Dag, allochtoon!

Je hoort er niet gauw bij in Nederland. Volgens de definitie van het Centraal Bureau voor de Statistiek is een allochtoon iemand van wie tenminste één ouder in het buitenland geboren is. Mijn volwassen zoon behoort bijvoorbeeld tot die categorie. Als er niks verandert zal hij tot zijn dood ergens achter in deze eeuw dat stempel van buitenstaander met zich moeten meedragen. De term zelf is in 1971 geïntroduceerd door de onderzoekster Hilda Verwey-Jonker, tegenwoordig vooral bekend als oermoeder van de tweede feministische golf. Ze vond het prettiger klinken dan ‘immigrant’.

De vinding van mevrouw Verweij-Jonker beklemtoont echter nog meer het anders zijn van de persoon aan wie het kleeft. Aan het eind van de jaren negentig moest ik eens een groep Amerikaanse studenten uitleggen hoe Nederland in elkaar stak. Het was, om het zo te zeggen, vóór Fortuyn. Dus ik hield een optimistisch verhaal, zo van “zestien miljoen mensen op dat kleine stukje aarde” en “die laat je in hun waarde”. Mijn gehoor luisterde beleefd. Daarna stond een van die studenten op en zei: “Als dat allemaal waar is, waarom noemen jullie dan iemand die wij aanduiden als eerste generatie Amerikaan, tweede generatie allochtoon?”

Dat was een eye-opener. Ik stond eerst paf en vervolgens met mijn mond vol tanden. Uiteindelijk kon ik niets anders doen dan die student complimenteren met zijn rake observatie.

Nu Amsterdam heeft besloten het begrip allochtoon uit de ambtelijke woordenschat te schrappen, is het geloei, het gebrul en het geschamper niet van de lucht. Juist de rechtse vingerwijzers die altijd op hoge toon assimilatie eisen en het onderschrijven van joods-christelijke dan wel westerse waarden, juist zij verheffen hun stem tegen het ten grave dragen van het begrip “allochtoon”.

Dat is absurd. Wie eist dat iemand zijn “vreemde” identiteit opgeeft om volwaardig Nederlands staatsburger te zijn, moet niet uitentreuren op dat vreemde blijven wijzen want dat is contraproductief. Dat leidt er slechts toe dat de aangevallene zich op zijn andere identiteit terugtrekt. Men zou het juist van rechtse zijde moeten toejuichen als bestuurders besluiten de term allochtoon niet meer te gebruiken.

Of zou in die wereld van boze blanke mannen en astrante blonde mevrouwen afgrenzen, apart zetten, wegduwen juist de bedoeling zijn?