Coalitie met FvD was er toch niet gekomen

De VVD gaat niet met Forum voor Democratie regeren, heeft partijleider Mark Rutte beloofd. Na de uitgelekte appjes van Thierry Baudet (‘walgelijk, homofoob’) is dat ‘echt onmogelijk geworden’, liet de premier gisteravond bij Op1 weten. Je kunt blijven zeuren over de provincie Noord-Brabant, waar Forum (met de zegen van Rutte) nog steeds eendrachtig samenwerkt met de VVD. Maar aan de andere kant mogen we blij zijn met deze duidelijkheid. Er komt geen coalitie met FvD. Ook niet met de PVV, zei Rutte eerder al bij diverse gelegenheden. Dat blijft staan, mogen we toch aannemen.

Je kunt je wel afvragen of het vooraf uitsluiten van officieel verkiesbare partijen tactisch gezien handig is. Uiteraard stapt de VVD, of een andere serieus te nemen middenpartij, niet in een kabinet met verwerpelijke clubs als PVV en FvD. Maar je kunt het spel ook volgens de Haagse regels meespelen. Dat wil zeggen: gewoon praten met deze partijen tijdens de kabinetsformatie. Zo’n gesprek hoeft maar een paar minuten te duren. Je vraagt Geert Wilders en Baudet meteen bij het begin of ze afstand willen nemen van hun racistische uitlatingen. Als ze dat weigeren – en dat zullen ze vast doen – laat je ze via de informateur weten dat van enige samenwerking geen sprake kan zijn.

Op die manier voorkom je dat Wilders en Baudet (en hun aanhangers) zich kunnen beklagen dat ze het slachtoffer zijn van een ‘cordon sanitaire’. Zo’n cordon leidt namelijk niet tot het gewenste resultaat, blijkt in de praktijk. In België bijvoorbeeld werkt het van te voren blokkeren van een verfoeilijke partij volstrekt niet. Het Vlaams Belang (eerder Vlaams Blok geheten) bestaat ruim dertig jaar na het afkondigen van een algehele blokkade nog steeds en viert bij verkiezingen triomfen. De PVV werd trouwens ook al meer dan vijftien jaar geleden opgericht en doet het volgens de polls bepaald niet slecht. Ook het negeren van die partij tijdens de vorige formatie heeft haar succes niet weten te stoppen.

Heel veel zal het overigens niet uitmaken. Jammeren gaan Wilders en Baudet toch wel. Laatstgenoemde is daar nu al volop mee bezig. Hij huilt tranen met tuiten over de schending van zijn privacy omdat zijn vertrouwelijke appjes op straat liggen. Blijkbaar is hij van mening dat je privé wel mag discrimineren, zolang je dat maar niet aan de grote klok hangt. Eigenlijk heeft hij zich aan dat laatste allang schuldig gemaakt, bijvoorbeeld toen hij liet weten dat hij een ‘dominant blank’ Europa wil.

Maar goed, Rutte neemt dus vooraf al afstand van Baudet en diens opvattingen. Dat hij dat doet heeft lijkt me vooral te maken met electorale belangen. Kiezers die twijfelen tussen extreemrechts en de VVD zullen nu mogelijk besluiten toch maar op die laatste partij te stemmen. Anderzijds raak je wellicht ook wat potentiële aanhangers kwijt, maar het is de vraag of je die wel zou willen hebben. Sommige mensen deugen zo erg niet dat je blij moet zijn dat je van ze af bent.

Politiek verandert er door de woorden van Rutte overigens niet echt wat. Niemand kan serieus gemeend hebben dat de VVD een coalitie zou vormen met een partijtje dat volgens de peilingen hooguit vier of vijf zetels gaat halen. Virtueel gezien is FvD kleiner dan de ChristenUnie. Waarom zou je een dergelijke meloen dan willen doorslikken?