Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Als Thierry en Theo bij jou in de buurt van de tandem stappen

  •  
30-07-2017
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
52 keer bekeken
  •  
BNNVARA fallback image
Antidemocratische fratsen zoals die worden uitgehaald door de regeringen in Polen en Hongarije kunnen niet zonder meer worden geaccepteerd. Daarom is waakzaamheid geboden als Thierry en Theo ook in jouw buurt van de tandem stappen om samen hun sirenenzang aan te heffen.
De regeringen van Hongarije en Polen kunnen rekenen op de sympathie van de uiterste rechterzijde in Nederland. Men is daar tevens gecharmeerd van Vladimir Poetin. Wierd Duk, die bij het AD het Wildersgezinde gedeelte van de abonnees binnenboord moet houden, laat zich regelmatig positief uit over de Russische leider en de samenleving die hij vorm geeft. Nu het reactionair katholieke bewind in Polen de rechterlijke macht een toontje lager laat zingen, is het applaus bij GeenStijl niet van de lucht. En de vijanden van de Luegenpresse zien gaarne hoe de Hongaarse premier Viktor Orban de media en de vrijheid van onderwijs onder druk zet. Geen wonder. Het is allemaal in de geest van Wilders’ a4-tje. Wie het verkiezingsprogramma van Forum voor Democratie onder ogen neemt, stelt vast dat Thierry Baudet een sterke uitvoerende macht bepleit, gelegitimeerd door volksraadplegingen. Ook hij haalt zijden handschoentjes uit de kast als het om Poetin gaat.
K erk, kroeg en kapitaal Er is een heel ouderwetse manier om het Russische bewind te kenschetsen: dat is een coalitie van kerk, kroeg en kapitaal met een sterke leider aan het hoofd. En een stevige dosis chauvinisme. In de tijd van de tsaar bestond er binnen de intelligentsia (Russisch woord!) een diepe kloof tussen liberaal en vaak (min of meer) democratische hervormers en de panslavisten. De panslavisten putten hun inspiratie uit de mystieke Russische ziel. Godsdienst en geschiedenis hadden land en volk een bijzondere taak gegeven op de wereld. Deze levensbeschouwing bood een holistische visie op volk en staat. De mens kwam pas tot zijn recht als onderdeel van het heilige Russische vaderland. In het Rusland van de eenentwintigste eeuw vindt opnieuw zo’n strijd plaats, waarin liberalen, en (sociaal)democraten voorlopig het onderspit dreigen te delven. Poetin is een panslavist in een modern jasje. De meeste media en de officiële populaire cultuur ademen deze geest. Het is allemaal zeer gevoelsmatig. Het is meer een sfeer dan een samenhangende ideologie. Het is eerder invoelbaar dan begrijpelijk. De geest van Poetins moderne Rusland komt bijvoorbeeld tot uiting in het lied Slavianka , Slavische vrouw, dat overigens al uit de eerste wereldoorlog stamt. Wie een idee wil krijgen van het hedendaagse Russische nationalisme doet er goed aan de vele versies van dit prachtige lied op Youtube aan zich te laten voorbijtrekken. De band tussen artiest en publiek geeft een helder inzicht in waar wij aan toe zijn . Oikofobie Het Wilderiaanse denken met zijn islam-obsessie heeft natuurlijk de diepgang van de Waddenzee maar de ideologie van Thierry Baudet en zijn Forum steekt dieper. Hij trakteert Nederland op een soort klompenversie van het panslavisme. Dat van de oikofobie, de nationale zelfhaat die in de grachtengordel zou leven, had zo in een antiliberaal geschrift uit het tsarenrijk gekund. Zijn lofzangen op de natiestaat en een mythologisch verleden, dat op er in het onderwijs zou moeten worden ingestampt, net zo goed. Baudets afkeer van een verenigd Europa en zijn heilig geloof in de voordelen van een Nederlandse Alleingang zijn potsierlijk als je de context van ons land op een wereldkaart bekijkt maar daarom niet minder serieus gemeend. Hij zal ons land echt uit de Europese Unie halen en als dat niet meteen lukt omdat hij bijvoorbeeld het CDA nodig heeft voor een meerderheid, er een soort Polen of Hongarije van maken: een antiliberaal, antirationeel land dat gebaseerd is op mythes en dromen.
Er valt veel op de EU aan te merken maar ze is nog altijd gebaseerd op het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens dat de vrijheid en de ontplooiingskrachten van het individu centraal stelt en niet een of ander volks geheel. Dat verdrag – en nog veel andere verdragen waarvan Nederland een partner is – beperken de greep van de uitvoerende macht op de burger. Niet voor niets worden ze dan ook door Wilders en vooral Baudet gedemoniseerd.
Daadwerkelijke democratisering Het enige antwoord op de bedreigingen van de vrijheid zoals de eenentwintigste eeuw die biedt, is een nauwere Europese samenwerking waarbij elke verdere stap gepaard dient te gaan met meer daadwerkelijke democratisering. Dat betekent een geleidelijke machtsverschuiving van de raad van regeringsleiders naar het Europese Parlement en de Europese Commissie, die op deze manier steeds meer de trekken zal krijgen van een aan dit parlement verantwoordelijke regering. Als er referenda gehouden worden over onderwerpen die de hele Unie aangaan , dan horen zij bindend te zijn maar tegelijkertijd pan-Europees.
Het doel van het Verenigde Europa is het handhaven van vrijheid en welvaart in Europa. Daarvoor zal het een modus vivendi moeten vinden met de andere grote machten in de wereld. Niemand koopt er dan ook iets voor om het conflict met Poetin aan te gaan. Rusland is een soort concurrent van het Europese model maar hoeft daarom geen vijand te zijn. Het zou derhalve verstandig zijn om van Oekraïne een neutrale staat te maken tussen Rusland en de Europese Unie in, ongeveer zoals Oostenrijk dat was van 1955 tot aan de ineenstorting van de Sovjet Unie. Op een aantal punten (lang niet alle) lopen de Europese en de Russische belangen immers parallel. In het Midden-Oosten bijvoorbeeld waar Europa (en de Verenigde Staten) nu botsen. Dat is krankzinnig en in niemands belang behalve dat van islamfundamentalisten.
Rusland is een macht om op sommige punten zaken mee te doen. Niet minder. Niet meer. Daarbij dient de Unie als eenheid op te treden en in haar kracht te staan. Daarbij dienen twee dingen duidelijk te zijn. Europa is geen bedreiging voor Rusland maar het is ook niet bereid om het spel van Moskou mee te spelen. Behalve als er een gezamenlijk belang is.
Tegelijkertijd is het van wezenlijk belang dat Europa levensbeschouwelijk een baken van vrijheid, diversiteit en sociale rechtvaardigheid zal zijn. Als zodanig onderscheidt het zich van andere maatschappelijke modellen zoals die van Rusland, China, of de Verenigde Staten. Het zoekt daarmee economische samenwerking en een vreedzaam naast elkaar bestaan maar het doet daarbij geen tittel of jota af van zijn levensbeschouwelijke uitgangspunten. Die zijn geen exportproduct maar ze vormen wel het stralende fundament van de European way of life. Europa is het werelddeel waar mensen zichzelf mogen zijn en alle mogelijkheden krijgen om zich te ontplooien naar hun eigen wensen, talenten en persoonlijke uitgangspunten.
Er staat “zal zijn” en niet “is” want de Brusselse werkelijkheid is ver van dit ideaal verwijderd maar dat is geen reden om het niet te blijven koesteren en er waar mogelijk politiek naar te handelen. De zaak is urgent want dat ideaal van vrijheid, diversiteit en sociale rechtvaardigheid wordt binnen ons Europa zelf ondergraven door een intolerante antivrijzinnige onderstroom. Daarom kunnen antidemocratische fratsen zoals die worden uitgehaald door de regeringen in Polen en Hongarije niet zonder meer worden geaccepteerd. Daarom ook is waakzaamheid geboden als Thierry en Theo ook in jouw buurt van de tandem stappen om samen hun sirenenzang aan te heffen.
Bekijk dit filmfragment en laat je niet storen door de Griekse ondertiteling . Het stamt uit de film De Barbier van Siberië van Nikita Mikhalkov. Een bespreking in de filmkrant hier.

Meer over:

opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.