De automatische winnaarsreactie

De winterspelen komen steeds dichterbij. De kleren die de atleten moeten dragen zijn uitgedeeld, de politici hebben vastgesteld wie er naartoe mag om aan de oranjefeestjes mee te doen.

Het is de bedoeling dat onze jongens en meisjes veel gaan winnen. Voor wie het op tv gaat volgen is er een ideale mogelijkheid om te kijken of wat onderzoekers van de San Francisco State University hebben ontdekt klopt. Zij beweren dat de lichaamstaal van winnende atleten automatisch dominantie uitdrukt en een maatschappelijke functie heeft.

Ik zal het even uitleggen. De onderzoekers bekeken judowedstrijden en scoorden de eerste gebaren van de atleten na een overwinning op een schaal van vijf. Die gooiden de armen in de lucht, zetten de borst uit, wierpen het hoofd achterover en glimlachten. Dat gebeurt bij atleten met wat voor culturele achtergrond ook en net zo goed bij blinde atleten bij de para-olympische spelen.

De onderzoekers menen dat het een snelle universele uitdrukking is, die onmiddellijk te zien is na een gewonnen strijd. Het gaat niet om trots, maar om het bevestigen van de dominantie. Er wordt niet over nagedacht. Het zit gewoon in onze automatische reacties. Reden om er verder op door te gaan voor de onderzoekers.

Is er misschien samenhang tussen die automatische winnaarsreactie en de afstand in macht in een samenleving?

Toen de onderzoekers dat bekeken zagen ze dat atleten uit hiërarchische samenlevingen zulk gedrag meer vertonen dan atleten uit de wat meer gelijkwaardige samenlevingen. Atleten uit Maleisië, Slowakije of Roemenië tonen dat daarom meer dan atleten uit Israël, Oostenrijk of Finland, die als egalitair gezien worden. Nederland wordt niet vermeld, maar landen als de VS en Groot Brittannië zitten in de middengroep, net als Hongarije en Italië. Misschien horen we daar ook wel thuis.

Het zijn volgens de onderzoekers niet alleen maar atleten die met lichaamstaal hun status in de hiërarchie tonen en bevestigen. Wie de meeste macht bij vergaderingen heeft zit rechter op, lijkt daardoor groter en heeft de luidste stem.

Dus wat wij gaan doen bij die saaie schaatswedstrijden? Niet met die saaie lijstjes van rondetijden op schoot. Nee, met een scorelijstje van vijf punten noteren wat de eerste reacties zijn van die atleten. Twee armen de lucht in? Borst vooruit? Hoofd achterover? Gelaatsuitdrukking? Of koel? Eén handje de lucht in? Onbeweeglijk gezicht? En dan kijken waar ze vandaan komen: Rusland, Noord Korea of komen de triomfantelijke schaatsers juist uit Maleisië.

 

 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezonde Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht