Angst in Damascus

“Ze gaan morgen aanvallen! En mijn ouders kunnen niet weg uit Damascus. Niemand kan hen naar Jordanië brengen,” gilde mijn Syrische vriendin, hysterisch huilend, vanochtend in mijn oor.

Ze belt me de laatste maanden wel vaker in paniek op als er iets in Syrië gebeurt, maar vandaag is het anders. Ze klinkt wanhopiger, angstiger. Ik heb me in al die maanden nog nooit zo’n zorgen gemaakt.

Terwijl Amerika zich voorbereidt op een militaire aanval, die volgens bronnen waarschijnlijk donderdag begint en twee of drie dagen zal duren, is de spanning in Damascus om te snijden. Bewoners kopen de supermarkten leeg of proberen op het laatste moment nog naar de buurlanden te vluchten. En dat laatste is moeilijk nu alle bussen en taxi’s volgeboekt zijn.

“Mijn moeder klonk zo raar. Vanochtend is er weer een bom ontploft in Muhajireen. Ze dacht dat de Amerikanen al begonnen waren,” voegde ze eraan toe.

Muhajireen is een buurt in Damascus, vlakbij het paleis van president Al-Assad. De ouders van mijn gevluchte Syrische vriendin wonen daar nog, net als veel van haar vrienden en overige familieleden.

Ik zette direct mijn laptop aan, maar afgezien van de ‘normale berichtgeving’ over Syrië en Amerika, zag ik nog niets nieuws voorbijkomen, behalve wat voorspellingen over wanneer de Amerikaanse troepen in actie zullen komen. En heel veel meningen, natuurlijk.

Gisteren had mijn Syrische vriendin ruzie met een Engelse vriend. De jongen gaf aan graag in het leger te willen om de Syriërs te helpen, mocht Engeland ooit troepen naar Syrië zenden. “Dan kan ik de slechteriken neerschieten,” zei hij.

Mijn Syrische vriendin werd kwaad. Hoe durven mensen die er amper verstand van hebben zoiets te zeggen? Hoe kunnen mensen uitkijken naar een militair ingrijpen? Snappen ze niet dat er nog meer onschuldige doden zullen vallen?

Maar toch… Als niemand iets doet, zullen er nog meer doden vallen, weet ook zij.

Mensen vragen me vaak hoe ik erover denk. Tja. Terwijl de hele wereld een mening heeft over het wel of niet ingrijpen in Syrië, blijven mijn opinies steken na de eerste zin. Reportages lukken natuurlijk wel: dat zijn andermans meningen.

Het afgelopen jaar ben ik constant met Syrië bezig geweest. Niet omdat ik ter plaatse was, maar door Syriërs in andere landen te interviewen. Misschien kwam dit onbewust door mijn vriendin, die ik in juni 2012 leerde kennen en al snel iedere dag begon te bellen. De bommen vlogen haar om de oren en ik luisterde live mee. Als het in Rotterdam dondert, denk ik vaak aan de achtergrondgeluiden in Syrië. Arme mensen.

In Nederland bezocht ik Syrische gezinnen die de oorlog ontvluchtten, in Koerdisch Irak vond ik Koerdische Syriërs in kampen en ook in Egypte ging ik op zoek naar Syriërs. Mijn eigen Syrische vriendin is nu een vluchteling in New York. Haar vriendinnen vertrokken naar Dubaï, Duitsland, Turkije, Saudi-Arabië, Jordanië en Libanon. Overal gingen ze heen, op zoek naar veiligheid, werk of onderdak. Verdorie, ik heb zelfs gehoord dat er Syrische vluchtelingen in Spanje wonen.

Ik interviewde pro-Assad Syriërs, Syrische fixers, Syrische activisten, Syrische artiesten, rijke Syriërs, arme Syriërs, Syrische moslims, Syrische christenen, Syrische leiders, Syrische Koerden… Ik interviewde zelfs vrienden van Nederlanders die in Syrië besloten mee te vechten.

En opeens kwam het moment dat de VS er genoeg van hadden, net na de chemische aanvallen in Ghouta, een buitenwijk van Damascus. Is het wel verstandig om militair in te grijpen, is nu de vraag. De oorlog in Syrië is zo ongelooflijk complex, dat zal iedereen beamen. Door wel in te grijpen zullen er meer slachtoffers vallen, aangezien veel militaire basissen in Syrië in de steden zijn gevestigd, en niet ingrijpen betekent dat Assad gewoon door kan gaan met moorden. Miljoenen Syriërs zijn op de vlucht geslagen en meer dan honderdduizend mensen zijn omgekomen.

Ik probeer er nogmaals een opinie over te schrijven, maar weer lukt het niet. Dus in plaats van te tikken, kijk ik constant op Twitter.

Ik ben zo bang, schreef een jonge, Syrische vrouw uit Damascus een paar uur geleden. Hierna vroeg ze zich openlijk af of de Amerikanen wel een einde aan de oorlog kunnen maken. Het was zo’n zinnetje dat meer zegt dan welk ANP-bericht dan ook. Het vat in één klap de spanning, angst en wanhoop samen.

Twee jaar lang verschrikkelijke ellende in Syrië. Laten we hopen dat die Amerikanen weten wat ze doen. Het is gewoon genoeg geweest.