Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Banken zijn massavernietigingswapens geworden

  •  
19-02-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
113 keer bekeken
  •  
rabobank

© cc-foto: Michel van der Vegt

De impact van onze financiële sector op het klimaat en de biodiversiteit wereldwijd is enorm.
De Rabobank bekent schuld: ze houdt zichzelf medeverantwoordelijk voor het falende landbouwsysteem. Nooit zo bedoeld natuurlijk, maar onze financiële instellingen zijn ‘weapons of mass destruction’ geworden, met een vernietigingskracht die reikt tot ver buiten onze polders. Met hun investeringen, beleggingen en leningen financieren onze banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders ook bedrijven zoals oliemultinational Shell, veevoederfabriek ForFarmers (ontbost de Amazone voor zijn ‘krachtbrok’), vleesgigant Tyson Foods (bekend van ernstige dierenmishandeling en milieuvervuiling, en onder meer leverancier van McDonalds en KFC) en Coca-Cola (rooft zo veel grondwater dat sommige Mexicanen daarom gedwongen cola drinken, twee liter per dag).
Vijftig jaar na ‘De grenzen aan de groei’ van de Club van Rome hebben we OESO-richtlijnen, UN Guiding Principles, een Europese taxonomie, sectorconvenanten, klimaatcommitments en biodiversiteitsstrategieën. Dat klinkt veilig, maar de vrijblijvendheid van de gemaakte afspraken en het ongefundeerde grenzeloze vertrouwen in de goede bedoelingen van de sector leidt naast wensdenken tot rampzalige gevolgen.
We vertrouwden erop dat de sector zichzelf reguleert, maar zelfregulering is de kat op het spek binden. Onze financiële instellingen hebben een winstoogmerk, voelen de druk van hun aandeelhouders, weten vaak niet wat er allemaal nodig is voor duurzaam beleid, hebben onvoldoende inzicht in productieketens, richtlijnen zijn onduidelijk en multi-interpretabel, en hun toezichthouders beschikken nauwelijks over sanctiemogelijkheden. En onze overheid geeft niet het goede voorbeeld maar blijft fossiele subsidies verstrekken en verzuimt de sector aan te sporen om specifieke misstanden aan te pakken. Eigenlijk mogen de klimaat- en biodiversiteitscrises nauwelijks verrassen.
Duidelijke, bindende wetten en regels kunnen ondersteuning bieden. Denk aan verplichte due diligence-wetgeving ten aanzien van maatschappelijk verantwoord ondernemen, een verbod op financieringen die de brede welvaart aantasten, en het strafbaar stellen van ecocide. Dit bevordert transparantie, een modern gelijk speelveld en gerichte actie tegen specifieke misstanden.
Natuurlijk is een internationale aanpak onmisbaar, maar in plaats van afwachten, kan en moét Nederland op dit gebied zelf het initiatief nemen. Nederland mag een klein land zijn, onze grote financiële sector is een wereldspeler. De impact van onze financiële sector op het klimaat en de biodiversiteit wereldwijd is enorm. We nemen onze in Parijs afgesproken 1,5 gradenambities serieus, dus richten we onze nationale wetten en regels daar naar in. En onze overheid – zelf een grote financiële instelling – moet direct stoppen met zelfondermijnende fossiele subsidies. Terwijl de aarde in werkelijkheid afstevent op 3 graden opwarming, heeft vooralsnog geen land zich bereid getoond om de adaptiekosten gebaseerd op 1,5 graad opwarming te financieren.
Niemand wordt geboren met de ambitie om de wereld te vernietigen, maar toch: een deel van de beste en meest briljante mensen werkt bij meest vieze en meest destructieve bedrijven. Zoals de Britse bioloog en journalist George Monbiot in The Guardian zei: “Shell is not a green saviour. It’s a planetary death machine”. Het is naïef om te denken dat de financiële sector destructieve bedrijven uit zichzelf wel zal stoppen. Dat is de reden dat onze keurig ogende Nederlandse financiële instellingen, vol met vriendelijke mannen in blauwe pakken, onbedoeld, als massavernietigingswapens de roofbouw op onze planeet faciliteren en een onverantwoord voorschot nemen op de toekomst van ons allemaal. Bindende wet- en regelgeving is noodzakelijk om de sector te hervormen, zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Respect voor mens, dier en milieu moet de norm wordt. Alleen zo kunnen ook onze kinderen zicht houden op een gelukkige toekomst.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.