Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Ben je de discussie over racisme zat? Hier is de oplossing

  •  
01-06-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
238 keer bekeken
  •  
49958801862_f739126608_o

© cc-foto: Becker1999

We zien de Verenigde Staten bij voorkeur als een fijn land waar racisme hier en daar als uitzondering voorkomt in plaats van wat het is: een racistisch kloteland
Trump vluchtte zijn bunker in toen demonstranten het Witte Huis naderden. Dat wil zeggen, de Secret Service bracht hem uit voorzorg over naar de veilige ruimte die de president moet beschermen bij terroristische aanslagen. Omdat er buiten mensen protesteerden. Waartegen protesteerden ze? Tegen een racistische politie die zwarte burgers behandelt alsof het terroristen zijn. Voor dat protest was de president zo bang dat hij in zijn anti-terreur schuilplaats kroop. Als Hollywood er een film over zou maken, werd het vast een comedy.
Het ligt voor de hand om een link te leggen tussen de politiek van deze president die racisme aanwakkert en het ombrengen van de zwarte George Floyd door een witte agent. Was het maar waar, zou ik bijna zeggen.
Het racisme in de VS is niet door Trump geïntroduceerd en zonder hem zou George Floyd ook doodgemaakt zijn. Dat gebeurt daar namelijk al honderden jaren. Racisme is er vanaf het moment dat het land werd ingepikt en omgevormd tot Westerse natie. De oorspronkelijke bevolking werd uitgemoord en onderworpen door Europese kolonisten. In Arizona bezocht ik eens een indiaans reservaat, zo heet dat echt. Het gevoel van verslagenheid dat me daar bekroop ben ik nooit vergeten. De armoede, de uitzichtloosheid, de verpletterende onrechtvaardigheid.
Hetzelfde geldt voor de zwarte bevolking. Zij lopen risico, ongeacht wat ze doen, louter en alleen vanwege hun huidskleur. In The Guardian las ik een artikel over zwarte natuurliefhebbers en de problemen die ze ondervinden als ze de natuur in gaan. De vrije natuur heet dat, maar niet voor hen. Witte natuurliefhebbers bellen namelijk de politie als ze hen tegenkomen. Wanneer ze een vogel willen spotten moeten ze oppassen dat ze niet onderwijl doodgeschoten worden door een witte agent of zogeheten law abiding citizen.
Toch zien we de Verenigde Staten bij voorkeur als een fijn land waar racisme hier en daar als uitzondering voorkomt in plaats van wat het is: een racistisch kloteland. Dat komt voor een groot deel doordat ons beeld van de Verenigde Staten wordt bepaald door de Amerikaanse amusementsindustrie. En dat beeld is nogal vertekend, zoals dat vaker met zelfbeelden het geval is. Hollywood heeft bijvoorbeeld talloze Westerns geproduceerd, eerst met de oorspronkelijke bewoners als het grote gevaar daarna werden ze wat meer als slachtoffers geportretteerd maar nooit wordt de ware geschiedenis getoond: genocide.
Datzelfde geldt voor racisme. Er zijn tal van films over gemaakt maar die hebben vrijwel allemaal hetzelfde patroon. Zwarten worden gediscrimineerd door een achterlijk deel van de bevolking. Dan komen er wat goedwillende witten die de zwarten helpen. De racistische witten komen tot inzicht of worden aan de kant gezet. En zo komt alles goed. Films over hoe de samenleving op alle fronten doortrokken is van racisme zijn er amper, worden gemaakt door zwarte regisseurs en – guess what – komen niet in aanmerking voor een Oscar.
De beeldvorming over de VS in het buitenland wordt bepaald door de good guys. Martin Luther King bijvoorbeeld, zelfs racisten halen hem nu aan als inspirator. De bittere werkelijkheid is dat King juist werd vermoord omdat hij het goede wilde. Nog zo’n verschil: in de verhalen van Hollywood winnen de good guys altijd maar in de Amerikaanse praktijk zijn het de bad guys die winnen. Kijk maar naar wie er in het Witte Huis zit.
Toch wordt de giftige Amerikaanse cultuur, die ook nog eens gedrenkt wordt in een saus van geweld als amusement, alom omarmd als een grote zegen. De halve bevolking hier ligt aan het Netflix-infuus waarmee ze de doctrines elke dag vrijwillig in hun hersens injecteren en er nog zelf voor betalen ook. Dat gaat niet alleen over racisme. Geweld is goed, seks is slecht. Om maar een andere Amerikaanse opvatting te noemen. En verdomd, het valt op dat preutsheid de laatste jaren terrein lijkt te winnen.
Het Amerikaanse amusement is als crack want het lukt zelden mensen te overtuigen dat ze met die overconsumptie het systeem in stand houden. Alleen al doordat het hun referentiekader bepaalt. Ze gaan denken in Amerikaanse termen en nemen de bijbehorende logica over. Sterker nog, ze denken dat in de VS de werkelijke bevrijding ligt, dat daar de strijd om vrijheid en tegen racisme gevoerd wordt. Dat is deels zeker zo, maar het is eveneens waar dat die strijd daar opvallend vruchteloos is. Kijk naar de protesten van vandaag, die gaan niet om achterstelling maar om het recht op leven, 150 jaar na de afschaffing van de slavernij.
In de VS valt het verspreiden van racisme onder de vrijheid van meningsuiting. De afgelopen decennia heeft onder invloed van die Amerikaanse manier van denken ook hier het idee aan ruimte gewonnen dat racisme moet kunnen. Dat de overheid burgers daar niet tegen hoeft te beschermen. De resultaten zien we terug in de media en verkiezingsuitslagen. Zeg eens, is racisme echt een mening die bescherming verdient?
Vandaag gaan de bioscopen weer open. Op sommige plekken wordt de vertoning hervat van Les Misérables, waarschijnlijk de belangrijkste film die dit jaar te zien is. Hij gaat over het leven in de Parijse banlieues en is gemaakt door een regisseur die er zelf opgroeide. “Voor deze film hoefde ik niks te verzinnen,“ verklaarde Ladj Ly, zoon van een Malinese migrant die werkte als vuilnisophaler.
Racisme, politiegeweld, armoede, alles zit in de film die ook nog eens een ongekend spektakel is. Qua uitzichtloosheid doen de banlieues niet onder voor de indiaanse reservaten. Maar er zijn geen good guys en bad guys, niemand wint en er is geen happy end. Het had kortom nooit een Amerikaanse film kunnen zijn.
Les Misérables laat zien waar het echt om gaat: dat er een groot maatschappelijk probleem is waar we allemaal verantwoordelijk voor zijn en dat de ellende niet afkomstig is van een enkele agent die slecht is. Of zoals ze in de VS zeggen: a bad apple. Het gaat niet alleen om die appel, het gaat om de hele boomgaard.
Als er werkelijk iets wil veranderen dan kan dat niet zonder witte mensen. Die moeten zich aansluiten bij de protesten, verandering eisen en bewerkstelligen. Wie zich druk maakt om een lullige divi-bokaal zou zich ook druk moeten om het idiote gegeven dat #blacklivesmatter in een talkshow met louter witte mensen wordt besproken. Om het gebrek aan diversiteit in het algemeen. Wie liever discussieert over de term ‘wit’ dan over racistische misstanden moet eens naar z’n prioriteiten kijken. En er is het andere gevaar: dat je door de situatie in de VS gaat denken dat het hier wel meevalt. Alsof racisme ooit kan meevallen.
Ben je wit en moe van de discussies over racisme? Daar bestaat een uitstekende oplossing voor. Witte mensen kunnen er namelijk voor zorgen dat racismebestrijding en diversiteit zo vanzelfsprekend worden dat er niet eens meer apart een politieke partij voor opgericht hoeft te worden. Dan stopt de discussie vanzelf en leeft iedereen op dat gebied nog lang en gelukkig. Merde , toch net als in een Hollywoodfilm.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.