Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

[Bach]: een muzikale tip voor een kille Tweede Paasdag

  •  
05-04-2021
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
142 keer bekeken
  •  
Johann_Sebastian_Bach

© Johann Sebastian Bach

Luister niet naar die passies en cantates, maar naar al dat prachtige orkestwerk
Als ik het woord Matthäus-Passion hoor of zie, begin ik te huiveren. Een jeugdtrauma. Toen ik zes jaar was, nam mijn vader mij mee naar een uitvoering. Ik huilde bijna van geluk toen dat verwarrende gezing en getoeter was afgelopen. Maar het was de pauze. Heel lief nam mijn vader mij mee naar huis.
Ik bleef een hekel aan Bach houden. Mijn ouders hadden orgelmuziek van hem, maar die deed mij veel te veel aan de doodsaaie zondagse kerkdiensten denken. Ik kocht weliswaar een dubbelelpee met Bachs Hohe Messe , maar dat was om mijn gereformeerde ouders te pesten. Zo lief waren ze nu ook weer niet. Haha, de ‘Maarten’ Luther van de protestantse muziek had een roomse mis gemaakt! Maar de Brandenburgerconcerten, die gingen eigenlijk wel. Op een ervan kon je zelfs dansen. Toen kwamen helaas de Swingle Singers – ‘pambam papa bapabapa papapapa’ – en dook Bach in mijn oren weer heel diep onder.
Wat ook niet hielp. Je had toen een Franse jazzgroep, het Jacques Loussier Trio, die slome bewerkingen van  Bach speelde, plaat na plaat. Weliswaar werd er niet bij gezongen, maar toch. Dat gold ook voor Walter Carlos’ Switched-On Bach dat mij meteen een grote hekel aan de synthesizer bezorgde. Ik merkte dat ik vooral de gezongen Bach niet kon verdragen, een rare vorm van misofonie?
Mede door het radioprogramma Diskotabel hoorde ik steeds vaker instrumentale werken van Bach die de moeite waard bleken.  Bewerkingen van door mij zeer bewonderde componisten als Mahler, Schönberg en Webern, maar ook van minder bekende. Bij Das Musikalisches Opfer – een muzikale sollicitatie bij de keurvorst van Dresden, in het arrangement van Igor Markevitch voor een groter orkest, had ik de ervaring van de hoofdpersoon uit Orwells 1984. Eindelijk had ik geleerd van [Bach] te houden. Deze [Bach] in de fraaie latere orkestraties. Bijvoorbeeld, de Goldberg Variationen van clavecimbel naar strijkorkest, indrukwekkend. Afgespeeld bij de herdenking van een dierbare overledene. Paradoxaal genoeg hoorde ik die nieuwe versies terug in de oude Concertos en Orkestsuites van de meester zelf.
Ik schrijf [Bach] om hem te onderscheiden van de vocale Bach van de Passionen en vooral van de Cantates. Het luisteren naar de Cantates is een echte taakstraf. Ik zou liever een paar dagen zitten. Maar een van de boeiende kanten aan [Bach] is dat hij ook zelf zijn composities bewerkte. En verdomd, onlangs kocht ik zijn bewerking van een aantal Cantates tot Sinfonias. Zonder stemmen dus. Wat een hemelse muziek.
Dus, luister niet naar die passies en cantates, maar naar al dat prachtige orkestwerk.
Doch… in het licht van Urk en Krimpen aan de IJssel, mag die Hohe Messe eigenlijk ook wel.
video niet te zien? klik hier
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.