Artsen zonder Grenzen neemt afstand van conclusies Amerikaanse regering

Afgelopen maandag zag ik de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry naar de bevindingen van onder andere Artsen zonder Grenzen (Médecins Sans Frontières / MSF) verwijzen om hard te maken dat in Syrië chemische wapens zijn gebruikt. In dezelfde toespraak legde Kerry de verantwoordelijkheid daarvan, zonder enig verder bewijs, bij het regime van al-Assad.

Kerry nam erg grote stappen. Eerder begreep ik dat MSF weliswaar tot gegronde vermoedens was gekomen dat in het oostelijk deel van Damascus chemische wapens zijn gebruikt, maar dat dit geen wetenschappelijke constatering was. Bovendien kon MSF niet vaststellen door wie de chemische wapens zouden zijn ingezet. Dat wil zeggen, door het Syrische leger, of door de tegen al-Assad vechtende rebellen. Alles wat MSF deed was oproepen tot verder onderzoek door de VN.

Dinsdag werd door de VS een militaire operatie tegen het regime van al-Assad in Syrië in het vooruitzicht gesteld. Nog steeds zonder enig bewijs dat de Syrische regering verantwoordelijk was. Ondertussen ontstond wel de indruk dat in Washington erg suggestief met de verklaring van MSF werd omgesprongen. Daarover had ik contact met een medewerker van MSF. Die vond dat mijn constatering gerechtvaardigd was. Ik vroeg hem vervolgens waarom MSF haar ongenoegen over deze gang van zaken niet in een verklaring kenbaar maakte.

Die verklaring kwam op woensdag. Daarin stelt MSF het volgende:

Gedurende de laatste twee dagen hebben de Amerikaanse regering en andere overheidsorganisaties verwezen naar rapporten van verschillende organisaties waaronder MSF, waarbij gesteld werd dat het gebruik van chemische wapens ‘onweerlegbaar’ is en verantwoordelijken zijn aangewezen.

MSF heeft vandaag gewaarschuwd dat haar medische informatie niet gebruikt kan worden om de precieze oorsprong van de blootstelling aan een neurotoxische substantie vast te stellen, dan wel voor het aanwijzen van verantwoordelijken.

Verder stelt MSF dat:

Nu een onderzoek door VN-inspecteurs gaande is, kan onze verklaring niet gebruikt worden als substituut voor het onderzoek, of als rechtvaardiging voor een militaire actie.

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (Uitgeverij EPO, Antwerpen, 2012).   Volg Peter Edel ook op Twitter.