Dan richten we toch een staatshypotheekbank op

De banken worden nog terughoudender met het verstrekken van hypotheken, schrijft NRC Handelsblad. En zij zijn niet van plan om de klanten mee te laten profiteren van het feit dat zij zelf voor een procent rente krediet kunnen krijgen bij de ECB. Ze houden op allerlei manieren potentiële huizenkopers op afstand. Zo wil de SNS Bank niets meer van doen hebben met klanten die worden aangedragen door tussenpersonen van De Hypotheker. Reden: ze staan wéér op springen die banken. Ze moeten hun centen binnenboord houden, anders ‘vallen ze om’ zoals dat sinds de kredietcrisis van 2008 heet.

Dit zal de komende krimp versterken. Vervolgens constateert ons aller held, Jan Kees de Jager, dat ondanks al zijn bezuinigingen het financieringstekort groeit, zodat de zware boetes in zicht komen waarvan hij zich op EU-tops zo’n groot voorstander heeft getoond. De gedoogcoalitie gaat in conclaaf en samen komen Rutte, Verhagen en Wilders er snel uit: nieuwe miljardenbezuinigingen en ontslagrondes, die de economie een nieuwe klap geven. En dan laten we de eurocrisis er voor het gemak en de helderheid van de redenering maar even buiten.

Het volgende zal wel niet mogen en heiligschennis zijn in Brusselse ogen van het genre Neelie Kroes maar er wordt wel meer gesjoemeld met de regels: als het waar is dat de commerciële banken op het moment wel wat anders te doen hebben dan hypotheken te verstrekken of kredieten aan ondernemers met haalbare en doordachte plannen, dan moeten wij ze die adempauze gunnen. Tenslotte kunnen overheden óók een kredietfaciliteit in het leven roepen, zelf geld uitlenen.  Dat is helemaal niet zo’n vernieuwend idee. Tot in de jaren negentig het licht van het neoliberalisme bestuurders overal ter wereld verblindde, was het heel gebruikelijk als landen er investeringsbanken op na hielden of zelfs hypotheekbanken. Die functioneerden uitstekend, tot ze werden geprivatiseerd of anderszins op afstand gezet. Het vertrouwde Nederlandse staatsbedrijfsmodel – denk aan Hoogovens zaliger nagedachtenis – voorkomt dat politici greep krijgen op het beleid van alledag.

De nieuwe staatsbank krijgt de opdracht om met kredieten en hypotheken de economie aan de gang te houden. Ze verstrekt die kredieten en hypotheken op zakelijke gronden. Ze laat de klanten meeprofiteren van de lage ECB-rente. O ja, en als het CDA graag wil dat mensen hun huis afbetalen, dan is dat prima te regelen via de hypotheekvormen die worden aangeboden.  Zo’n bedrijf hoort winst te maken maar winstmaximalisatie is niet het streven. Dat laten we over aan de commerciële banken die nu verlost zijn van klanten waar ze blijkens hun gedrag toch geen trek in hebben.

Ach ja, zo dromen we voort in de donkere dagen voor kerstmis. Zo’n kredietbank zal er nooit komen want die is in strijd met de geloofsartikelen die in politiek Den Haag om het op zijn katholieks te zeggen met kinderlijke eerbied worden aangehangen.

Update  

Vrijdagochtend schrijft de Volkskrant: “De gemiddelde wachttijd voor een sociale huurwoning is in 2010 opgelopen tot 12,5 jaar. In Utrecht stonden potentiële huurders gemiddeld zelfs bijna 18 jaar op de wachtlijst voordat de woningbouwvereniging ze een huis toewees. Die trend zet door”.

Dat soort toestanden had je ook in de jaren veertig na de bevrijding, toen een derde van het Nederlandse huizenbestand door de oorlog verwoest was. En dan krijgen woningbouwcorporaties ook nog de verplichting om drie kwart van hun bezit te verkopen.

Hoe noem je zulke toestanden? Die noem je “woningnood” en als je een beetje gevoel voor geschiedenis hebt, zeg je erbij wat destijds Drees en Romme daarvan vonden: “volksvijand” nummer één.

De oplossing: de overheid start een grootschalig programma om betaalbare huurwoningen te bouwen net als een halve eeuw geleden. Zo wordt ook de bouwsector uit het slop gehaald. Doen ze trouwens in Singapore ook als het even economisch slechter gaat. Dan zetten ze extra betaalbare woningen neer. 

Het lijkt me trouwens dat huurders nieuwe glans en eer verdienen: zij hebben zich nooit in de schulden gestoken voor een koophuis. Zij maken geen deel uit van de hypotheekbom onder de Nederlandse economie. Dat is nóg een reden om ze meer ruimte te geven op de woningmarkt.