Bij Rutte IV gaat een contract voor de veiligheid van gedupeerde Groningers

Nog voor het kabinet Rutte IV officieel van start gaat, geeft het al blijk wat het verstaat onder nieuw elan, nieuw leiderschap en een andere bestuurscultuur. Op de laatste dag van Rutte III wordt het voornemen bekendgemaakt om leveringszekerheid voorrang te geven boven de aardbevingsveiligheid van de al zo lang gedupeerde Groningers. Die worden met dit bericht onverwacht totaal K.O. geslagen.

Maar niet alleen Groningers worden hierdoor geraakt. Alle Nederlanders die nog enig vertrouwen hebben in de geloofwaardigheid van politici, hebben een forse klap op de neus gekregen. Door het zoveelste bewijs dat toezeggingen en beloftes van bewindspersonen onder Rutte niets voorstellen en inhouden. Iedere dag kunnen die gewoon verbroken worden als het zo uitkomt. Zonder dat je dat als regering echt gaat opbreken.

Soms ontstaat toch enige paniek in de tent bij Rutte. Dat werd zichtbaar na het onverwachte besluit van Shell om zich uit Nederland terug te trekken en zich definitief in Londen te vestigen met haar hoofdkantoor. De reden van de paniek bij Rutte was niet zozeer het vertrek zelf van Shell uit Nederland, als wel het moeizame verloop van de terugbetaling van gemaakte kosten die de Staat der Nederlanden heeft voorgeschoten voor de afhandeling van het Groninger aardbevingsdossier. Zoals te verwachten doet Shell moeilijk over die betalingen en probeert daar met een koopje vanaf te komen. Geld genoeg om dat doel als grote Britse multinational te kunnen bereiken.

Groningers zijn benieuwd hoe Rutte IV zich in de verdere schadeafhandeling zal gedragen als blijkt dat Shell met haar batterij aan geslepen advocaten en haar interne advocaten van Shell Legal de Staat der Nederlanden te slim af blijkt te zijn geweest met haar afspraken en geheime contracten met Nederland. Haakt dan ook de overheid af als zij de geleden schade van Groningers niet verder op Shell kan verhalen?

De Commissaris van de Koning René Paas heeft aangekondigd de juridische weg te volgen als het voornemen tot uitvoering wordt gebracht. Een goede insteek die misschien helpt als de Raad van State tenminste niet de overheid in het gelijk zal stellen. Ook rechters laten, zoals in de toeslagenaffaire is gebleken, soms hun oren teveel naar de overheid hangen als het om belangrijke maatschappelijke zaken gaat die verder reiken dan enkel het juridische aspect. De betrouwbaarheid en geloofwaardigheid van Nederland naar onze economisch belangrijkste handelspartner Duitsland is met dit voornemen immers in het geding.

De kortste klap om het thans ontstane probleem in Groningen op te lossen is geld. Geld om op een andere manier het leveringszekerheidsprobleem met Duitsland op te gaan lossen. De hoeveelheid geld die ermee gemoeid is, staat in geen enkele verhouding tot alle miljarden die al aan het gas verdiend zijn. Om zoveel extra gas gaat het immers niet. Dat kan ook elders ingekocht worden om Duitsland alsnog te kunnen voorzien van de overeengekomen gashoeveelheid die Nederland moet leveren.

De keuze is voor Rutte IV feitelijk heel eenvoudig. Geld kwijt of de veiligheid van mensen bewust in de waagschaal leggen. Als je over die keuze moet nadenken, lach je dat zelfs als teflon-Mark niet zomaar weg met kulargumenten. Hoogste tijd voor een snelle herstelactie van dit volstrekte impulsieve en ondoordacht voornemen. Van een kabinet dat nog niet eens is begonnen.