Betutteling

Een van de grootste dooddoeners in het politieke debat over ondernemers vind ik als een verbetervoorstel wordt weggewuifd als ‘betutteling’. Het betekent meestal dat degene die veel tijd en moeite heeft gestoken in het begrijpen van een misstand of een inefficiëntie zijn of haar werk voor niets heeft gedaan omdat betutteling als verwijt alle andere argumenten wegblaast. Want als betuttelaar te boek staan is wel het laatste wat je wilt als wetgever. Althans, dat hopen de politici die hun gebrek aan argumenten willen verbergen met het wegwuivende gebaar van betutteling.

Ik mopper ook wel eens over betutteling, als burger die zich gehinderd voelt in haar vrijheid om overal te barbecueën, maar begrijp ook wel dat als iedereen in het park gaat barbecueën er niet veel van dat mooie park over blijft. Dus dan hou ik het bij een korte mopper in mezelf. Als politicus moet je echter voorzichtig zijn met het wegzetten van de ideeën van een ander als betuttelend. Je negeert dan een hele hoop mensen die niet voor niets vragen om een regel, omdat ze last hebben van een ander. In liberale termen: last hebben van iemand die met zijn vrijheid over jouw vrijheid heen walst.

Een voorbeeld. Laatst zat ik met mijn geliefde collega Erik Ziengs van de VVD in een hoorzitting over de problemen bij franchising. Denk dan aan zelfstandig ondernemers die voor het blok worden gezet door de franchisegever om prijswijzigingen te slikken of te stikken, rare concurrentiebedingen en verkeerde informatie bij de start van een contract. De ondernemers willen graag wetgeving waardoor er wat meer evenwicht komt in de positie van franchisegever en franchisenemer. Zeker nu steeds meer ondernemers via franchising werken is dat geen rare gedachte. Mijn collega van de VVD vond dat maar betutteling (“We gaan ondernemers toch ook geen luier om doen”, vroeg Ziengs).

Daar was ik wat verbaasd over. De problemen die ondernemers ondervinden in bepaalde contractvormen kan je toch niet zomaar afdoen door te zeggen dat ze het zelf maar moeten oplossen of dat ze beter moeten onderhandelen. Ondernemers zijn in de regel geen watjes die snel naar de overheid kijken voor oplossingen. Als ze dat al doen dan is daar goed over nagedacht en er in ieder geval aan een zijde van de tafel een probleem.

Maar eigenlijk is het wel logisch waar de afkeer van regels en dus het verwijt van betutteling vandaan komt. Als je echt gelooft dat het goed is dat de sterksten en slimsten overwinnen, dan is het alleen maar hinderlijk als de minder sterke partij meer rechten krijgt. Dat past dan niet in je ideaalbeeld van de samenleving en economie.

De betuttelingskwestie is in die zin een mooie illustratie voor de verschillen tussen links en rechts. Rechts vindt het goed dat de sterksten en grootsten ongehinderd kunnen ondernemen. Links vindt het goed als er een gelijk speelveld is om te ondernemen, en wil daarom het machtsverschil tussen ondernemers verkleinen. Dat verklaart wellicht ook waarom de PvdA en SP met meer voorstellen voor zelfstandig ondernemers en het MKB komen dan de VVD.  En waarom de VVD dat vervolgens betutteling noemt. Ik noem dat het accepteren van het recht van de sterkste. Daar ben ik niet van. Om het in Ziengs’ termen te zeggen.

Deze column verscheen ook op Freelance.nl

Mei Li schreef Politiek voor de Leek, een insideverslag van een outsider. Volg Mei Li ook op Twitter