Besluiteloosheid, is dat zo erg?

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Hoe meer we begrijpen over hoe ons zenuwstelsel werkt, des te meer we ook inzien dat het moeilijk vol te houden is dat we altijd volledig verantwoordelijk zijn voor onze keuzen. Er is meer in het spel. Bijvoorbeeld de activiteit van de zenuwsignalen in de voorschors van onze hersenen. Hoe zo dan?

Amerikaanse neurowetenschappers deden onderzoek naar de niveaus van hersenactiviteit in die voorschors en het vertrouwen in de keuze die mensen maken. Het gebeurde met 20 hongerige studenten bij wie een MRI-scan werd gemaakt terwijl ze beslissen moesten welke snack ze wilden eten. Daarvoor moesten ze vooraf aangeven hoeveel geld hen de snacks die in het onderzoek gebruikt werden waard waren. Geld hè, daarin drukken mensen de waarde van iets uit. Schijnt wetenschappelijk te zijn, maar laat ik daar nu niet op ingaan. Daarna konden de proefpersonen de snack kiezen die ze wilden. Vervolgens moesten ze aangeven hoe zeker ze waren van de juiste keuze.

De onderzoekers vonden een hogere zenuwactiviteit in de voorschors bij de deelnemers aan de studie die het meeste vertrouwen hadden de juiste keuze te hebben gemaakt. Nou ja, wat betekent dat? Dat hoeft nog niet te betekenen dat besluiteloze mensen een minder goed functionerende hersenschors hebben. Het betekent misschien dat mensen die niet zeker zijn van de keuze die ze gemaakt hebben minder activiteit in dat deel van de hersenschors hebben.

Het lijkt me interessanter erachter te komen wat ervoor zorgt dat we besluiteloos zijn. Dat is onder andere een gebrek aan slaap. Een aantal jaren geleden werd duidelijk dat mensen met slaapgebrek moeite hebben snelle passende beslissingen te nemen. Dat is al vast één invloed en ik zou verder ook wel eens een onderzoek willen zien dat toont wat de hersenen doen in een omgeving met overdreven keuzemogelijkheden, zoals die in onze samenleving worden aangeboden. Teveel TV zenders om uit te kiezen. Teveel van het zelfde in verschillende verpakkingen in de supermarkt. Teveel dingen waar we aan moeten denken om goed te leven. Kan die voorschors dat nog wel aan?

Ik vind zo’n onderzoek grappig, maar het is jammer dat het zenuwstelsel los gezien wordt van een wereld vol invloeden, herinneringen aan gemaakte keuzen, de peerpressure die uitgaat van de mensen om ons heen en de emoties die aan keuzen verbonden zijn. Je zenuwstelsel staat immers niet op zich. Het is klein en drijft in de grote oceaan van onze omgeving.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige weetje: Maakt hardlopen dom? Het meest recente boek van Ivan Wolffers is: Gezond