Als je aan het OV kunt ontsnappen, doe dat dan

Regelmatig zie ik op de televisie hoe Romero een echt mooie vrouw kwijt raakt, omdat zij wel een OV-chipkaart heeft en hij nog moet werken met papieren kaartjes. Ik wilde niet zijn als Romero.

Gelukkig had ik al een jaartrajectkaart met een chip erop. Die gebruik ik bij de Rotterdamse openbaar vervoerder RET om de metro en de tram te nemen. Het saldo wordt automatisch op 10 euro gehouden, hetgeen ik heb bewerkstelligd door verschillende bezoeken aan een kantoor waar je een uur moet wachten en het invullen van ingewikkelde formuieren waaraan ook een kopie van mijn paspoort diende te worden gevoegd.

Dus ik dacht ik activeer mijn abonnement op de website. Maar dat viel tegen. Abonnementhouders kopen nog gewone kaartjes, meldde de site van de NS. Als er vernieuwingen zijn, worden de vaste klanten DUS achterin de rij gezet. Die komen op de laatste plaats. Die zijn al binnen. Die kun je wel als oud vuil behandelen. De NS dwingt mij om romero te zijn.

En zo blijft alles bij het oude. In de RET moet ik op straffe van boetes in en uitchecken. Bij de NS mag dat niet en bij de HTM in Den Haag (overigens een witte raaf tussen de GVB’s en de Veolia’s) verreweg het beste OV-bedrijf van Nederland) evenmin. 

Laatst zat ik in een Rotterdamse tram die kapot ging. Wij moesten uitstappen én allemaal uitchecken. Opnieuw inchecken en verder reizen met een andere tram kost opnieuw het basistarief. De RET faalde dus en bracht de gedupeerden (over klanten wil ik het niet hebben) extra kosten in rekening.

Ooit heb ik leren schrijven van Henk Bakker, rond 1970 hoofdredacteur van het Amsterdamse universiteitsblad Folia Civitatis. Hij was een vroege milieuactivist die exact de fileproblematiek voorspelde waar we nu mee worstelen. “Han”, zei Henk, “Als je echt een auto nodig hebt, moet je gewoon een taxi nemen. Dat is op de lange duur goedkoper ook. Met deze groei van het autobestand komt Nederland tot stilstand, want wegverbreding leidt alleen maar tot het verplaatsen van files en straks zijn er zeven miljoen auto’s in Nederland. Daarom is de toekomst aan het openbaar vervoer. Dat kan niet anders. Anders stikt de randstad in zijn eigen blik”. Henk had gelijk, vond ik, en ik haalde nooit mijn rijbewijs.

De privatisering – door Henk niet voorspeld – verziekte de taximarkt en het openbaar vervoer, dat op een paar prestigeprojecten na volstrekt werd uitgekleed. Probeer ‘s-avonds in een dorp maar eens een bus te vinden. Ontdek dat je in de meeste steden beter eerst de dienstregeling op het internet kunt raadplegen, als wilde je een vliegreis boeken, voor je naar de bushalte gaat. . Resultaat: de Randstad is én met de auto én met het openbaar vervoer slecht bereikbaar. En dat wil dan de kenniseconomie uithangen, de mainport en de ideale vestigingsplaats voor internationale ondernemingen. 

Henk – god hebbe zijn ziel, want hij is overleden – heeft nog steeds gelijk, maar als je enigzins aan de dienstverlening van de NS, van streekbussen of van stadsvervoer kunt ontkomen, doe dat dan. Voor mij is het te laat, voor U misschien nog niet. De OV-chipkaart is lang niet de eerste klap in het gezicht voor de consument.