Dat komt er nou van

Sinds de jaren negentig wordt door het onderwijs het bedrijfsleven gezien als het walhalla. Sindsdien wordt een school gezien als een bedrijf en de directeur van een school als een CEO die met kritische prestatie-indicatoren (KPI’s) en kwaliteitszorgprogramma’s zijn school ‘managet’. Elke hype die zich in het bedrijfsleven voordoet, wordt vijf jaar later klakkeloos de scholen ingepompt. Onderwijsadviseurs en schoolbesturen laten zo zien dat ze goed bij de tijd zijn en profileren zich met managementtaal, wat eigenlijk een soort misplaatst exhibitionisme is.

Een echt CEO is er op gespitst goed te kijken welke toegevoegde waarde een divisie, een afdeling levert aan de organisatie. Valt deze weg of is deze te gering, dan neemt hij maatregelen. Leden van Colleges van Besturen en directeuren van scholen passen niet in dit beeld en kunnen beter pseudo-CEO’s genoemd worden. Hieronder een treffend voorbeeld uit de praktijk.

Een aantal jaren ben ik actief geweest in het primaire onderwijs. Ik ontmoette daar een directeur van een basisschool. Ze ontdekte dat een onderwijzer van groep 8 aantoonbaar met de pet er naar gooide; leerlingen leerden niets. Ze kaartte dit aan bij het bestuur. Dat deed niets. Op een dag nam ze een beslissing deze onderwijzer naar huis te sturen en met haar onderwijsteam het zo te regelen dat aan de klas toch weer werd lesgegeven. Heel dapper van deze vrouw. Achteraf ontdekte de directeur dat de onderwijzer bij het bestuur gereclameerd had. Het bestuur loste het probleem op door deze onderwijzer op een andere school te plaatsen.

Onderwijsbesturen weten niet goed raad met dit soort problemen die het primaire proces direct raken. Zij richten liever hun aandacht op of een school zijn doelstellingen wel smart genoeg geformuleerd heeft en op tijd in een rapportage heeft aangeleverd.

Deze week verscheen het onderzoek Waar voor ons belastinggeld? van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Conclusie: Het extra geld dat de overheid sinds 1995 heeft besteed aan onderwijs heeft niet geleid tot een evenredige stijging van de kwaliteit. Deze conclusie moet ons niet verbazen.