Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Bleke performances

  •  
03-03-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
25148627122_f4b864a67d_z

© cc-foto: Khun Hans

Ook in de cultuursector wordt de roep om diversiteit luider. Zien we vanaf nu eens vaker een gemêleerde groep acteurs op de planken?
Kleurloos Onlangs ondertekenden 125 bedrijven de Charter Diversiteit. Dit initiatief stelt ten doel inclusie op de werkvloer te bevorderen. Maar welk fenomeen zorgt er toch voor dat er binnen bedrijven zo weinig kleur zichtbaar is? Ligt dit aan het feit dat we nog steevast in het zogenaamde post-kolonialisme verkeren? Functioneert de samenleving onbewust exclusief? Of is het allemaal overtrokken, en bestaat er een gezonde balans tussen man, vrouw, jong, oud, zwart en wit?
Er zijn stemmen die opgaan die pleiten voor afschaffing van het woord diversiteit. Het woord verschuift namelijk de aandacht naar een quotum, in plaats van de kwaliteit van personeel – ongeacht hun kleur. Anderen stellen dat door het beestje bij de naam te noemen er juist focus gelegd wordt op een enorme blinde vlek die heerst in de huidige samenleving. Het blijkt bijvoorbeeld dat we op het werk (onbewust) mensen aannemen die op ons lijken. ‘Diversiteit’ blijft daarmee niet meer dan een plechtig woord in een bedrijfsplan.
Minder wit Maar in de cultuursector gaat dit veranderen. De Raad van Cultuur komt in het Sectoradvies met het voorstel het quotum minder wit te maken. En daarmee beoogt het dus dat er zodoende ook meer kleur op de gestoffeerde stoeltjes plaatsneemt. De Raad stelt dat er bij producties teveel geput wordt uit de Westerse canon. En inderdaad: het effect is dat de gemiddelde theaterbezoeker vrouw, hoogopgeleid, 45+ en wit is. Moeten we er trots op zijn dat pas in het jaar 2017 Romana Vrede de eerste gekleurde actrice was die de Theo D’or in ontvangst mocht nemen? Was er in de periode sinds 1955 – sinds de prijs bestaat – werkelijk geen noemenswaardige prestatie van een gekleurde actrice te belonen?
Betekenis Theater is een machtig middel. Net als literatuur zorgt het voor een directe ervaring, een ander perspectief op een thema, simuleert het realiteit en geeft zo de mogelijkheid te ontladen. We (her)vinden onze genegeerde gedachten en kunnen soms onze eigen levensdefinitie vinden in een verhaal. Door theater repeteren we angst, menselijke verhoudingen en het leven zelf. Mogen enkel witte mensen zich deze ontwikkelingen toe-eigenen? Natuurlijk niet, maar de huidige programmering van theaters laat iets anders zien.
Identiteit Een verhaal vertellen dat niet ‘wit’ is. Een verhaal vertellen dat aansluit bij de belevingswereld van andere mensen dan de hoogopgeleide 55-jarige blanke vrouw. Te beginnen wellicht met de aanname dat wit en niet-wit daadwerkelijk verschillen. De witte man heeft andere zorgen dan een gekleurde man, gevormd door historie, traditie en wat niet al. Een tenenkrommende poging zoals die van Laurence Olivier die zich zwart schminkte voor Othello in de jaren 60 ten spijt.
‘Weer een rol als terrorist,’ is een bekende anekdote van acteur/comedian Maz Jobrani over zijn audities. Wat is het effect van de (stereo)typering van een bepaalde groep mensen? Het heeft te maken met complex en minderwaardigheid. Dat het anders kan blijkt bijvoorbeeld uit de filmhit ‘Black Panther’, die haast volledig bestaat uit niet-witte mannen en – vooral – vrouwen. Het publiek kan zich herkennen in een personage of een plotlijn. Identificatie, bekrachtiging van individu/groep, een boost van eigenwaarde, een ontwikkeling van persoonsvorming, een proces van zingeving; hebben we nog meer argumenten nodig?
De bleke theaters, getergd door het elitaire imago, hebben een kans om inclusief te zijn. Om – net als kunst – betekenis te geven aan het leven. Voor iedereen.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.