Het cadeau dat Avicii ons naliet

De wereld rouwt om wonderkind Avicii die op 28 jarige leeftijd veel te jong is overleden. Naast het verhaal dat zijn muziek vertelt laat hij ons een waardevol cadeau na. Zijn verhaal over de keerzijde van succes dat prachtig is vastgelegd in de Netflix-documentaire ‘Avicii True Stories’. Helaas weten we inmiddels hoe het verhaal continueert en afloopt nadat de documentaire stopt.

Er is terecht veel kritiek op het management van Avicii. Een jongen die zo jong zoveel druk op zijn schouders krijgt zou goed begeleid moet worden, in de eerste plaats vanuit menselijkheid. En dat is de crux. Artiesten worden gedehumaniseerd, gereduceerd tot een merk waar heel veel geld aan kan worden verdiend. Het recht om mens te zijn wordt ingeleverd op het moment dat iemand publiek bezit wordt.

Maar ook vanuit een commercieel oogpunt zou de mentale en fysieke gezondheid van een artiest prioriteit moeten krijgen, zonder artiest uiteraard geen opbrengsten. Een korte termijn visie dus. Die zich niet beperkt tot de entertainmentindustrie, maar die we overal in de maatschappij terugzien. Dat mensen geen machines zijn waar oneindig uit kan worden geput willen we ondanks de enorme stress en burn-out cijfers maar moeilijk geloven.

De keiharde prestatiemaatschappij waarin we leven kunnen we helaas niet direct veranderen. Wel hebben we invloed op hoe we omgaan met bepaalde situaties en kunnen we ons bewustzijn trainen om valkuilen te herkennen. De wijsheid die Avicii met ons deelt in deze documentaire heeft hem niet kunnen redden. Laten wij er dan in ieder geval van leren.

The way I went into DJ-ing was I’m gonna give it a hundred percent – no matter what happens. And I kept giving hundred percent all the time. It was all around that sense of more, more, more. I didn’t give myself enough time to figure out what about the touring I didn’t like.

Perfectionisme kan ons ver brengen in het leven. Het beste in jezelf naar boven kunnen halen, doorzetten, feedback kunnen ontvangen en keihard werken zijn ingrediënten die nodig zijn om talent in succes om te kunnen zetten. Maar datzelfde perfectionisme dat je in eerste instantie zo ver brengt, zul je op een later moment moeten leren doseren. Want als je omgeving afhankelijk wordt van jouw succes, kan hier misbruik van gemaakt worden. Daarom is het heel belangrijk zelf te kunnen beoordelen of en wanneer iets goed genoeg is.

It’s weird. I mean obviously I am Avicii but then at the same time people’s perception of who Avicii is, isn’t who Tim is.

Je bent niet je talent, je hebt talent. Elizabeth Gilbert beschrijft in haar boek ‘Big Magic’ hoe de Romeinen niet geloofden dat een uitzonderlijk getalenteerde persoon geen genie was, maar genie bezat. Dit op het eerste gezicht subtiele verschil is een interessant psychologisch construct, aldus Gilbert. Door het talent buiten jezelf te plaatsen wordt je ego beschermd. Je bent hierdoor beter bewapend tegen het effect van enorme waardering (en de kans om narcistische trekjes te ontwikkelen) en buitensporige kritiek van zowel jezelf als anderen.

Het leven met een groot talent is een gift en tegelijkertijd een vloek. Het is bijna onmogelijk geen slachtoffer te worden van je eigen verwachting om het voorgaande succes te evenaren of overtreffen. Zoals David Guetta deelt in de documentaire: “When you’ve had three massive global hits everybody expects you to come every time with a global massive hit and that is really hard.”

Als het je lukt het construct van de Romeinen te handhaven en je identiteit dus niet volledig te ontlenen aan je talent, werk, uiterlijk of je prestaties ben je een stuk beter bewapend tegen de buitenwereld en je kritische zelf.

What I should have done obviously is to fucking stop, take four months, five months, half a year, recover from illnesses, years of touring and the stress. But I kept going.

Ondanks dat het schokkende verhaal van Avicii ons raakt, leven we in de veronderstelling dat zoiets ons niet kan overkomen. Veel mensen ervaren soortgelijke uitdagingen, al zijn de omstandigheden wellicht minder extreem. Mensen die tegen een burn-out aanschuren bijvoorbeeld, zijn van mijlenver te herkennen aan bepaalde klachten. Toch hebben zij zelf vaak de illusie de situatie onder controle te kunnen houden. Dit zou nog enigszins waar zijn, wanneer er naar de signalen die het lichaam geeft zou worden geluisterd. We kiezen er juist (onbewust) voor de signalen te negeren. Alsof we geloven dat als het echt zo ver is er een kabouter langskomt die ons influistert: let op, er komt een burn-out aan, nu gas terugnemen.

We weten natuurlijk niet wat er is gebeurd met Avicii, zijn doodsoorzaak is nog steeds onbekend. Misschien blijft het wel zo, zijn nabestaanden zijn ons niets verplicht. Hij laat in ieder geval een hele duidelijke boodschap achter aan jonge mensen over de hele wereld: zorg dat je weet wie je bent en leef jouw leven.