Bleker een natuurbarbaar?

‘Nico, we kennen je vooral van gezellige verhalen over vogels, wat is er tegenwoordig met je aan de hand?’ werd me onlangs gevraagd. Ik vraag dat mijzelf natuurlijk ook af: waar komt mijn woede vandaan? Is die nieuwe Natuurwet dan zo erg? Maar ik denk dat ik het wel weet: ik heb het allemaal al eens eerder meegemaakt.

Ik heb gezien hoe een derde van de Nieuwkoopse Plassen fungeerde als schietgebied. Een paar weken lang werd de rust strikt gehandhaafd en dan kwamen er jagers op zaterdagochtend die naar hartenlust op de trekvogels schoten die dachten hier veilig te kunnen neerstrijken.

Ik heb de jachthutten in de Biesbosch en langs de grote rivieren en Randmeren zien staan en gezien hoe verstorend de jacht in deze gebieden was. Ik heb gezien dat het Keteleiland bij Kampen volstond met jachthutten en dat daar elke week een rij auto’s stond met Franse, Duitse en Italiaanse kentekens.

Ik heb gezien hoe ze met boten vol geschoten kolganzen aan land kwamen. Ik heb dat van heel dichtbij gezien, want ik was destijds in deze gebieden beheerder voor Natuurmonumenten en later voor Vogelbescherming.

Maar er was geen wet om een einde te maken aan deze wantoestanden. Ik heb zelf na dergelijke jachtpartijen de aangeschoten vogels, waaronder ook beschermde soorten die niet geschoten mochten worden, van de dijk geraapt. We hebben het allemaal nog op video staan, aangeboden destijds aan de minister en aan Kamerleden. Soms pachten we als Vogelbescherming zelf maar grote stukken jacht in waterrijke gebieden, die anders door de dienst Domeinen aan de hoogste bieder werd gegund, om te voorkomen dat er werd gejaagd.

Uiteindelijk werd in 1995 Kamerbreed beslist dat jacht niet thuishoort in natuurgebieden en dat trekvogels recht hebben op bescherming. De jachthutten verdwenen uit de natuurgebieden, vogelkijkhutten kwamen ervoor terug. Dankzij die voorzieningen kunnen nu duizenden mensen van dichtbij genieten van de natuur zonder die te verstoren.

Ik zet de gevolgen van de nieuwe Natuurwet nog even voor u op een rijtje.

Tachtig natuurgebieden worden van hun beschermde status beroofd. In de vorige eeuw zijn we ongeveer 75 procent van onze natuurgebieden kwijtgeraakt. Een van de middelen om de achteruitgang te stoppen was het van toepassen van de natuurbeschermingswet. Hierdoor vielen deze gebieden niet langer ten prooi aan kleine en grote aanslagen, waardoor zoveel natuur langzaam maar zeker verdween en als het ware oploste in het cultuurgebied.

Een van de belangrijkste eigenschappen van natuurgebieden is dat ze een veilige plek zijn voor dieren. Het biedt de dierenwereld privacy. De veiligheid die daarmee samenhangt is een van de belangrijkste levensvoorwaarden van hun bestaan. Maar van Bleker worden privacy en vogels aan flarden geschoten. Het natuurgebied wordt omgebouwd tot schietgebied.

Omdat de Nieuwe Natuurwet “met getrokken pistool” lijkt te zijn geschreven duiken er op de meest onverwachte plekken in die wet nieuwe afschot bedreigingen voor vogels op. In de nieuwe natuurwet staat dat alleen al het voorkomen van (vermoedelijke) schade aan de visserij ( dus ook de sportvisserij! ) al genoeg is om een vergunning af te geven om aalscholvers te schieten. In de huidige Flora en Fauna wet staat dat er alleen afschotvergunningen voor aalscholvers kunnen worden verleend als bewezen is dat ernstige schade wordt toegebracht aan de beroepsvisserij. Die bewijzen zijn tot nu toe niet geleverd en de aalscholver is de laatste decennia dan ook veilig in ons land en dat moet vooral zo blijven!

Wanneer vroeger de krijgsheren hun soldaten niet wilden betalen, gaven zij toestemming om te plunderen. Pak wat je pakken kunt, alles is van jou. Datzelfde gebeurt nu met de jacht op trekvogels. De smient komt dan niet op de jachtlijst, maar daarmee is het probleem voor de duizenden andere trekvogels nog niet opgelost. De overheid heeft geen zin meer om de boeren, die als gastheer voor onder andere de kolganzen functioneren, een redelijke schadevergoeding te betalen. Een goed werkende regeling wordt onder het mom van ‘we willen minder regeltjes’ afgeschaft.

Als compensatie hiervoor krijgen jagers toestemming om de kolganzenpopulatie onbeperkt te ‘plunderen’. Dat deze jacht de schadeproblematiek alleen maar verergert en niet oplost, speelt kennelijk geen rol.

Alles in mij verzet zich daartegen. Alles wat de afgelopen decennia is bereikt, wordt teniet gedaan. Is Henk Bleker een natuurbarbaar? Oordeelt u zelf. Nico de Haan is ambassadeur van de Vogelbescherming.

Dit artikel verscheen eerder op de weblog van Nico de Haan.