Altruisme bestaat

Een tijdje geleden las ik een onderzoek dat gedaan was aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en het heeft me een tijd bezig gehouden. Is het echt zo dat je in een relatie impulsief jezelf opoffert uit pure liefde voor de ander? Zijn je gezonde egoïstische reflexen zo maar verdwenen? Dat zou volledig indruisen tegen de evolutieleer. Altruïsme bestaat niet. Al ons gedag heeft immers een functie en is niet zo maar bedoeld om een ander een plezier te doen.

De onderzoekers begonnen met het idee dat alle gedrag gebaseerd is op een zelfzuchtige impuls en dat er zelfcontrole nodig is om je wat socialer te gedragen. Ze geloven dat dit niet in elke situatie waar is en wilden dat in hun onderzoek nader bekijken. In een van de tests werd koppels gezegd dat ze met 12 vreemdelingen moesten praten en aan hen rare dingen moesten vragen. Een vervelende opdracht dus. Mensen met veel zelfcontrole besloten het gewoon fiftyfifty te verdelen: jij 6, ik 6. Maar mensen met weinig zelfcontrole (impulsief dus) namen het merendeel van de interviews op zich.

Uit een andere test bleek dat getrouwde mensen met weinig zelfcontrole zich vaker opofferen, maar het wel vervelend vinden als de dan gemaakte afspraken overtreden werden. Dat hadden we niet afgesproken. Kort gezegd: wij vormen samen een club en daarvoor doe ik graag meer dan de helft, maar dan moet jij de ook wel aan jouw verantwoordelijk houden. In goed Nederlands: OK, ik heb de afwas gedaan, maar het bierglas dat je daarna nog vies heb gemaakt, had je verdorie toch zelf wel even af kunnen spoelen.

Maar nu die evolutieleer. Ik denk namelijk dat die sociale impuls in een relatie heel goed te verklaren valt vanuit de evolutieleer. De impuls om de soort te behouden is heus niet alleen maar een vrouw op haar rug leggen om haar zwanger te maken, of andersom, een man met gezonde kenmerken te verleiden om een kind te krijgen. Dat weten we ondertussen allemaal wel. Leuke verhaaltjes voor het internet en om te dikke kranten op te vullen. Het behoud van de soort is wel wat ingewikkelder dan dat en het gaat daarbij niet alleen om het maken van kinderen, maar ook om het in leven houden van kinderen. Dat kan alleen maar in een WIJ-club en die heeft meer kans van duurzaam succes als we impulsief er meer in stoppen dan de ander en niet gaan calculeren.

 

 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag: Zijn vette auto’s asocialer?

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek