Circus Varoufakis zwaait af, missie geslaagd

Enkele maanden geleden schreef ik dat de Griekse premier Tsipras en zijn minister van Financiën Yanis Varoufakis de EU dusdanig in hun hemd zetten dat er maar één ding opzit voor de EU: zo snel mogelijk van hen afkomen. Het beleid van de afgelopen maanden leek er dan ook op gericht te zijn om de Grieken zich stuk te laten lopen op een muur van onwil. Die opzet is evident mislukt.

Het referendum van zondag was in tactisch opzicht een meesterzet van Alexis Tsipras. Dat hij nu zijn loper offert is met het oog op het amusement betreurenswaardig. Maar het is ook een actie uit de categorie ‘grote diplomatieke gebaren’, dat hij niet de overwinnaar uithangt en Brussel dwingt Varoufakis te slikken, maar in plaatst daarvan tegemoet komt aan de gevoelens van zijn gesprekspartners.

Wel is het te hopen dat hij nu nog steeds is opgewassen tegen Brussel. Want wat de Grieken met name zo sterk maakte is dat ze in tegenstelling tot hun tegenstanders niet alleen maar uit zijn op een nog warmer plekje op het pluche, maar gewoon bepaalde politieke overtuigingen hadden die ze trouw bleven. Tegen een dergelijke authenticiteit kun je als Dijsselbloem niet op.

Ongetwijfeld komt er nu een mildere opvolger voor Varoufakis die de Europeanen een soort ‘peace with honour’ (lees: dragelijke nederlaag) biedt. Want of Griekenland nou blijft of vertrekt, het is sowieso een nederlaag voor diegenen die moeten erkennen dat de euro niet het succesverhaal is geworden dat euro-federasten ons altijd beloofden.

De mediterrane landen zullen Brussel óf nog veel meer gaan kosten, met alle consequenties voor onze koopkracht óf ze zullen moeten erkennen dat de euro tóch niet onomkeerbaar is en dat het wellicht beter is om te vertrekken. En wie volgen er dan? Portugal? Spanje? Wellicht zelfs op termijn Frankrijk en Italië. Nieuwe lidstaten zullen bovendien nieuwe risico’s met zich meebrengen.

En Varoufakis? Die zien we vast wel weer ergens terug. In ieder geval kan hij er prat op gaan meer voor Europa te hebben gedaan dan menig collega. Ongeacht waar je staat in het debat pro- en contra de EU: ben je een democraat die zich wild ergert aan ‘euro-fascisten’ zoals Ewald Engelen hen graag noemt, dan was Varoufakis’ optreden verkwikkend. Maar ben je een federalist (tegenwoordig beter bekend als federast) dan heeft de periode Varoufakis het onbetrouwbare Griekenland dichter bij een Grexit gebracht en dat is weliswaar politieke blamage, maar economisch betekent het dat de euro wordt ontdaan van een risicofactor. Zelden heeft een minister van een Zuid-Europees land in korte tijd zo veel impact gehad.