben hier niets te zoeken…” Ze keek mij, de enige niet autochtoon aan. Ik schrok want zij kon een werkgever, een collega, arts of docente zijn. 

De politieke kortzichtigheid en polariserende mediasensaties bepalen de verhouding tussen haar en mij hier in Nijmegen. Dit terwijl we allebei uit dezelfde tap drinken.  

cc-foto: Jon RB