Coronische gesprekken (VII)

‘Portemonnee Zonder Geld”. Een echte coronarage uit Limburg. Het gaat erom dat je dingen aanschaft en gebruikt zonder dat je geld hoeft uit te geven. Zelf heb ik even bijna geen cent te makken maar, zoals je ziet, houd ik mij nog wel staande. We moeten veel creatiever met onze portemonnee omgaan ook al zit er geen geld in en is je bankpas geblokkeerd. Je moet heel simpel beginnen: met een gratis huis-aan-huis blad als WC-papier. Gratis koffie scoren bij het informatieloket van de provincie.

Je geeft een prima voorbeeld en je bespaart toch gauw € 2,95 per stift uit. Oude aftershave aangemaakt met wat warm water werkt ook prima.

In jouw geval kun je je tandarts betalen met een mooie foto. En bij een zenuwbehandeling bied je aan ook de assistenten te fotograferen. Zelf schrijf ik als tegenprestatie korte verhaaltjes over middenstanders. Geld heb ik nauwelijks maar m’n fruitmand is gevuld. Er is wel een grijs gebied.

Oh, maar de natuur heeft veel meer PGZ-mogelijkheden. Oude appelbomen in stadsvernieuwingsgebieden. In de zomer wilde bramen plukken op het fort. Wat dacht je van een maaltje vis vangen in de stadsvijver? En in de herfst paddenstoelen zoeken in het kreupelhout. Wel even op internet kijken of ze niet giftig zijn. Hoewel, als je in een ziekenhuis belandt zijn daar ook weer talloze PZG-opties zoals het verzamelen van volle suikerzakjes.

Natuurlijk. Via de buurtapp heb ik pakjes groentesoep geruild tegen tampons, blikjes tomatenpuree tegen muizenkorrels, kaneelstokjes uit India tegen basmatirijst van de Hema. We hebben met elkaar afgesproken dat we niet zeuren over de houdbaarheidsdatum.

Heb jij nog wat voor mij in de aanbieding?

Prima, dan neem jij m’n PZG-verzameling zuur over.

Mijn idee: versoepel door marktwerking De overheid houdt het niet meer. Het verzet vanuit het bedrijfsleven tegen het strenge lockdownbeleid klinkt steeds luider. Je ziet je zaak kapot gaan en het enige wat je kunt doen is toekijken en een grijpstuiver aan steun opstrijken. Je moet ondernemers voor de intelligente versoepeling inschakelen vanuit een kwaliteit waar ze goed in zijn: marktwerking.

Nog een keer: de overheid houdt het niet. Het publiek wordt steeds onvoorzichtiger. OBA’s zitten overspannen thuis… Er is een beperkte houdbaarheid aan publieke intelligentie. Marktwerking raakt gelukkig niet de morele geest maar de portemonnee. Creëer schaarste.

Ik geef een voorbeeld. Geef een caféhouder een digitaal bonboekje. Gasten kunnen per dag een bon aanschaffen voor een tijdelijk verblijf in je horeca. Bouw dan een risico in om de marktwerking 100% tot haar recht te laten komen. Mocht later blijken dat een gast besmet is, dan moet deze een verhoogd eigen risico betalen. Wel besmet maar niet gemeld? Je verliest dan als ondernemer een soort statiegeld. Een horecabedrijf waar besmetting heeft plaatsgevonden, moet natuurlijk ook dokken. Uiteraard krijg je allerlei discussies over mensen die dit sociaal niet trekken maar we moeten ons nu richten op de hoofdlijn.

Hier kan de marktwerking plaatsvinden door festivalbezoekers een aandeel te laten nemen in een festival BV. De online aandeelhoudersvergadering besluit dan wanneer een evenement gaat plaatsvinden onder een paar minimale sociale voorwaarden. Breekt een besmetting uit dan draait de BV op voor de kosten en niet zoals nu de overheid. Festivalaandeelhouders zijn ook deels met hun eigen vermogen aansprakelijk. Maar ze delen natuurlijk ook mee in de winst. Zo werkt dat. Waarom ben ik geen aandeelhouder van de kapperszaak waar ik klant ben? Dan word ik tenminste nu geknipt.

En daar hoort die ook. De overheid maakt de markt hulpbehoevend. Ik ben niet rechts, neoliberaal of tegen het klimaat of zo, maar dit is van de gekke. Je moet ondernemers verantwoordelijk maken om tijdens het proces van versoepeling de eigen broek op te houden. Ik geef nog een voorbeeld. De landbouw. Je fokt varkens of kweekt asperges. Nu wacht je op buitenlandse arbeiders en een distributeur maar die komen niet in coronatijd. Elders in de wereld is er hongersnood. Snap je de markt van vraag en aanbod? Bij de voorfinanciering schakel je miljardairs in die internationaal over het echte geld beschikken. Je verkoopt je weilanden en kassen en least ze vervolgens terug. Een leaseback volgens de zuiverste marktwerking. Daarna vlieg je arbeiders in vanuit landen waar er echte hongersnood heerst. Die willen wel.

Ik was achter de schermen een toen anonieme adviseur van het OMT voor het zo snel mogelijk installeren van twee apps tegen het coronavirus. Nu het op niets is uitgelopen en allerlei zwarte pieten worden uitgedeeld, wil ik duidelijk maken dat ik echt de enige ben die hiervoor verantwoordelijk is. Ik en niemand anders. Ik wil mijn eigen klokkenluider zijn.

Het kabinet vaart blind op de adviezen van deskundigen. Ik ben zo’n deskundige. Mijn advies luidde: houd die 120 app-producenten absoluut buiten de deur. Zoveel eigenbelang, zoveel interne nijd bij die lui. Dit varkentje konden we zelf wel wassen door een heel duidelijke deadline te stellen: binnen drie dagen inclusief het weekend moet er een uitvoerbaar plan liggen, te beoordelen door verschillende expertiseteams.

Ik kom nu tot de kern. Er heerste op dat moment een heimelijk gevecht tussen twee ministers van dezelfde partij over het toekomstig partijleiderschap. De één haalde uit naar Italië en Spanje en kreeg een internationale pers, de ander wilde scoren op technologisch gebied. Ik heb de laatste toen een idee gegeven over het grote Europese succes van de corona-app-operatie onder de voorwaarde dat hij geen contacten zou hebben met andere externe experts.

Dit gesprek zou gaan over mijn verklaring niet over dit soort vragen. Je reinste nepnieuws.

Ik wil heel duidelijk zijn: OMT is vergeven van de technologie-experts. Ik hoef dat niet te zijn. Mijn expertise is procesmanagement. Zorgen dat er deadlines zijn en gehaald worden, En dienstbaar zijn aan de politiek. Met die termijn van drie dagen dacht ik de zaak op scherp te krijgen gezien de strijd tussen de twee rivalen en de noodzaak om een politieke voorsprong te behalen. Ik heb daarin gefaald.

Ik voel me gesloopt. Totaal kapot. Durfde in het begin zelfs geen ZZP-steun aan te vragen. Samen met een zencoach ben ik op zoek naar de zin van het postcoronaleven. In abstracto blijf ik van mening dat ik het met die app echt bij het juiste eind had, politiek gezien.

De tijd zal me gelijk geven.