De eerbied van Uri Rosenthal

Prof. dr. Uri Rosenthal is zelf geen kleine jongen. Toch sprak hij na zijn benoeming als informateur tegenover Nova plechtig over ‘de majesteit’. Als de koningin eraan te pas komt, gaan hoogwaardigheidsbekleders – ook zij die anders hoog van de toren blazen – onmiddellijk op een andere toon spreken.

Daarom vraag ik mij af hoe her er aan toe gaat bij ‘de majesteit’. We zien de informateur in zijn nette pak de trap opklimmen naar de hoofdingang van Paleis Noordeinde. Wat zij vervolgens binnen aantreffen, daar hoor je niemand over.

Ik weet wél precies hoe het er twaalfhonderd jaar geleden bij de keizer van Byzantium aan toe ging. Buitenlandse bezoekers wierpen zich – voorhoofd op de vloer –  ter aarde voor zijne majesteit, die was gezeten op zijn met flonkerende juwelen bezette troon.  Ondertussen vijzelden dienaren in de kelder via een ingenieus mechaniek de troon op bijna tot aan het plafond. Ondertussen klonk het gekwinkeleer van mechanische vogels. Eenmaal boven begroette de keizer zijn bezoekers. Met name op barbaarse bezoekers miste deze vertoning zijn uitwerking niet. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de verslagen van de tiende eeuwse bisschop Liutprand van Cremona.

Zulke installaties zullen in Paleis Noordeinde niet te vindden zijn,  Ik veronderstel dat Hare Majesteit haar trouwe fractieleiders ontvangt in een grote werkkamer met een oud bureau en een zitje van het soort dat je ook bij directeuren op hun kantoor aantreft. Majesteit nodigt haar bezoeker uit om plaats te nemen en een lakei brengt geluidloos koffie en thee. Die lakeien hebben vaak ervaring opgedaan in een officiersmess. Zij hebben meestal niet gesolliciteerd bij het paleis, maar zijn gevráágd. Tenminste voor zover ik het weet.

Ik heb een keer eens via de achterdeur een bezoek aan het paleis gebracht omdat ik iets moest bespreken met iemand die daar een topfunctie had. Het ging over een lezing. Ook nu verscheen een lakei met thee, kaakjes en suikerklontjes die hij met een zilveren tang desgewenst in het kopje deed. Zijn statige gang, zijn stille, even gedienstige als nadrukkelijke aanwezigheid, schiep in het vertrek een sfeer van majesteit, die bleef hangen, ook toen hij verdwenen was. En het opdienen van de thee duurde alles bij elkaar nog geen minuut.

Ik voelde dat dit gebouw niet gewoon was en dat dit kwam door de verheven positie van de dame die er kantoor hield. Zij was hoog en ik was laag.

Met de inzet van een lakei op het juiste moment  bereikt het Oranjehuis hetzelfde als de keizer van Byzantium met zijn zilveren vogels en een troon die de lucht in ging. Kijk maar naar de toon van Rosenthal. Rosenthal spreekt met verschuldigde eerbied.