Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Boeren horen bij Brabant

  •  
29-10-2019
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
86 keer bekeken
  •  
varkens

© Cc-foto: Michael Strobel

Henny Verhoeven schreef in het Brabants Dagblad het opiniestuk 'Ongewenst in Brabant'. Henri Swinkels reageert in een open brief.
Beste Henny Verhoeven, @dukkie6
Laat ik beginnen met waarin ik het zeer met je eens ben: “Wetenschap helpt ons bij het nemen van belangrijke beslissingen en helpt ons de wereld te begrijpen.” En inderdaad is het daarbij goed te bedenken dat we ook nog heel veel niet weten. Maar dat mag natuurlijk niet betekenen dat we de wetenschap omarmen als die ons in het gelijk stelt en de wetenschappelijke feiten die ons wat minder uitkomen scharen onder “dat wat we nog niet zeker weten”.
Neem nu je uitspraak: “Zo weten we ook niet zo goed hoe de verzuring van de natuur nu precies werkt”. Dit woordgebruik verraadt dat je hier de wetenschappelijke feiten naar je hand probeert te zetten. We weten immers heel goed hoe ammoniak kan bijdragen aan de verzuring van de natuur. Maar onze natuur kent vervolgens zo’n enorme variëteit en complexiteit, dat niet zeker is of ammoniak in alle gevallen een hoofdrol speelt bij de verzuring. Nu kunnen we op basis van dat we het niet precies weten suggereren dat het geen enkele rol speelt of – en dat zou ik willen adviseren – accepteren dat het in ieder geval een rol speelt. Hoeveel? De wetenschap (die we beiden zo belangrijk vinden) stelt dat in Nederland ongeveer 30% van de verzuring van het milieu een gevolg van ammoniak is. Hoe dat lokaal precies uitpakt hangt af van de mate waarin het lokale ecosysteem in staat is de effecten van stikstofdepositie op te vangen. En we kunnen ons gelukkig prijzen dat deze effecten verschillend zijn. Het onderschrijft nog eens het belang van biodiversiteit.
Maar de wetenschap leert ons ook meer over ammoniak dan zijn rol bij verzuring. Ammoniak speelt immers ook een rol bij de vermesting of eutrofiëring. En het is juist de overmaat aan voedingsstoffen die onder andere door ammoniak in ons oppervlaktewater en bodem terecht komen, die verantwoordelijk is voor de vaak explosieve groei van enkele mest-minnende soorten (zoals brandnetels, bramen en grassen). Een explosieve groei die vervolgens andere soorten die juist afhankelijk zijn van arme gronden verdrijft.
En dan heb ik het nog niet eens over de rol die ammoniak speelt bij de toenemende vervuiling van ons drinkwater. Kortom we worden met onze neus op de wetenschappelijke feiten gedrukt. Er is alle reden om de wetenschappelijke feiten rond ammoniak niet met een al te grote korrel zout te nemen.
Maar dan gebeurt er iets vreemds in je opiniestuk. Je ontdekt de filosoof in jezelf. En nu gun ik iedereen zijn of haar eigen filosofietjes, maar dat is dan ook uitsluitend voor huis-tuin-en-keuken gebruik. Een lichtelijk op de lachspieren werkende – bijna Cruijffiaanse – wijsheid is natuurlijk dat “als je veel zeldzame planten hebt, zijn ze niet meer zeldzaam”. Er schuilt duidelijk ook geen bioloog of ecoloog in je. Je zou je dan immers realiseren dat het bijzondere aanpassingen van soorten vraagt om op schrale gronden te overleven. Dat ze daar alleen overleven omdat andere soorten die aanpassingen niet hebben en hen daar dus niet kunnen beconcurreren. Maar voor jou lijkt de ene plant eenvoudig inwisselbaar voor de andere, net als vlinders voor jou allemaal hetzelfde lijken.
Geheel vrij van enige onderbouwing ontpopt zich ook nog een psycholoog in je betoog: “We willen wat we niet hebben, en we willen niet wat we wel hebben.” Dat lijkt in eerste instantie op die zeldzame planten te slaan, die we dus nog niet (voldoende) zouden hebben. Maar het blijkt een opmaat naar het nu volledig achter je laten van de wetenschap en de feiten. Achtereenvolgens klinkt het:
"“We willen in Brabant liever geen boeren meer”"
Dat lijkt vooral een “frame” van de boeren zelf. Ik heb werkelijk nog nergens vernomen dat er iemand in Brabant pleit voor een Brabant zonder boeren. Er is zelfs alom erkenning voor de bijzondere band tussen boeren en Brabant.
"“En dus gaan we gedwongen onteigenen”"
Ook daarvan is op geen enkele manier sprake. Voor zover er sprake is van bedrijfssluitingen wordt steeds benadrukt dat dat op vrijwillige basis gebeurt. Ik weet dat men zich ook gedwongen kan voelen door de omstandigheden, maar dat is wat anders dan “we gaan gedwongen onteigenen”.
"“Ons bezit gedwongen afnemen, leven we in oorlog?”"
Een gevaarlijke framing. Iets waar je nota bene zelf in juni 2018 nog in een artikel in V-focus “Stop de framing” tegen te hoop liep. Al ging het toen om de framing die de landbouwsector in een verkeerd daglicht zou zetten. Mag framing nu plotseling wel als het je eigen zaak dient? Dat lijkt me wetenschappelijk niet houdbaar.
Het lijkt me uiterst relevant om te blijven schrijven. De feiten liegen er niet om: Er hoeft geen boer weg uit Brabant, boeren zijn en blijven gewenst en er vindt geen gedwongen onteigening plaats. En ja, de wetenschap bevestigt dat de emissie van ammoniak een rol speelt bij de verzuring en vermesting van onze natuur. Weten we daar alles van? Nee niet alles, maar genoeg om voorzichtig te zijn en de ammoniakuitstoot zo ver als mogelijk terug te brengen. Er is zeker een toekomst voor boeren in Brabant, al zal die er heel anders uitzien.
Dat zijn de feiten en de rest is “framing”.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.