Crisis in het Rotterdamse onderwijs

Rotterdamse kinderen op de basisschool scoren ver onder het landelijk gemiddelde bij de CITO-toets. We hebben het laagste percentage kinderen in Nederland dat naar het vwo gaat. Rotterdam telt de meeste kinderen van heel Nederland die zonder diploma van school gaan. Bij het BOOR (Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam) is dankzij Leefbaar Rotterdam-raadslid Dries Mosch een beerput opengegaan die zijn weerga niet kent. Me dunkt dat het crisis is binnen het Rotterdamse onderwijs. De toekomst van Rotterdam hangt af van de keuzes die de komende jaren gemaakt worden. Het roer in het Rotterdamse onderwijsveld moet radicaal om. Anders zijn de gevolgen voor deze stad niet te overzien.

Jarenlang had Nederland als doelstelling om zoveel mogelijk hoger opgeleiden te hebben. Vol trots werd gemeld dat 30% van de Nederlandse beroepsbevolking in het bezit is van een hbo of wo diploma. Bij de 25- tot 35-jarigen is dit zelfs 42% bij de vrouwen en 36% bij de mannen. Wat de waarde van al die mooie diploma’s is, is nog maar de vraag.

Na de diverse schandalen op meerdere hbo-instellingen (diploma’s werden massaal onterecht toegekend) is men zich eindelijk gaan afvragen of het huidige systeem van kwantiteit niet ten koste gaat van kwaliteit. Een hbo-instelling wordt betaald per geslaagde student. Hoe meer er zakken, hoe minder geld voor de school (lees: de vele managementlagen). Zolang we maar zoveel mogelijk mensen als hoger opgeleide kunnen registreren. Hoe ze aan dit diploma komen en of ze daadwerkelijk de bijbehorende kennis op doen, is schijnbaar minder belangrijk.

Probleem is dat de leerlingen die zich aanmelden voor het hoger onderwijs al met een achterstand van de havo of het vwo afkomen. Universiteiten geven aan dat het basisniveau van het Nederlands van vele studenten zwaar onder de maat is. Met name sinds de invoering van het zogenaamde studiehuis, ook wel bekend als de Tweede Fase, zijn de instroomkwaliteiten van havo- en vwo-leerlingen dramatisch gedaald. Maar vergeleken met de problemen op het vmbo en het mbo zijn de eerder geschetste zaken maar kinderspel.

Het vmbo is een samenvoegsel van de oude mavo en het lbo. Idee was dat dit het imago en de aansluiting op het mbo zou verbeteren. Net als bijna alle eerdere grote veranderingen in ons onderwijssysteem was ook de uitwerking van deze wijziging desastreus. Voorheen was de mavo een goede en gerespecteerde vooropleiding. Veel leerlingen stroomden of door naar de havo, of naar de meao. Op het lbo waren destijds inderdaad problemen, maar er was tenminste ruimte voor leerlingen die minder goed met hun hoofd, maar wel zeer goed met hun handen konden werken. Er was doorstro- ming naar de mts en in die tijd had Nederland genoeg geschoolde mensen als loodgieters, elektriciens etc.

Maar in ons streven naar zoveel mogelijk hoger opgeleiden werd het bijna iets minderwaardigs wanneer je goed was in met je handen werken. Vmbo’ers moesten vooral goed zijn in wiskunde, Nederlands en Engels. Het imago van het vmbo is binnen tien jaar dramatisch verslechterd. Het mbo doet het echter al niet veel beter. Het aantal voortijdige schoolverlaters is in Rotterdam hoger dan waar ook in Nederland. Ongeveer één op de vier Rotterdammers ging de laatste jaren zonder diploma van school af. Velen krijgen een enkeltje bijstand en sommigen vervallen in de criminaliteit.

Bij de grote mbo-instellingen van Rotterdam, Zadkine en Albeda moet voor miljoenen bezuinigd worden. Bij het Zadkine verdwijnen banen voor leraren en locaties. Over bezuinigingen op het management is vreemd genoeg niets bekend. Bij de collega’s van Albeda zorgt het management ook goed voor zichzelf. Het in zwaar weer verkerende Albeda College moest in 2010 ruim 550.000 euro overmaken aan voormalig bestuurder Piet Boekhoudt. Maar vooral in het hoger onderwijs gaan we gebukt onder een ongekende graaicultuur. Salarissen van vier ton zijn eerder regel dan uitzondering. Laatst werd bekend dat in het hbo nog geen 20% van wat de overheid aan geld erin stopt daadwerkelijk in het onderwijs zelf terecht komt.

Het is een hard gelag voor Rotterdam. In de haven gaan de komende jaren duizenden werknemers met pensioen. Tegelijkertijd hebben we de komende jaren door de vergrijzing duizenden mensen extra nodig in de zorg. In de transportsector worden niet alleen maar Oost-Europeanen in dienst genomen omdat ze goedkoop zijn, maar ook omdat Nederlandse jongens geen groot rijbewijs meer willen halen.

Het is duidelijk welke opdracht de onderwijswethouder van Rotterdam, Hugo de Jonge (CDA), de komende jaren heeft, namelijk zorgen dat de vacatures die Rotterdam op korte termijn nodig heeft, vervuld gaan worden. Dus stoppen met dat vrijheid-blijheid-onderwijs. Geen pretopleidingen meer toestaan als visagist of rapper. Dat zijn enkeltjes bijstand!

11 gratis onderwijstips voor wethouder De Jonge :

1. Herinvoeren van de Ambachtsschool (er is grote vraag naar mensen die met hun handen kunnen werken; ‘Geen Polen maar Rotterdammers’ is ons credo).

2. Taal en rekenen krijgen weer voorrang op de basisschool.

3. Pretopleidingen afschaffen.

4. Orde en regelmaat. De leraar is weer de baas in de klas.

5. Bevrijd het onderwijs van de bureaucratische managementlagen.

6. Sluit slechte scholen.

7. Stel hogere eisen aan de pabo-opleidingen.

8. De beste leraren naar Rotterdam voor een aantrekkelijk salaris.

9. Invoeren van de tuchtschool. Etters straffen en leerlingen van goede wil koesteren!

10. Zorg ervoor dat de Rotterdamse leerlingen over vijf jaar klaar, opgeleid en gemotiveerd zijn om de tienduizenden banen in de zorg, de haven en de transportsector te vervullen. Maak daar een plan van aanpak voor.

11 . Geen leerfabrieken maar kleine scholen waar leerlingen geen nummers zijn. Maximaal 600 leerlingen per locatie.