Bijstandgerechtigden voor je laten werken?

De meeste gemeentes zetten bijstandsgerechtigden aan het werk. Ze ruimen sneeuw. Je treft ze aan in de groenvoorziening. Zij sorteren kleerhangers in de sociale werkplaats, zoals in onze stad schijnt te gebeuren. Het grauw juicht dit toe want het is heel goed als die luie donders een tegenprestatie leveren voor het gratis geld dat zij ontvangen.

Wethouders beweren ondertussen trots dat al deze vormen van arbeid reïntegratietrajecten zijn naar een vaste baan. Daar valt heel wat op af te dingen. 

Wie een beetje door de decors heen kijkt die de gemeentes neerzetten op het toneel waar zij hun bijstandsgerechtigden werkend in de schijnwerpers zetten, zo iemand ontdekt snel de werkelijkheid. Net als een eeuw geleden heeft de gevestigde orde – nu ook die van links en de PvdA – de misvatting omarmd, dat wie wil werken, ook kan werken. Als je bijstandstrekkers het leven maar zuur genoeg maakt, dan accepteren zij wel een echte baan. Daarom worden deze mensen geconfronteerd met ingewikkelde procedures, moeten zij meteen een boete betalen als zij die niet overzien en een administratief foutje maken. Daarom ook vindt men saaie en geestdodende werkzaamheden voor hen. Dat zal ze leren. De gevangenis is geen hotel en de bijstand is geen vakantie. Bijkomend voordeel: je krijgt veel applaus van het zelfvoldane deel der burgerij dat denkt zelf nooit afhankelijk te kunnen worden van een uitkering. Het levert stemmen op.

Sommige waarnemers denken dat er iets anders achter zit: gemeentes willen lonen drukken door mensen met een vaste baan zoveel mogelijk te vervangen door hun bijstandsklanten. Daar zie ik de gemiddelde medewerker van de sociale dienst niet voor aan en evenmin het doorsnee wethoudertje. Voor zulk beleid heb je visie nodig, een perverse visie, maar toch, visie en daar komt dit type regelaar mentaal zelden aan toe. Ze zien die verdringing hoogstens als collateral damage bij hun streven om bijstandstrekkers, zoals het tegenwoordig heet “continu achter de broek te zitten”.

Daardoor blijft een belangrijk argument tégen gedwongen werkzaamheden door bijstandsgerechtigden in de schaduw. Iedereen in Nederland levert al een tegenprestatie. De meeste burgers zijn er dezer dagen mee bezig omdat zij het invullen van het belastingbiljet tot het laatst hebben uitgesteld. Je levert die tegenprestatie jaarlijks tot je er dood bij neer valt. Iedereen doet dat.

Ik wil niet dat een bedrijf of een overheidsinstantie van bijstandsgerechtigden kan profiteren, waar ik voor betaald heb. Mooi is dat: gratis werkkrachten krijgen van mijn belastingcenten. Om met de heiland van de rechtse applausmachine te spreken, die deze toestand zeker toejuicht, om met Hem te spreken, de grote groeier in de peiling: het moet niet gekker worden.

Update : naar de Volkskrant op woensdag 27 maart meedeelt, maakt Post.nl gebruik van bijstandsgerechtigden die door hun gemeentes worden gedwongen om het werk van postbezorger te verrichten. Dit is een hellend vlak en een duidelijk voorbeeld van misbruik van de sociale voorzieningen door een werkgever. De enige acceptabele gang van zaken zou zijn een proefcontract voor bijstandsgerechtigden tegen de daarvoor staande beloning en bij gebleken geschiktheid een normale verbintenis.