De blokkendoos van links

De komende verkiezingen zouden wel eens de minst spannende sinds mensenheugenis kunnen worden. Als de peilingen ook maar een beetje gelijk krijgen staat de uitslag al min of meer vast. De VVD wordt nummer één, op grote afstand gevolgd door de PVV en het CDA. De linkse partijen gaan het bijna allemaal slecht doen. De PvdA wint weliswaar een beetje, maar lang niet genoeg om haar recordnederlaag van vier jaar geleden ook maar bij benadering goed te maken. En GroenLinks en SP verliezen allebei, de SP zelfs fors.

Ook D66 – in tal van opzichten toch ook progressief – gaat flink wat terrein prijsgeven. In de polls staat deze partij – onder leiding van ‘kandidaat-premier’ Sigrid Kaag – op 12 à 15 zetels. In de Tweede Kamer heeft ze er op dit moment 19. Er is geen enkel, maar dan werkelijk ook geen enkel signaal dat de democraten dat aantal opnieuw gaan halen.

Hoog tijd om samen te werken, zou je zeggen. Dan kun je in elk geval nog redden wat er te redden valt. GroenLinks-leider Jesse Klaver lijkt dat begrepen te hebben. In een interview in de Volkskrant pleit hij vandaag voor een ‘progressieve alliantie’. Daarmee bedoelt hij een verbond waarvan ook D66 deel uit zou moeten maken.

Maar Klavers pleidooi valt in zeer onvruchtbare aarde. Kaag laat per kerende post weten dat ze er helemaal niets voor voelt de krachten te bundelen. ‘We geloven niet dat het goed is voor Nederland als de politiek nu als blokken tegenover elkaar gaat staan,’ zegt ze tegen de NOS. ‘Wij gaan op eigen kracht naar de kiezer.’ En naar de afgrond, kun je er meteen achteraan denken.

Overigens voelt ook de PvdA niets voor het idee van Klaver. Via een woordvoerder zegt lijsttrekker Lilianne Ploumen dat de inhoudelijke verschillen met D66 te groot zijn. ‘Bijvoorbeeld als het gaat om het beteugelen van de stijgende huren, het stevig aanpakken van huisjesmelkers en een eerlijke belasting voor miljonairs en multinationals.’ De PvdA onderstreept hier een aantal duidelijke verschillen met D66. Ze had ook naar de overeenkomsten kunnen verwijzen, bijvoorbeeld op internationaal en medisch-ethisch gebied. Of op het gebied van onderwijs. Maar dat laat Ploumen, of althans haar woordvoerder, achterwege. ‘SP en GroenLinks zijn onze bondgenoten.’

Nu vallen er tussen PvdA en GroenLinks enerzijds en de SP anderzijds ook nog wel wat verschilletjes te ontdekken. Wat te denken bijvoorbeeld van de EU-standpunten van de SP, die vindt dat Nederland de eurozone moet verlaten? Niet echt de opvatting van PvdA en GroenLinks lijkt me. Daarover zwijgt de woordvoerder van Ploumen in alle talen.

Maar nog los daarvan: de SP wil helemaal geen nauwe samenwerking met GroenLinks en PvdA. SP-leider Lilian Marijnissen wees er onlangs op dat er ook andere partijen zijn dan deze twee, zoals CDA en ChristenUnie. Klaver is daar erg verbaasd over, al houdt hij het in het Volkskrant-interview netjes. ‘Nou ja, dat is hun keuze, al geef ik Marijnissen nog niet op.’ Wanneer Klaver Marijnissen dan alsnog denkt over te halen, weet ik niet. Niet vóór de verkiezingen, vrees ik.

GroenLinks en de PvdA werken wel min of meer samen, maar dat is het dan ook. D66 en SP gaan ieder afzonderlijk de verkiezingen in. We hoeven dus niet bang te zijn dat er in Nederland allemaal blokken tegenover elkaar komen te staan. Hooguit blokjes van één partij. Hele kleine blokjes.