De consument is een konijn dat zich dood houdt

In het park zit Misty, mijn shetland sheepdog, graag achter de konijntjes aan en op dinsdagavond kreeg zij er uiteindelijk een te pakken. Het konijn maakte onwijkende bewegingen die door Misty briljant werden gepareerd. Tenslotte hield de prooi zich dood. Er zat geen beweging meer in. Aangezien ik een weke stedeling ben haalde ik mijn hondje weg, voordat er bloed zou vloeien. Misty likte nog een paar minuten haar lippen af. Achter mij zag ik hoe het konijn weer tot leven kwam en in de struiken verdween.

Het leek, zo blijkt uit de CBS-cijfers over de Nederlandse economie van vrijdag, de Nederlandse consument wel. Het gaat helemaal niet zo slecht , maar de consument gaf nauwelijks meer uit en dat kwam vooral omdat we van de winter met zijn allen de kachel hoger hebben gezet. Ook hebben bepaalde fiscale faciliteiten bevorderd, dat meer automobilisten dat dure oude barrel voor een nieuw maar zuinig exemplaar hebben verruild. . Wij consumenten zitten dus stil. We verroeren ons niet. We houden ons dood net als dat konijn. We zijn verstijfd, want we voelen een hete adem in onze nek en we weten dat er ergens vlijmscherpe tanden blikkeren. Wie is dan Misty ?

Misty is de Nederlandse politiek. Die doet de laatste maanden niet veel anders dan de consumenten de stuipen op het lijf jagen. De politiek weet ons precies op de gevoelige plek te raken.

Nederlanders streven naar vastigheid. Dat is er in een proces van eeuwen ingeslepen. Niet voor niets is in de Gouden Eeuw hier te lande het verzekeringswezen zo’n  beetje uitgevonden. We houden niet van risico’s in dit land. We willen ze afdekken. We houden er ook van onze toekomst te plannen. We willen weten waar we aan toe zijn. Anders worden we huiverig. Dan verstijven we. Daarom willen Nederlanders ook altijd hypotheekrente voor jaren en jaren vastzetten. In andere landen gokt men liever op een laagblijvende marktrente. En precies op het stuk van die zekerheid schept de politiek angst en vrees. We waren ons al wezenloos geschrokken van de kredietcrisis die ons vertrouwen in banken en verzekeringsmaatschappijen van de ene dag op de andere ernstig ondermijnde. Nu de zaken weer een beetje op gang komen en we weer durven te plannen scheppen politici nieuwe onzekerheid. Het begon met de discussie rond de hypotheekrenteaftrek. Zolang daarover onzekerheid bestaat, durven de meeste Nederlanders geen huis te kopen, want dan kunnen ze geen behoorlijke voorspelling te maken van de kosten.

Na de verkiezingen hebben de betrokkenen bij de kabinetsformatie dit stokje overgenomen. Op het moment is het in handen van PVV, CDA en VVD. Zij hanteren het met verve. De consumenten weten dat er achttien miljard bezuinigd gaat worden en dat harde en pijnlijke maatregelen niet van de lucht zullen zijn. Hoe ze in hun portemonnee worden getroffen, blijft in het duister, want de onderhandelingen vinden in het diepste geheim plaats. Niemand weet wat precies voor hemzelf wordt bekokstoofd, maar dat het niet mis zal zijn, dat maken alle betrokkenen graag duidelijk.

Aan het eind van deze week stelde de VVD de fiscale faciliteiten voor zuinige auto’s ter discussie. Dit zal ongetwijfeld gevolgen hebben voor de autoverkopen, want je weet nu niet meer wat je overkomt. Wordt het afschaffen van die faciliteiten straks ingeboet als bezuiniging? De Nederlandse Bank, Spuit 11 op het Frederiksplein, deed ook een duit in het zakje (vreemde metafoor in het kader van dit stuk, maar goed), die Spuit 11 deed een duit in het zakje door mee te delen dat hij overwoog vanwege de lage rentes een verlaging van de pensioenen af te dwingen.

Kortom: We kunnen op geen enkele manier voorspellen wat ons in het kader van fiscale maatregelen of bezuinigingen te wachten staat. Dat maakt het welhaast onmogelijk om een betrouwbare planning te maken voor onze eigen financiële toekomst Wat moet je doen? Je springt als een angstig konijn heen en weer, maar steeds weet Misty je bij te houden. Iedere keer blikkeren die tanden wéér voor je neus. De politiek maakt ons bang en daarom verroeren wij ons niet, daarom zijn wij consumenten konijnen die zich dood houden.