Asscher geeft het goede voorbeeld

Nu Lodewijk Asscher zich terugtrekt als politiek leider van de PvdA, is elke bestaansgrond onder het kabinet weggevallen. Je kunt er donder op zeggen dat het morgen aftreedt. Je kunt op nog iets donder zeggen. Rutte en de zijnen zullen ‘missionair’ willen blijven op het punt van de coronacrisis. Ze trekken zich in de Trèveszaal ongetwijfeld op aan de enquêtes volgens welke 90% van de kiezers hen daarin zouden steunen. Dat is jammer want daardoor blijft het kabinet ook op dit dossier deel van het probleem en niet van de oplossing.

Je hoort nu overal dat het in een crisis van deze omvang onverantwoord is de poppetjes te wisselen, zoals het Binnenhofse jargon luidt. Dat is onzin. Het kan in een crisis juist wel een erg goed idee zijn om andere leiders in te zetten.

We dachten dat we licht zagen aan het eind van de tunnel. Inmiddels verwacht de WHO dat 2021 erger wordt dan 2020. De kans bestaat zelfs dat nieuwe varianten van het virus ons land overspoelen ondanks de zwaarste lockdownmiddelen, ondanks de vaccins. Dat doet denken aan 10 mei 1940. U denkt: de Duitsers vallen Nederland binnen. En inderdaad: in de kranten van die dag kreeg een ander bericht maar een klein hoekje. In Londen werd de brekebeenpremier Chamberlain vervangen door Winston Churchill. Hij vormde onmiddellijk een kernkabinet uit alle partijen in het Lagerhuis en hield zijn beroemde “bloed, zweet, arbeid en tranen”-speech.

Die leiderschapswissel was essentieel en noodzakelijk ondanks het feit dat het Verenigd Koninkrijk op dat moment de grootste crisis uit zijn geschiedenis doormaakte en rechtstreeks in zijn voortbestaan werd bedreigd. Die dag werd in Westminster de kiem gelegd van de overwinning.

Het wordt tijd dat er schoon schip wordt gemaakt, dat het kabinet op lemen voeten van Rutte wordt vervangen door een regering van topbestuurders: Van Zanen of Aboutaleb premier, Koopmans minister van gezondheidszorg, Verwaaijen minister van Economische Zaken, Renske Leyten van Sociale Zaken, Omtzigt van Financiën. Dan: Sigrid Kaag Buitenlandse Zaken, Lilianne Ploumen Binnenlandse zaken, professor Boelhouwer Woningbouw en Ruimtelijke Ordening, enzovoorts: een kabinet van getalenteerden. En voor de logistiek en de snelle verspreiding van vaccins bijvoorbeeld iemand die met distributie zijn sporen heeft verdiend: bijvoorbeeld bij Heineken of Unilever.

Zal niet gebeuren. Geen kans in het huidige politieke gewricht. Het is door Kennedy al zestig jaar geleden gezegd: het Chinese teken voor crisis bestaat uit de onderdelen gevaar en kans. Er moet ondanks de moeizame haalbaarheid toch op deze kans worden gewezen.