Bestuur zoekt vrouw

Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Rosemarie Hordijk en Tineke Lambooy stellen dat er meer vrouwen in de top nodig zijn voor de terugkeer van duurzame economische groei. Dames aan ‘board’ leidt tot betere bedrijfsresultaten; dit blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek door Ernst & Young bij ’s werelds grootste genoteerde bedrijven. Ook McKinsey wijst erop dat bedrijven met een goede vrouwelijke vertegenwoordiging in bestuurslagen beter presteren. Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de ‘Gender Gap Index’. De 2011 index laat een sterke correlatie zien tussen sekseongelijkheid en het nationale concurrentievermogen. In Nederland treedt de wetswijziging die een 30% vrouwenquota introduceert voor grote bedrijven waarschijnlijk halverwege 2012 in werking. Indien het bedrijfsleven nu op zoek gaat gaan naar geschikte kandidaten, kunnen wij vanaf aankomende zomer dus met vertrouwen een sterke Nederlandse concurrentiepositie tegemoet zien!

Eurocommissaris Viviane Reding heeft een ‘pledge’ rondgestuurd, waarin zij beursgenoteerde bedrijven uitdaagt een ‘commitment’ af te geven: in 2015 tenminste 30% vrouwen in het bestuur en in 2020, 40%. Omdat slechts 24 bedrijven de ‘pledge’ hebben ondertekend, heeft zij bedrijven, NGO’s en burgers uitgenodigd om te adviseren welke maatregelen de EU moet nemen om het gebrek aan vrouwen in besturen aan te pakken. Wordt vervolgd.

Ook andere Europese landen lanceren wetgeving om meer vrouwen aan de top te krijgen. In Noorwegen zijn quota aangenomen om bedrijfseconomische redenen. In 2009 is de quota van 40% vrouwen in bedrijfsbesturen al behaald (sanctie: ontbinding van de vennootschap bij non-compliance). De Noorse quota motiveren headhunters om buiten de gewone kring te zoeken naar talent. Een veel gehoord argument tegen quota is dat het vrouwen zou demotiveren om te solliciteren en voor een scheve verhouding in een bestuur zou zorgen. Echter, uit een recente Noorse studie blijkt dat vrouwelijke bestuurders zich in het geheel niet gestigmatiseerd of gedemotiveerd voelen door de quota. Men gaf aan dat een bestuur als een team opereert met gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Genoemde ‘team spirit’ van een bestuur staat ook als basis in onze wet en Corporate Governance Code.

In 1978 hebben de Verenigde Naties de ‘Internationale Vrouwendag’ ingesteld. De eerste officiële Internationale Vrouwendag vond echter al plaats in 1911. In Afghanistan, China en Rusland is dit nu een officiële feestdag (in China alleen voor vrouwen). In Nederland vinden veel evenementen plaats: Stichting Talent naar de Top organiseert een ontbijt over ‘Rolmodelschap’. Doel is vrouwelijke toptalenten bij elkaar te brengen, zichtbaar te maken en het thema Rolmodelschap te belichten. Tevens wordt het boek ‘Haagse Hakken’ gelanceerd over succesvolle vrouwen in de politiek.

Niet alleen in het bedrijfsleven is het aantal topvrouwen nu laag. Wij hebben thans bijvoorbeeld slechts 25 % vrouwelijke ministers en 12 % vrouwelijke staatssecretarissen. Aan Nederlandse universiteiten is 13 % van de hoogleraren vrouw. Vandaag gaat ook de documentaire ‘Mevrouw de Professor’ van het landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren in première. Het ministerie van Buitenlandse Zaken streeft naar een 30% man/vrouw-verhouding aan de top in 2015 en heeft een helder beleid op het gebied van diversiteit. Interessant is het feit dat vanaf juli de ambtelijke top zal bestaan uit vrouwen.

Gelijke behandeling is een mensenrecht. Volgens de ‘Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women’ van de Verenigde Naties (CEDAW) betekent dit dat vrouwen ook de facto gelijke kansen moeten hebben. Daaronder valt een reële vertegenwoordiging van vrouwen in topposities. Vierjaarlijks rapporteert Nederland aan de CEDAW Commissie over de aanpak van gelijke kansen. Zowel in 2007 als in 2010 uitte deze Commissie bezorgdheid over de geboekte resultaten op de Nederalndse arbeidsmarkt. De Commissie adviseerde Nederland de maatregelen te intensiveren. De quota zijn hiermee  in lijn.

Tineke Lambooy en Rosemarie Hordijk (Worldconnector; verbonden aan Nyenrode Business Universiteit en Universiteit Utrecht). Lambooy is universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht en de Nyenrode Business Universiteit. Op UU geeft ze onderwijs op het gebied van ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen’ (MVO) en ‘Fusies en Overnames’ (internationale masteropleiding: International Business Law and Globalisation) en doet onderzoek naar MVO en ondernemingsrecht.

Een verkorte versie van dit artikel is vandaag verschenen in het FD.