Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Betrek ook koopkracht zelfstandigen in politieke discussie

  •  
15-01-2013
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
RTEmagicC_meili.jpg
We lijken maar twee smaken te hebben wat betreft de koopkrachtplaatjes: inkomsten uit loondienst en via uitkering of pensioen. En die 1 miljoen zelfstandigen dan?
Elk jaar is er hevig debat onder politici over de koopkrachtplaatjes die bij de Miljoenennota worden geleverd. Als, door maatregelen van het kabinet een bepaalde groep Nederlanders er een half procent aan koopkracht op achteruit gaat, is voor een bepaalde groep politici in de Kamer het huis te klein.
Je kunt smalend over de koopkrachtdiscussies doen omdat er uiteindelijk weinig gezinnen precies lijken op de standaardgezinnen in de koopkrachtmodellen, maar dat doet geen recht aan het doel van de koopkrachtmodellen. Het doel is immers laten zien wat de effecten van maatregelen kunnen zijn op de verschillende groepen in Nederland. Dat leidt tot het politieke debat over één van de meest fundamentele politieke vragen: wie krijgt wat en waarom? Het politieke debat over de inkomensafhankelijke zorgpremie was een fel en pijnlijk debat, maar het debat maakte onder andere duidelijk dat de meeste Nederlanders herverdeling van inkomen niet via zorgpremies willen. Dat doen we toch liever via de inkomstenbelasting.
Maar ook debatten over de effecten van minder ingrijpende maatregelen zijn nuttig, precies omdat we, en dan heb ik het over politici en de mensen die hen hebben gekozen, dan goed weten wat de effecten zijn van voorstellen. Net zoals elke politicus zich bij elk voorstel moet afvragen waar het van betaald wordt, moet hij of zij zich afvragen of er niet bepaalde groepen al te veel geraakt worden in hun portemonnee. Het maakt ook duidelijk waar hij voor staat. De discussie over de effecten leidt vaak tot betere en meer afgewogen voorstellen.
Er is echter een grote groep Nederlanders die niet of slechts indirect wordt meegenomen in de discussie over koopkracht: de zelfstandigen in Nederland. Als je kijkt naar bronnen van inkomsten lijken we volgens de koopkrachtplaatjes maar twee smaken te hebben: inkomsten uit een betrekking in loondienst en inkomsten via een uitkering of pensioen.
Dat is vreemd, want als je het ruim neemt verdient ongeveer een miljoen mensen als zelfstandige de kost. Dat zijn er echt veel meer dan bijstandsgerechtigden of mensen met een ww-uitkering.
Veel maatregelen die de regering treft hebben ook gevolgen voor zelfstandigen. Tijd dus om ook voor hen de koopkracht te berekenen. Het is overigens wel lastig om de koopkracht van zelfstandigen te berekenen. Niet alleen omdat ze enorm wisselende inkomsten hebben, het ene jaar kan iemand een inkomen van 20.000 euro per jaar verdienen, het andere jaar verdient dezelfde persoon dubbelmodaal. Om het nog ingewikkelder te maken, sommige zelfstandigen werken in deeltijd ook nog in loondienst, hebben veel spaargeld en nemen een sabbatical. Daarbij is er net zo veel variatie in leefsituatie als bij mensen in loondienst en een uitkering: er zijn alleenverdieners, anderhalf- en tweeverdieners, met en zonder kinderen, alleenstaand of gehuwd. Maar, het feit dat het moeilijk is, mag niet de reden zijn om deze groep dan maar niet op te nemen in de koopkrachtmodellen. Het gaat er om of je het belangrijk vindt om ook consequenties voor zelfstandigen te belichten. Een model zal nooit recht kunnen doen aan alle variatie die er is, maar voor de discussie over de effecten van maatregelen kunnen we deze belangrijke groep niet meer negeren.
Opnemen van zelfstandigen als categorie in de koopkrachtmodellen is  daarbij een belangrijke stap, en niet alleen voor die ene keer dat er een maatregel speciaal gericht op zelfstandigen wordt voorgesteld, maar altijd, omdat de veelheid aan belasting- en premiemaatregelen gemiddeld net zo veel de bijna 1 miljoen zelfstandigen treft, als de uitkeringsgerechtigden of gepensioneerden.
Volg Mei Li Vos ook op Twitter
Mei Li Vos schreef het boek Politiek voor de Leek

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.