Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

American Sniper is een humaan drama met een blinde vlek

  •  
06-03-2015
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Het is een a-politieke film, en juist dat is het probleem
Opmerkelijk dat Clint Eastwood op zijn 84e nog steeds kampt met een imago als Dirty Harry-reactionair. Hij regisseerde onder andere Unforgiven, A Perfect World en The Flags of Our Fathers; mooie, volwassen films over geweld en de consequenties van geweld. Toch wordt zijn nieuwste productie American Sniper door conservatief Amerika omarmd als patriottische heldenepos en door liberalen verguisd als racistische oorlogspropaganda.
American Sniper is een verfilming van de autobiografie van Chris Kyle, de dodelijkste sluipschutter uit de Amerikaanse geschiedenis, die tijdens zijn tours of duty in Irak minstens 160 mensen doodschoot. Na zijn akelige eerste gevechtshandeling, raakt Kyle geleidelijk aan steeds meer vertrouwd met geweld, doodt hij gemakkelijker en wordt hij opgezogen in zijn eigen wereld. PTS-syndroom brengt zijn huwelijk onder vuur. Uiteindelijk kwam hij tragisch aan zijn einde.
Bradley Cooper is bijzonder goed als Kyle. Het is opmerkelijk hoe deze Hangover-komiek de afgelopen jaren is uitgegroeid tot een van de interessantste acteurs van Amerika. Ondanks zijn knappe uiterlijk is Cooper volkomen overtuigend als Texaanse Jan Modaal. De innerlijke aftakeling van Kyle verbergt hij door vast te houden aan de pose van de relaxe macho, wat zijn verval tot een lege huls alleen maar pijnlijker maakt.
Vakman Eastwood regisseert zoals vertrouwd zonder opsmuk. Eastwood heeft zich altijd gekeerd tegen de romantisering van geweld en ook hier zijn de oorlogshandelingen volkomen onsentimenteel, overtuigend en intens gefilmd. Naarmate de film vordert en Kyle opgaat in zijn eigen wereld, hangt er hoe langer hoe meer een sfeer van zinloosheid en spirituele leegte rond het bloedvergieten. Dat Kyle dapper was leidt geen twijfel, maar wat het heeft opgeleverd, blijft de vraag.
American Sniper kiest vrijwel exclusief voor het perspectief van Kyle. Zijn tegenstanders zijn in zijn ogen bloeddorstige wilden, maar uiteindelijk is de rol van de Irakezen te klein om te spreken van racisme. American Sniper is een a-politieke film, en juist dat is het probleem. De oorlog in Irak is een van de grootste fouten en een meest pijnlijke schandvlek van het Vrije Westen van de laatste decennia. Om in een film over zo’n beladen oorlog en met zo’n radicale perspectiefkeuze, alle politiek te omzeilen, voelt ongemakkelijk.
Desondanks vind ik de politiek van American Sniper minder dubieus dan die van The Deer Hunter en Django Unchained. Eastwood is vooral een humanist. Chris Kyle was een mens. Zijn verhaal is net zo goed als dat van ieder ander. American Sniper komt onder zijn huid en vindt zijn tragiek. Eastwood is dapper genoeg om de kijker zelf te laten nadenken over de vraag of hij een held, schurk of slachtoffer was. Dat is een knappe prestatie. Progressieven kunnen American Sniper dus gaan zien zonder gewetensbezwaren.
Bart Juttmann, bekend van de webserie Ideale Liefde, bespreekt op Joop wekelijks een film. Volg Bart ook op Twitter

Meer over:

opinie, lekker
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.