Baudet heeft geen benul van wat vrijheid is

De woede over de zogenaamde ‘bevrijdingsaffiche’ van het Forum voor Democratie komt van alle kanten. Van links naar rechts is men verdrietig, woedend, ziedend, verontwaardigd, wat je maar wil. Het gaat volgens de reacties niet aan een RIP kruisje te zetten bij het jaar 2020 als zou de vrijheid die in 1945 was herwonnen verleden jaar weer verloren zijn gegaan.

Inmiddels heeft de Leider van de partij op alle kritiek geantwoord. Hij tweet: “Al decennia politiseren onze tegenstanders de Oorlog om massale immigratie, Europese machtsfantasieën en moderne kunst te pushen. Nu zeggen wij: zullen we op 5 mei ook even stilstaan bij de vrijheden die we in 2020/2021 zijn kwijtgeraakt? Dat zou niet mogen? Wat een hypocrisie.”

Het is van belang deze zinnen goed op je in te laten werken want Baudet legt hier nog eens zijn prioriteiten bloot: een geïsoleerd Nederland met gesloten grenzen en zonder moderne kunst. Om het wat ouderwetser te formuleren: raszuiver en vrij van ontaarde kunst. Volgens de Leider immers geven zijn tegenstanders de herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog een politiek karakter door deze ‘kwaden’ te propageren.

Waar zou Baudet op doelen? De geschoolde propagandist die zijn voorbeelden uit de jaren dertig van de vorige eeuw kent, houdt het vaag. Iedereen kan het dan volgens zijn eigen voorkeur concreet invullen: abstracte herdenkingsmonumenten, dat je op je eigen trap je eigen taal niet eens meer kunt spreken, Timmerfrans, de kneiterlinkse Roxane van Iperen die straks in de Nieuwe Kerk het hoogste woord voert. Heb mijn opa daarvoor in het verzet gezeten?

Ondertussen bestaat de tweet van Baudet geheel uit leugens. Menig burgemeester gebruikt de hem toegemeten tijd vóór de twee minuten stilte om zich uit te spreken tegen rassenhaat, in het verleden maar ook nu. Hij vertelt dat we lessen moeten trekken uit de ervaringen van die vijf lange jaren. Hij wijst erop dat de volkeren van Europa tegenwoordig samenwerken in plaats van dat zij elkaar naar het leven staan. Hij roept de Four Freedoms in herinnering die Roosevelt en Churchill destijds beloofden tot de grondslagen te maken van hun politiek. Hij wijst op de Universele verklaring van de Rechten van de Mens. Dat doen op 4 mei burgemeesters overal in het land met een livestream op de lokale televisie en de site van de gemeente. Dat is traditie en zo hoort het. Dat is niet het gebruiken van de Oorlog voor het opdringen van een politieke agenda. Dat is stem geven aan de consensus in de gemeente, zoals de koning dat vorig jaar deed bij zijn kranslegging op de Dam in Amsterdam.

En dan die moderne kunst? Zouden daar behalve de monumenten de voorstellingen mee bedoeld zijn die in steeds meer steden na de twee minuten stilte worden georganiseerd? Dat de muziek soms atonaal en schril is in het kader van de zwaarte van avond en onderwerp? Dat het stuk speelt niet tegen een realistisch maar een expressionistich decor? Dat er ruimte is voor absurdisme? Het moet wel want dit alles is Baudet een gruwel. Hij heeft in ieder geval een afkeer van wat de grote Karel van het Reve destijds aanduidde als “niet neuriebare muziek”.

Tegelijkertijd toont de Leider weer eens aan dat hij geen idee heeft van wat vrijheid inhoudt. Vrijheid stelt het individu in staat te zeggen, te denken en te geloven wat hij wil. Ook heeft hij toegang tot alle uitingen van anderen. Niemand mag hem belemmeren iets te lezen, te bekijken of te beluisteren. Hij kan zijn leven leiden volgens eigen normen en waarden zo lang de vrijheid van een ander daarmee maar niet wordt bedreigd.

De Duitse bezetter daarentegen wilde iedereen dezelfde normen, waarden en levensstijl opleggen. Ook bepaalde hij wat iemand mocht lezen, bekijken en beluisteren. Elke persoonlijke uiting diende in lijn te zijn met de opvattingen. Van de bezetter. De bevrijding maakte aan deze onderdrukking een einde. Daarom heet het ook bevrijding.

Sinds 2020 legt de regering het individu beperkingen op die allemaal te maken hebben met zijn bewegingsvrijheid. Het idee is dat de epidemie die onze maatschappij bedreigt, bestreden kan worden door te voorkomen dat mensen elkaar aansteken. Dan moet je ze op afstand van elkaar houden. Zo worden dan plekken waar mensen elkaar ontmoeten gesloten. Men kondigt reisbeperkingen af. Men wil mensen verplichten zich een aantal dagen te isoleren als zij zich wellicht bloot gesteld hebben aan het virus. Men verbiedt samenscholingen. Men legt beperkingen op aan het aantal mensen dat men thuis mag ontvangen.

In het algemeen spraakgebruik hebben we het dan over de beperking van vrijheden. Maar deze vrijheden hebben met de vrijheid waarvoor zoveel Nederlanders in de Tweede Wereldoorlog hun leven gaven, niets te maken. Het is essentieel iets anders, al hebben de bewegingsbeperkingen van nu hier en daar wel iets weg van die tijdens de bezetting. Ook toen waren er immers avondklokken en samenscholingsverboden.

He is natuurlijk goed mogelijk dat Baudet wél weet wat vrijheid inhoudt. In dat geval is hij er tegen. Daar zijn argumenten voor aan te voeren: al jarenlang meent de Leider dat vluchtelingen uit de door Assad bestuurde provincies van Syrië moeten worden teruggestuurd omdat het daar veilig zou zijn, terwijl iedereen daar kans loopt door de geheime dienst van de straat te worden geplukt om te worden vastgezet in de beruchte martelgevangenissen van het regime. Dat zijn ideeën over veiligheid van mensen parallellen vertonen met die van de Deense sociaaldemocraten, doet aan deze conclusie niets af. Vrijheid en Baudet zijn geen voor de hand liggende combinatie.

Het bittere brouwsel van haat en afkeer dat Baudet aan het publiek heeft voorgezet, blijkt goed voor acht kamerzetels. Dat is percentueel meer dan de NSB in de jaren dertig binnen sleepte. Het enige anvaardbare antwoord op deze partij is waakzaamheid.