De echte helden in Athene

Het is 4:30, ik ben klaarwakker. M’n ogen willen niet meer dicht. We vertrekken om 6:45 naar de haven Piraeus waar we nieuwe veerboten met vluchtelingen van de eilanden verwachten. In een grote rij liepen ze eergisteren van de boot naar de opvanglocatie. Het beeld van de stroom mensen zal nog lang op mijn netvlies branden.

Gisteren was een heftige dag. Hoewel de nachten van 4 uur slaap een wissel trekken op mijn emoties durf ik objectief te stellen dat er mensen gevaar hebben gelopen. Ik denk aan Yannis en Hara. Dit zijn mijn helden.

Yannis is 67 jaar, architect en sinds een paar weken vrijwilliger op kamp Elliniko. Dat is een voormalig vliegveld waar 1400 vluchtelingen verblijven, waarvan 90 procent van Afghaanse afkomst. Onder de vluchtelingen zijn 413 kinderen en baby’s. Sinds gisteren zelfs 414.

Yannis is verantwoordelijk voor de logistieke organisatie in de opslagloods onder het kamp. In totaal 50 ton voedsel, en iedere dag een ton verse kleding. Hoeveel ton voedsel er dagelijks doorheen gaat kan ik alleen maar schatten. Yannis weet het.

Hara is 49 jaar, afgestudeerd jurist en econoom, maar bovenal een door de wol geverfde kampcoördinator. Ze is 1.50m lang en zo dun als Kate Moss. Toch zou ik haar liever niet in een donker steegje tegenkomen als ze boos is. Jarenlang is ze actief geweest bij Greenpeace en ze heeft het daar tot directeur geschopt. Kort daarna is ze 1,5 jaar non-stop in Rwanda geweest om vluchtelingen te helpen. Die crisis was nog schrijnender dan de huidige in Griekenland. Ze vertelde een hartverscheurend verhaal over die tijd: het was haar taak om rijst uit te delen aan baby’s. Er was grote schaarste en ze becijferden dat iedere baby 13 korrels rijst kon krijgen. Bij het uitdelen maakte ze een fout en er waren nog maar 11 korrels voor de laatste baby over. De vader moest huilen – evenals Hara – en ik, toen ze het mij vertelde.

Hara droomt er nog steeds over, als ze überhaupt kan slapen. Na haar tijd in Rwanda ging ze voor drie maanden naar Afghanistan, ook om vluchtelingen te ondersteunen. Nu werkt ze voor het Griekse ministerie van Migratie als enige betaalde kracht in het hele kamp. Kortom een powervrouw , een topwijf , een machine. Als ze 20 jaar jonger zou zijn zou ik smoorverliefd op haar zijn. En oh ja: als het crisis is slaapt ze niet

Vanuit de vijf opvangkampen die Athene rijk is werd er een demonstratie gehouden om te zorgen dat de grenzen met Europa open gaan. Voor deelname aan deze demonstratie werd er geronseld bij de kampen. De ronselaars waren met veel: zo’n 100 vastberaden Afghanen wilden met gematigd geweld kamp Elliniko in. Precies op het moment dat wij eten wilden uitdelen. Eten uitdelen is geen sinecure. Omdat iedereen hongerig is en er altijd te weinig is, is het een behoorlijke klus om dat eerlijk te doen. Omdat mensen al maanden op pad zijn, zijn ze niet bang om voor te dringen of te liegen over het aantal kinderen dat ze moeten voeden. Zou ik liegen voor de gezondheid van mijn geliefden? Ik denk het wel.

Kort gezegd kwam het protest op een slecht moment. Nu is elk moment in beginsel slecht, want meer dan 1400 mensen in kamp Elliniko toelaten zorgt voor stress en brandgevaar waar niemand verantwoordelijk voor wil zijn. Maar een lang verhaal kort: er ontstond een schreeuwwedstrijd tussen de 100 licht agressieve ronselaars aan de ene kant, en Hara en Yannis aan de andere. En Hara en Yannis wonnen. Na een uurtje dropen de ronselaars af en kon men eindelijk avondeten. Op mij maakte de boze Hara de grootste indruk. De zin ‘I will call the special forces!’ galmt nog na in mijn hoofd. Gelukkig liep het met een sisser af en waren de parachutisten niet nodig.

Wat morgen zal brengen? Niemand weet het. In ieder geval Hara’s verjaardag waar we voor zijn uitgenodigd. Hopelijk is er om 12 uur ’s nachts, na de shift, een rustig moment waarop ik mijn bewondering voor Yannis en Hara uit kan spreken. Zonder veel geld, en al helemaal zonder ge-ja-maar of geklaag, maken mijn helden het verschil voor honderden mensen.

Dit was de tweede keer dat Jonas als vrijwilliger in Griekenland was om vluchtelingen te helpen overleven. Jonas is inmiddels fulltime actief als Impact Nomad om op allerlei plaatsen in de wereld mensen te helpen. Dit artikel verscheen eerder vrijzinnig.nl