Brieven aan mijn verre moeder. Nu over racisme

Lieve moeder,

Het is nu anderhalf jaar dat we elkaar niet gezien hebben. Ik mis je.

Gelukkig ben je gezond en is je gemoed in tact. Dat biedt troost. Angst heb ik wel. Hoe lang houd jij het vol? Hoe lang ik? En de wereld om ons heen?

Met de kleintjes gaat het goed, heel goed zelfs. Een is stiefmoeder geworden, de andere is nu ook een studieschuld aan het opbouwen, met super hoge cijfers trouwens. Hun geluk doet vrolijke zuurstof door mijn aderen stromen, en ondanks alle corona-beperkingen, pompt mijn hart zorgeloze slagen. Zou je denken.

Maar nee.

Dat ik hier ben en jij daar heeft jou immens verdriet gedaan. Mij ook. Doch dit is de plek waar mijn geluk begint en eindigt, wat ik, zelfs omwille van je genegenheid, nooit zal verlaten.

Ik heb je lief, moeder. Maar dit land meer. Anders.

Jou had ik niet gekozen. Gezegend met jou was ik altijd.

Dit land heb ik wel gekozen. En van alle andere afstand gedaan.

En, moeder, jij herkent het vast. Wat je zelf kiest, is je meest dierbaar.

Dit land dreigt van mij afgepakt te worden, moeder. Er is er een die denkt dat ik en zulke hier niet horen, dat onze aanwezigheid dit land bevuilt.

Ons wegvegen doet die ene in woorden, de daden vertalen zich langzaam in de stemmen, vervolgd door de politieke macht. Een flink deel van onze medelanders wil van ons af. Dat doet zeer, moeder. Dat doet echt zeer. Geloof mij.

Ik heb gezondigd, kan je wel zeggen.

Ik kwam elders vandaan, ik bracht wat gewoontes met me mee, een handjevol vreemde waarden en normen, een andere kleur en cultuur, de kledingstijl, de taal. Ooit en altijd besteedden mijn nieuwe buren hun wil en kapitaal om die vreemde elementen te bereizen en op te zoeken. Die aantrekkingskracht kent haar piek- en dal-momenten. Door het toedoen van onze voorvaders zijn de histories zich gaan mengen, in een heden en een toekomst samengevat, waar wij – ik en zulke – als ongewenst zijn verklaard.

Soms pak ik de koffers in. En dan weer uit.

Waarom zou ik weggaan? Waarom blijven?

Ik ga hier niet weg, moeder! Nee!

Omdat ik hier wil zijn!

Omdat ik hier mag zijn!

Omdat ik hier en overal mag zijn!

Ieder mens hoort overal te mogen zijn. Iemand vertrekt gejaagd door de zweepslagen van de omstandigheden, een ander verlangend naar avontuur of groei of vanwege de liefde. Elk motief is van persoonlijke aard. De mogelijkheden om zich naar wens te verplaatsten zijn echter oneerlijk verdeeld. Wie geld heeft, is verzekerd van vrijheid. Wie uit bepaalde streken komt, kan te allen tijde komen en gaan. Een Mexicaan blijft echter achter het prikdraad. Ik noem dat onrechtvaardigheid.

Begrijp me goed, moeder. Het is niet zo dat ik het ongemak bij de ontvangende samenlevingen misken. Allerlei zekerheden of ruimtes dreigen door de nieuwkomers soms ingeperkt te worden. Waar sprake is van schaarste snap ik heel goed dat de zittende burger benauwd wordt met nieuwe aanwas. Jij weet, moeder, dat ik de schaarste liever deel dan een mens afweer. Liever ben ik samen arm, dan in mijn eentje rijk. En liever doe ik iets met die schaarste, zodat er veel meer te verdelen valt.

Ik weet niet hoe er over migranten in jouw land wordt gesproken. Hier is de haatdragende taal inmiddels gepromoveerd tot de officiële. De verkiezingsprogramma’s vloeken net niet, maar de plannen en de boodschappen laten er geen twijfel over. Racisme heet dat.

Denk niet, alsjeblieft, dat racisme een witte gelegenheid is. Velen van ons zijn ermee besmet, migranten ook. Een aankomende donkere schoonzoon is bij meerdere huishoudens zeer onwelkom. De vaders en de moeders van allerlei lagen, kleuren en standen leggen aan hun kroost de voorkeuren op, gebaseerd op ras, geaardheid, religie of achtergrond. Al deze selecties aan de voordeur heten net zo goed racisme.

Wat ik ook zie, moeder, is dat racisme door racisme bestreden wordt. Tennis is een dure sport, maar in plaats van dat we tennis voor iedereen toegankelijk maken, hebben wij een nieuw spel bedacht, namelijk modder naar elkaar gooien, via een net – de sociale media, waarbij alle winnaars tevens de verliezers zijn. Puur en simpel omdat wij geen tegenstanders horen te zijn in een “leving” dat “samen” als prefix bevat.

Ik zei je in het begin al, moeder. Ik ga hier niet weg. Omdat ik hier wil zijn! En weet je waarom?

Zelden zijn er talen, die van jou evenmin, die een “society” op een smeltende manier vertolken als mijn Nederland: Samen Leven. De Samenleving.

Het zegt veel over ons, vind je niet? Wij zijn een vrije, ontvankelijke en rechtvaardige wereld. Een land dat in haar vocabulaire al de keuzes maakt. Voor een beweging, voor groei. Samen. Leven. Inclusief.

Ik mis je, moeder. Maar jou missen is dit land wel waard.

Liefs,

Je kind, Zora

Ps. Met mij gaat het verder goed, hoor. Met mijn politiek en de PvdA ook, schrijf ik je volgende keer meer over, oké?