Armstrong is een klassieke held

Lance Armstrong heeft toch doping gebruikt. Goh. Naar eigen zeggen heeft hij slechts één leugen verteld en die telkens herhaald. Goh. Iets pathologisch heeft het wel. Maar persoonlijk ben ik blij dat hij bekend heeft.

Denk ik zelf nu heel anders over hem? Niet echt. Helden zijn ook maar mensen en mensen zijn nu eenmaal niet alleen maar goed of slecht. Er was al heel lang duidelijk dat er dopingproblemen in de (wieler)sport bestaan en dat die door direct betrokkenen zo veel mogelijk onder de tafel worden geschoven. We wilden het alleen niet weten, want het verhaal van Armstrong was een verhaal dat we graag wilden horen. En iedereen die zich met communicatie bezighoudt, weet hoe belangrijk verhalen zijn. Misschien moeten we ervan leren dat verhalen die te goed klinken om waar te zijn, dit meestal ook zijn. En misschien zijn de echte helden wel de mensen die zich dicht bij je bevinden. Je partner, je buurman of je moeder. Niet zozeer die mensen aan de top die het gemaakt (lijken) te hebben.

Presteren aan de top brengt een bepaalde druk met zich mee die niet iedereen fysiek of geestelijk aankan. Onvergelijkbaar natuurlijk, maar toch moest ik denken aan iemand anders die telkens een leugen herhaalde. Hoogleraar Diederik Stapel, die op grote schaal onderzoeksgegevens verzon of aanpaste. Hij vond in de moderne wetenschap het ambitieniveau te hoog en de druk was hem naar eigen zeggen te veel geworden. Ik ben een enorme liefhebber van de wetenschap maar ook een realist. Ik was dus niet gechoqueerd door het verhaal van Stapel. Hij is vast niet de enige die met onderzoeksgegevens sjoemelt. Daarom adviseer ik ook iedereen om zelf altijd goed na te blijven denken en zich te blijven verdiepen.

We leven in een prestatiegerichte maatschappij waar we constant worden afgerekend op wat we bereikt hebben. Overleven betekent voor sommigen van ons dat we middelen gebruiken die onze positie veilig stellen, hoe wrang het ook is. Dit is een verhaal dat we niet graag willen horen, omdat helden in het echte leven door de media de hemel in worden geprezen. Zo gauw van dat geïndoctrineerde plaatje wordt afgeweken, voelt het bij ons direct niet goed. We voelen ons in de maling genomen.

In feite nemen we alleen onszelf in de maling: er bestaan geen helden die alleen maar goed doen. Ergens weten we dit ook. Als schrijfcoach adviseer ik auteurs altijd om personages vervelende karaktertrekjes mee te geven. Niets is zo saai als een personage waar niets mis mee is. Ik voorspel dus dat binnenkort een onthullend boek over Armstrong uitkomt en dat dit een bestseller wordt. Vervolgens zal het wel verfilmd worden. Dan kunnen we het drama nog eens fijntjes opnieuw beleven, ons beter voelen en erover napraten. Aristoteles noemde dit catharsis .

Misschien moeten we Armstrong dankbaar zijn voor het verhaal dat hij ons eerst gaf en de les die we daarna van hem geleerd hebben. Het is goed om je te laten inspireren, maar probeer zo veel mogelijk je eigen held te zijn en niet blindelings te vertrouwen op het verhaal van een ander.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Alexandra Smith. Volg haar ook op Twitter

Het meest recente boek van Alexandra Smith is Schemervlucht