Als u een bekeuring krijgt, zeg dan: ‘Mijn naam is Grapperhaus’

De stamgasten van het Binnenhof voerden tot diep in de nacht een ingewikkeld ritueel op om een hunner kopstukken uit de wind te houden nadat hij een schijt-aan-corona bruiloft had gegeven. Ondertussen raakten de teststraten van de GGD’s verder in het ongerede. Zij konden de stroom klanten niet aan. De wachttijden aan de pomp en vooral in de laboratoria namen steeds meer toe. Op de televisie gaven ziekenhuisbobo’s  de schuld  aan de burgers: die lieten zich massaal zonder klachten testen. Dat veel coronabesmettingen juist géén klachten opleveren, lieten ze voor het moment maar even achterwege.

Donderdagavond onthulde Nieuwsuur de werkelijke achtergrond van deze puinhoop: er is in grote onafhankelijke laboratoria testcapaciteit zat maar de ziekenhuistop stuurt de buisjes liever naar eigen ambachtelijke faciliteiten. Anders worden die straks nog weggeconcurreerd. Het is de logica van een perverse marktwerking. De hospitaalbaasjes verdedigen dit beleid met het argument dat hun aanpak meer uitgebreide  resultaten opleveren dan de grote labs. Toch protesteren zij niet nu Hugo de Jonge de filevorming bestrijdt door Duitse laboratoria in te schakelen die nog veel groter zijn dan de Nederlandse.

Op de persconferentie van afgelopen dinsdag zwegen Mark Rutte en Hugo de Jonge over dit schandaal. Deden zij dit wijselijk of waren ze gewoon niet op de hoogte? Dat laatste zou erger zijn. Dan hebben zij namelijk de greep op de situatie verloren, zo die ooit aanwezig was.

Ondertussen wijdde men zich op het Binnenhof aan de regelgeving die in heel Nederland brave mensen een torenhoge boete plus strafblad oplevert. Minister Grapperhaus, enkele dagen geleden nog zo streng en onverbiddelijk, beloofde na te gaan of die strafbladen  niet geschrapt konden worden en de boetes wellicht verlaagd. Dat die regelgeving – vervat in noodverordeningen van veiligheidsregio’s – slecht en slordig geformuleerd was, tegenstrijdigheden bevatte en kwalitatief niet deugde , dat stelde men niet aan de orde. Opnieuw: wijselijk niet of uit onwetendheid? Het politieke en publieke debat werd in een andere richting gestuurd: ging het wel aan om regelgeving te verzachten als een minister zich er klaarblijkelijk niet aan had gehouden? Of, zoals het geframed werd: zich er klaarblijkelijk niet aan had kúnnen houden. Ondanks al zijn goede wil.

In het afgelopen half jaar heeft de regering met een pennenstreek of wat hele sectoren van het bedrijfsleven platgelegd, zodat we nu de grootste economische crisis uit de geschiedenis van het kapitalisme tegemoet gaan. Men slaagt er echter niet in de ziekenhuizen te bevelen op te houden met dit gesodemieter en de Nederlandse testcapaciteit met ingang van morgenochtend 7.00 uur in zijn totaliteit te benutten.

Dezer dagen constateerde ik zekere overeenkomsten tussen het Binnenhof en dat van Versailles in de tijd van de Bourbons. Er staat geen Bastille op bestorming te wachten. Het is geen 1789. Maar misschien wel 1787 of 1788. In die jaren openbaarde zich een economische crisis terwijl de schulden van de koning onhoudbaar bleken. Als de crisis werkelijk toeslaat, als het ontslagen regent en blijft regenen, als de pensioenen worden gekort, als het spaargeld is opgesoupeerd, als de hypotheekbank of de woningbouwcorporatie het  incassobureau inschakelt, als de leaseauto wordt teruggehaald, kortom pas als de Nederlanders massaal leren wat het echt betekent om in de bijstand te zitten, dan komt het Bastille-moment eraan.

In de Binnenhofse rituelen ontbreekt het gevoel voor urgentie. Daarvoor is men teveel met zichzelf bezig. Als U een bekeuring krijgt, zeg dan: “Mijn naam is Grapperhaus.” Dat vat de situatie van het moment perfect samen.