Bekentenis van een blanke man

Beste Zihni Özdil, beste George Arakel,

Jullie hebben recent beiden een column geplaatst op deze website, die voor mij een kentering hebben veroorzaakt in mijn denken. Jullie hebben een snaar geraakt die mij overtuigt, in tegenstelling tot de vele schrijvers die jullie zijn voorgegaan. Ik vind mijn persoonlijke (gedachte)ontwikkeling in principe irrelevant voor een discussieforum, maar in dit unieke geval ben ik er van overtuigd dat deze kan bijdragen aan een andere, Nederlandse kijk op racisme.

Ik ben een blanke man van 47 jaar oud. Ik ben ‘vol’ Hollands. West Friesland, Amsterdam (dan ben je er ongeveer….). Ik heb een prima baan, ik ben gezond, welvarend en gelukkig en ik heb me nog nooit in mijn leven gediscrimineerd gevoeld. Ik hou van cabaret en afzeikhumor. Ik koekeloer ook wel eens op Geenstijl.nl. Kortom: ik voldoe voor zo’n 100% aan de stereotypering van ‘witte man’ in de vele schrijfsels over racisme op deze website.

En ik ga nu iets heel geks doen. Ik ga jullie iets bekennen: jullie hebben gróót gelijk! Even voor alle duidelijkheid: ik zeg dit oprecht zonder enige zweem van ironie en sarcasme. Daarom zeg ik nog een keer: jullie hebben gróót gelijk. Het gedrag van het Nederlandse volk in het verleden kent vele schandalen. Het gaat over gedrag dat binnen onze huidige normen en waarden op geen enkele manier door de beugel kan. Veel te veel Nederlanders bagatelliseren of ontkennen dat. “Wat heb ik daarmee te maken?”, zeggen ze. Dat is grievend voor mensen die zich verbonden voelen met de slachtoffers van die schandalen.

Jullie columns gaan over slavernij. Zihni, jij legt op nuchtere wijze het ‘gepasteuriseerde’ geschiedenisonderwijs over het Mauritshuis bloot. Prins Maurits, die we in het tijdsbeeld van nu gewoonweg een ‘graaier’ zouden noemen. Een zonnekoning die pracht en praal heeft verworven met de offers van tienduizenden: kant en klaar verafgood in het educatieve materiaal voor onze kinderen. George, met jouw 4/5 mei vergelijking sla je de spijker op zijn kop. Waarom kunnen we met zijn 16 miljoenen niet gewoon twee minuten stilte opbrengen voor de ellende die zo veel Nederlanders anderen hebben aangedaan? Kijk naar onze Duitse buren, die gewoon verder gaan met hun leven en tegelijkertijd de moed opbrengen om de lelijke vlek van de Holocaust serieus te nemen en te herdenken. En wel zonder kinderachtig vermijdend en defensief gedrag.

En nu ter zake. Ik schrijf dit artikel omwille van een prangende reden. Ik denk namelijk (o.b.v. mijn eigen ervaring) dat jullie betoogwijze zo veel meer resultaat kan opleveren dan de velen die jullie zijn voorgegaan. En met resultaat bedoel ik een veel groter deel van de Nederlandse bevolking die serieus gaat open staan voor de emotionele schade en gevoeligheden van groepen mensen die niet voldoen aan het profiel 100% ‘kaaskop’.

Veel ingezonden stukken staan bol van overdrijvingen, beschuldigingen en veralgemeniseringen. De ‘witten’ worden hierin stevig en emotioneel aangesproken. Het effect dat ik waarneem in de discussies ‘erna’ is eerder dat van polarisatie dan van collectief wijzer worden. Om bij mezelf te blijven: ik merk dat ik al snel defensief ga denken, in plaats van te onderzoeken en nieuwsgierig te worden. Ofwel: “Wat nou Zwarte Piet als slaaf? Ik dacht toch alleen dat-ie zwart was door de roet van de schoorsteen?!” Of: “Jezus wat een commotie om de voetballer Balotelli met de kop ‘Dit is een Italiaan'”. Mijn eerste en vaak ook blijvende reactie is: ‘racisme op laag water zoeken’. Daarmee gedraag ik mij in de ogen van sommigen als een typische ‘witte’ die zich gepikeerd voelt en kinderachtig reageert. In de ogen van anderen reageer ik als een ‘nuchtere witte’ die niet ‘hapt’ op emotionele beschuldigingen. Ja, ik vind dat sommige mensen overdrijven en zich overgevoelig gedragen. Maar ik besef me ook dat er verontwaardiging heerst onder mensen die deel uit maken van minderheidsgroepen.

Jullie betogen hebben voor mij de doorslag gegeven. Jullie hebben nuchtere, feitelijke analyses gepresenteerd zonder je te verleiden tot overdrijvingen en emotionele uitbraaksels. Elk moment dat dat wel of toch gebeurt gaat de aandacht van de ‘witte mens’ uit naar relativering, correctie en bagatellisering. In de ogen van de aanklager: defensief en kinderlijk gedrag. In een feitelijk en rationeel betoog kan een lezer zich niet anders dan overtuigd voelen en ontstaat er begrip.

Ik hoop dat vele ‘witte’ mensen mij gaan volgen bij het lezen van de stukken die jullie schrijven en er toe doen. Laten we ons bewust worden wat we als ‘volk’ hebben gedaan en daar serieus over nadenken. De slavernij hebben we vele jaren geleden afgeschaft – vooral omdat we daartoe gedwongen werden – maar een litteken is een litteken: niet erg mooi op ons lichaam, maar wel zo volwassen om het te aanvaarden…

Het is niet minder dan noodzakelijk om dat te erkennen. Dat doe ik dus ook.

Lees ook:

Zihni Özdil: Wat we niet mogen weten over het verleden George Arakel: Wanneer gaat Nederland beginnen met een eerlijke behandeling?