Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Albayraks afkomst en geslacht doen er nog toe

  •  
10-03-2012
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Pauw & Witteman plaatsten haar in een apart hokje, alsof haar prestaties niet belangrijk waren
‘They said this day would never come’. Obama’s beroemde uitspraak na het winnen van de beslissende verkiezingen in Iowa roept nog steeds kippenvel op, omdat het voelbaar maakte hoe een land kan groeien. Hoe zeer Amerika veranderd was. Op 20 januari 2009 werd Barack Obama beëdigd als de eerste Afro-Amerikaanse president van de Verenigde Staten. Een moment dat groter leek dan de gebeurtenis zelf, alsof iedereen die ernaar keek onderdeel werd van een prachtige bladzijde uit een geschiedenisboek.
Op 25 -2-2012 maakte kamerlid Nebahat Albayrak bekend zich kandidaat te stellen voor het leiderschap van de PvdA. Een dag later was ze te gast bij Pauw & Witteman, het late-night-programma wat de laatste tijd wordt beschouwd als de ultieme test als het gaat om een oordeel over de mediascherpte en gevatheid van de gasten. Haar optreden kan weinigen zijn ontgaan. Als iemand het op tv had gemist, dan waren er nog de verhitte tweets, blogs en columns en daarbovenop de discussies die stroomden door de wandelgangen.
Het gesprek verliep namelijk stroef omdat het vooral ging over het feit dat Albayrak vrouw is en van Turkse komaf. Hierover liet zij duidelijk haar ergernis blijken. Volgens haar deed dat er niet toe. Tussen de moeizame uitspraken door, was daar echter ook Femke Halsema, eveneens te gast. Als een stralende kalme rechter kwam ze tussenbeide en gaf aan een dubbel gevoel te hebben. Aan de ene kant begreep ze dat Albayrak zich door de vragen apart gezet voelde. Tegelijkertijd was ze juist door Albayraks afkomst en achtergrond altijd plaatsvervangend trots geweest op haar niet geringe prestaties. ‘Je bent een symbool voor Nederland’. Albayrak antwoordde: ‘Dit is wat Nederland is, maar wordt door Wilders ontkent, en hij wordt door Rutte gedoogd.’
En precies om die reden doet het er wel toe dat Albayrak vrouw en allochtoon is. Omdat haar aanwezigheid en carrière laten zien dat Nederland veranderd is, al weigeren sommigen dat nog steeds in te zien en is het openbaar bestuur nog lang geen afspiegeling van de bevolking.
Vragen over Albayraks vrouw zijn en afkomst waren te verwachten. Bij Barack Obama vonden de mensen zijn kleur en achtergrond ook belangrijk, omdat het zo bijzonder is. Dat juist Albayrak zover is gekomen, dat ze niet de zoveelste blanke man van middelbare leeftijd is in een hoge maatschappelijke functie, is eveneens belangrijk en bijzonder.
Niettemin was haar houding in het programma te begrijpen. Pauw & Witteman plaatsten haar zodanig in een apart hokje, dat het leek alsof mensen louter en alleen op haar zouden stemmen omdat ze vrouw en allochtoon is en haar capaciteiten en prestaties als politicus niet veel meer voorstelden dan een bijkomstige decoratie. Met andere woorden: de Turks-Nederlandse vrouw van middelbare leeftijd die vorige week haar inburgeringscursus afrondde, had precies hetzelfde kunnen doen met dezelfde uitslag. Hun insteek was vanaf het begin uit de tent lokkend, alsof ze erop wachten haar te betrappen op een fout. Schuldig tot het tegendeel bewezen is.
Toch had Albayrak hier ook op een andere manier mee om kunnen gaan. Ze had de vragen kunnen omzetten in haar kracht en voordeel, door gewoon te zeggen dat het inderdaad hoog tijd is voor meer vrouwelijk leiderschap in Nederland. Dat zij het bewijs is van de geslaagde kanten van de multiculturele samenleving. Dat haar afkomst haar mede heeft gebracht waar ze nu is. Dat politiek bedrijven haar met de paplepel is ingegoten, omdat ze door haar dubbele achtergrond altijd en automatisch rekening heeft moeten houden met verschillende uitgangspunten en referentiekaders. Dat ze weet dat er veel jongeren zijn die door haar prestaties beseffen dat een toppositie nastreven niet alleen bij een losse gedachte hoeft te blijven, maar kan veranderen in een reëel en tastbaar doel.
Het gaat om de combinatie vrouw, niet-westerse allochtoon en succesvol zijn, dat zo aanspreekt. Anders gezegd: juist omdat ze zo capabel is doet het ertoe dat ze een allochtone vrouw is. Albayrak is niet gekomen waar ze nu zit door een kruiwagen, door gebruik te maken van netwerken die haar ouders al hadden opgebouwd, of door eruit te zien zoals zovele anderen in topposities, maar door hard werken, doorzetten en intelligentie.
Natuurlijk moet Albayrak allereerst en bovenal beoordeeld worden op haar capaciteiten. Zolang het openbaar bestuur echter nog geen afspiegeling is van de diversiteit in de samenleving, is het niet verwonderlijk dat de achtergronden van mensen als Albayrak worden benoemd en benadrukt, als zij doorstromen naar de hogere functies. Het doet ertoe omdat het nog niet normaal is.
Uiteindelijk zou het vanzelfsprekend moeten zijn dat ook een allochtone vrouw (of man) een hoge positie bekleedt. Dat interviews op tv dan niet meer bovenal over afkomst en geslacht gaan. In deze toekomst is het een reële mogelijkheid dat ook Nederland een Obama-moment zal beleven. En als het eenmaal zover is, zou het mooi zijn als Nederland dan zozeer is gegroeid, dat deze vanzelfsprekendheid zich uit in een Obama-variant die nog meer tot de verbeelding spreekt: “We knew that this day would come.”
Dit artikel staat ook op het weblog van Shantie Ramlal

Meer over:

opinie, media
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.